Οι σχεδιασμοί αυτοί αντικρίζονται με θετικό φακό από την Άγκυρα, η οποία ωστόσο προειδοποιεί την ΕΕ ότι ενδεχόμενη άσκηση σκληρής κριτικής στην έκθεση προόδου που θα εκδώσει η Κομισιόν τον προσεχή Οκτώβριο, θα οδηγήσει σε νέα παράταση ή/και ενίσχυση της ψυχρότητας που διέπει τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι η ΕΕ, σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, επιχειρεί «επαναπροσέγγιση» με την Άγκυρα, μετά τις διαφωνίες και τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν ως αποτέλεσμα της πρόσφατης αιματηρής καταστολής διαδηλώσεων.

Απώτερος στόχος των Βρυξελλών είναι η επανεκκίνηση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας, η οποία έχει παγώσει εδώ και 37 μήνες, καθώς το τελευταίο τουρκικό κεφάλαιο άνοιξε στις 30 Ιουνίου 2010 επί ισπανικής προεδρίας.

Με βάση αυτή την πολιτική προσέγγιση, η ΕΕ κάνει ήδη σκέψεις για ενδεχόμενη πρόσκληση όλων των υποψηφίων προς ένταξη κρατών, προκειμένου να λάβουν μέρος σε ειδική συνάντηση με τους «28», υπό την ομπρέλα της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ο πρόεδρος της Ε.Ε., Χέρμαν Βαν Ρομπάι, απηύθυνε δημόσια πρόσκληση προς τον Ταγίπ Ερντογάν να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες, θέμα που όπως πληροφορείται ο «Φ», «εξακολουθεί να συζητείται» μεταξύ ΕΕ-Άγκυρας σε διπλωματικό επίπεδο.

Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, οι προσανατολισμοί των Βρυξελλών δεν είναι άσχετοι με «παραστάσεις» που έκανε το τουρκικό ΥΠΕΞ, εκφράζοντας έντονη δυσφορία προς κοινοτικούς αξιωματούχους για «παραγκωνισμό και παραγνώριση» της Τουρκίας. 

Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών έθεσε θέμα πρόσκλησης και συμμετοχής των ηγετών των υποψηφίων χωρών, σε ειδικές συναντήσεις, στο πλαίσιο των συνόδων κορυφής. Ανάλογη έκφραση δυσφορίας διατυπώθηκε από την κυβέρνηση Ερντογάν και σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, με «εισπράκτορες» τον Χέρμαν Βαν Ρομπάι, καθώς και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, Κάθριν Άστον, οι οποίοι σύμφωνα με τουρκικούς κύκλους, «επέδειξαν κατανόηση» στις θέσεις της Άγκυρας.
Η προσπάθεια για επαναπροσέγγιση ΕΕ-Τουρκίας δεν περιορίζεται μόνο στο σημειολογικό-επικοινωνιακό επίπεδο που επιτακτικά θέτει η κυβέρνηση Ερντογάν για συμμετοχή σε ειδικές συναντήσεις υποψηφίων χωρών, υπό την ομπρέλα των συνόδων κορυφής. Επεκτείνεται και στην ουσία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, με επίκεντρο το άνοιγμα (ή και το ξεπάγωμα) διαπραγματευτικών κεφαλαίων.

Όπως πληροφορούμαστε, οι Βρυξέλλες θεωρούν ως δεδομένο το άνοιγμα του κεφαλαίου «Περιφερειακή Πολιτική» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, επί του οποίου υπάρχει κατ’ αρχήν πολιτική συμφωνία των κρατών-μελών.

Το άνοιγμα του εν λόγω κεφαλαίου αναμένεται να λάβει χώρα τον προσεχή Οκτώβριο, μετά την έκδοση της έκθεσης προόδου της Κομισιόν για την Τουρκία.

Το θέμα αναμένεται να τεθεί ενώπιον των υπουργών Εξωτερικών των «28», για «τυπικούς λόγους», όπως επισημαίνουν κύκλοι της Κομισιόν, προκειμένου να αποφασίσουν το ακριβές χρονικό σημείο σύγκλησης διακυβερνητικής διάσκεψης.
Πέραν του κεφαλαίου «Περιφερειακή Πολιτική», η Κομισιόν και η λιθουανική προεδρία επιδιώκουν το άνοιγμα του κεφαλαίου «Νομισματική Πολιτική» ή/και του κεφαλαίου «Κοινωνική Πολιτική και Απασχόληση» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας.

Η προώθηση του κεφαλαίου «Νομισματική Πολιτική» τελεί υπό την αίρεση άρσης του βέτο της Γαλλίας, η οποία επί διακυβέρνησης του Νικολά Σαρκοζί είχε παγώσει μονομερώς το εν λόγω κεφαλαίο.

Ήδη, η νέα κυβέρνηση υπό τον Φρανσουά Ολάντ «έριξε γέφυρες» προς την Άγκυρα, ξεπαγώνοντας το κεφάλαιο «Περιφερειακή Πολιτική» και φέρεται διατεθειμένη να ξεπαγώσει και το κεφάλαιο «Νομισματική Πολιτική», χωρίς πάντως να είναι βέβαιο εάν αυτό θα γίνει το δεύτερο εξάμηνο του 2013 (επί Λιθουανικής Προεδρίας) ή το 2014.

Το τρίτο υποψήφιο προς άνοιγμα κεφάλαιο, αυτό της «Κοινωνικής Πολιτικής και Απασχόλησης», εξαρτάται πλήρως από τη στάση που θα τηρήσει η ίδια η Άγκυρα αναφορικά με την εκπλήρωση των προαπαιτούμενων κριτηρίων (benchmarks). Το εν λόγω κεφάλαιο δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των κεφαλαίων που έχουν τοποθετηθεί στο «ψυγείο» και ως εκ τούτου η Άγκυρα καλείται να εκπληρώσει τα κριτήρια ανοίγματός του.

Ωστόσο. και στην περίπτωση αυτή ζητά εκπτώσεις, κυρίως σε σχέση με την υποχρέωση για ρύθμιση του δικαιώματος απεργίας για τους δημοσίους υπαλλήλους, αίτημα που συναντά την κατανόηση κύκλων της Κομισιόν αλλά και του Συμβουλίου.

Η Άγκυρα προειδοποιεί την Κομισιόν

Οι σχεδιασμοί της ΕΕ ενδέχεται να μην καρποφορήσουν καθώς, όπως πληροφορείται ο «Φ», τα δώρα, που προσανατολίζεται να μοιράσει προς την Τουρκία, τελούν υπό την αίρεση δύο παραγόντων: 

● Σε περίπτωση υιοθέτησης σκληρών αναφορών στην ετήσια έκθεση που θα εκδώσει η Κομισιόν για την Τουρκία, τον προσεχή Οκτώβριο, τότε η Άγκυρα «θα απαντήσει σε ανάλογα ψηλούς τόνους», επιτείνοντας το ήδη αρνητικό κλίμα που διέπει τις σχέσεις των «2».

Όπως πληροφορείται ο «Φ», η Άγκυρα έχει ήδη προειδοποιήσει την Κομισιόν ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί σκληρή κριτική αναφορικά με τη «διαχείριση» του θέματος των διαδηλώσεων και ότι θα απαντήσει με ανάλογο ύφος, τόσο άμεσα, όσο και στο πλαίσιο της δεύτερης κατά σειρά δικής της έκθεσης, που αναμένεται να εκδώσει περί τα τέλη Δεκεμβρίου. 

● Εάν οι διαδηλώσεις συνεχιστούν το φθινόπωρο και σημειωθούν αρνητικές εξελίξεις, τότε οι Βρυξέλλες θα δυσκολευτούν πολύ να μοιράσουν δώρα προς το καθεστώς Ερντογάν, είτε προσκαλώντας τον Τούρκο πρωθυπουργό σε ειδική συνάντηση στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου, είτε τροχιοδρομώντας το άνοιγμα ή και ξεπάγωμα τουρκικών διαπραγματευτικών κεφαλαίων.

Σε μια τέτοια περίπτωση, όλοι οι σχεδιασμοί για επανεκκίνηση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας ενδέχεται να πέσουν στο κενό, σημείωσε έγκυρη πηγή, εξέλιξη που οι Βρυξέλλες δεν θέλουν καν να σκέφτονται…

 Γράφει: Παύλος Ξανθούλης