ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ-Διαμορφώνεται πλαίσιο κυπρορωσικής στρατιωτικής συνεργασίας. Οι συντελούμενες γεωστρατηγικές και γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, με την ενεργό στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας, δημιουργούν προκλήσεις για την Κύπρο
Ενδιαφέρουσες προκλήσεις για την Κύπρο δημιουργούν οι
συντελούμενες γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές ανακατατάξεις στην περιοχή
της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, με επίκεντρο τη συριακή κρίση αλλά και
τον «πόλεμο» της ενέργειας.
Η έλευση, πριν από λίγες μόνον ημέρες, στολίσκου του ρωσικού πολεμικού ναυτικού στην περιοχή -για πρώτη φορά έπειτα από αρκετά χρόνια-, και ο ελλιμενισμός του στο λιμάνι της Λεμεσού, αφενός σφραγίζει, σύμφωνα με στρατηγικούς αναλυτές, τη σοβαρότητα των συντελούμενων εξελίξεων, και, αφετέρου, σηματοδοτεί τη διαφοροποίηση του ρωσικού στρατηγικού δόγματος έναντι της Δύσης.
Η Μόσχα, θεωρώντας ότι ευρίσκεται σε «θέση άμυνας» έναντι του ΝΑΤΟ, μετά την προσχώρηση του συνόλου σχεδόν των κρατών του πρώην ανατολικού μπλοκ στην Ατλαντική Συμμαχία, που διαμορφώνουν ένα «κυκλοτερές τόξο» έναντί της, φαίνεται να προβαίνει σε αναθεώρηση «στρατηγικού δόγματος έναντι της Δύσης», επιστρέφοντας στα στρατηγικά δόγματα της σοβιετικής εποχής.Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται να αναδιαμορφώνει τόσο τη στρατηγική όσο και την τακτική της, «εξερχόμενη από τη "λελογισμένη απάθεια" στην οποία βρισκόταν όλο αυτό το διάστημα».
Αναβάθμιση της ρωσικής παρουσίας
Η ουσιαστική αναβάθμιση, έτσι, της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, ενόψει και της συριακής κρίσης, εμπλέκει, ipso facto, την Κύπρο σ’ ένα αναδιαμορφούμενο πλέγμα γεωστρατηγικών συσχετισμών. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε έγκυρη πηγή του Υπουργείου Άμυνας στην εφημερίδα μας, η παρουσία ρωσικών πολεμικών σκαφών στην περιοχή μας, από μόνη της αποτελεί σημαντικό στρατηγικό και πολιτικό γεγονός, καθώς και σημαίνοντα τελεστή των συντελούμενων και επερχόμενων διεργασιών τόσο στο κεφάλαιο της ενέργειας όσο και όσον αφορά τη συριακή κρίση. «Διαφορετική είναι η νοτιοανατολική Μεσόγειος με τη ρωσική ναυτική παρουσία και διαφορετική χωρίς αυτήν», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι τυχαίο που η Μόσχα φαίνεται να εντάσσει τον κυπριακό γεωστρατηγικό χώρο στον χάρτη των ενδιαφερόντων της, κάτι που σημειώθηκε και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Άμυνας, Φώτη Φωτίου, στη Μόσχα.
Μάλιστα, όπως πληροφορούμαστε από καλά ενημερωμένες υπηρεσιακές πηγές, ήταν η πρώτη φορά που, εμπράκτως, η ρωσική πλευρά έθεσε επί τάπητος συγκεκριμένες παραμέτρους για την αναβάθμιση των στρατιωτικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, «ζητώντας και προσφέροντας» συγκεκριμένα πράγματα.
Τρεις άξονες
Ήδη, όπως πληροφορούμαστε, οι δύο πλευρές βρίσκονται σε συντονισμένο διάλογο για αναθεώρηση και αναπροσαρμογή στα σημερινά στρατηγικά, πολιτικά και στρατιωτικά δεδομένα της αμυντικής συμφωνίας του 1996, και, προς αυτήν την κατεύθυνση, έχουν συσταθεί εκατέρωθεν τεχνοκρατικές επιτροπές προς διαβούλευση επί του θέματος.
Παράλληλα, έπειτα από αίτημα της ρωσικής πλευράς, η Κυπριακή Δημοκρατία καταρτίζει προσχέδιο συμφωνίας για εκκένωση Ρώσων υπηκόων σε περίπτωση πολεμικής ανάφλεξης ή όξυνσης της κρίσης στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
Και τους άξονες του αναπτυσσόμενου διαλόγου συμπληρώνει αίτημα της Μόσχας για παροχή διευκολύνσεων εκ μέρους της Κύπρου στα ρωσικά πολεμικά σκάφη που περιπολούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Μάλιστα, όπως πληροφορούμαστε, το ρωσικό αίτημα περιλαμβάνει «θεσμοθέτηση» των συγκεκριμένων διευκολύνσεων, στοιχείο εξαιρετικά σημαντικό από «επιχειρησιακής πλευράς», καθώς αυτές θα χορηγούνται ανά πάσαν στιγμήν και κάτω υπό οιεσδήποτε συνθήκες.
Λεπτές ισορροπίες
Από πλευράς της η Λευκωσία αντικρίζει με θετικότητα τη διαφαινόμενη αναβάθμιση των ρωσοκυπριακών σχέσεων σε επίπεδο στρατιωτικής συνεργασίας, διαβλέποντας ότι μπορούν να υπάρξουν σημαντικά οφέλη από αυτήν. Ωστόσο, προχωρεί με πολύ προσεκτικά βήματα, δεδομένων των πολύ λεπτών γεωστρατηγικών ισορροπιών στην περιοχή, αλλά και με βάση το απροϋπόθετο της μη διασάλευσης των σχέσεών μας με τους Ευρωπαίους εταίρους και τις ΗΠΑ.
Άρχισε, μάλιστα, έστω κατ’ έμμεσο τρόπο, να συσχετίζει την ανάπτυξη των ρωσοκυπριακών στρατιωτικών σχέσεων και με τους επί χάρτου σχεδιασμούς όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια, ενώ θεωρεί, ταυτόχρονα, τη «ρωσική διαθεσιμότητα και προθυμία», ως ένα ισχυρό αντιστάθμισμα των «υλικών αλλά και συμβολικών απωλειών που προκάλεσε το θέμα του κουρέματος των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες». Σ’ αυτό προστίθεται και η προσδοκία της Λευκωσίας για άμβλυνση της ρωσικής στάσης στο θέμα του δανείου.
Ενισχύεται η αμυντική θωράκιση
Εν τω μεταξύ, τη διαβεβαίωση ότι, παρά τα όποια οικονομικά προβλήματα αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, ενόσω συνεχίζει η παραμονή των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων, θα είναι συνεχής η μέριμνα για ενίσχυση της αμυντικής μας θωράκισης, της οποίας η Εθνοφυλακή καταλαμβάνει εξέχουσα θέση, τόνισε χθες ο Υπουργός Άμυνας Φώτης Φωτίου. Σε χαιρετισμό κατά την τελετή λήξης του Διαγωνισμού Βολής μεταξύ των Μονάδων Εθνοφυλακής, που πραγματοποιήθηκε στο πεδίο βολής Τσερίου, ο κ. Φωτίου, απευθυνόμενος στους Εθνοφύλακες, τόνισε ότι «σήμερα αποδείξατε ότι θέλετε και μπορείτε», προσθέτοντας ότι «δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το Υπουργείο Άμυνας, η Εθνική Φρουρά και η κυπριακή πολιτεία σάς εμπιστεύονται και σας έχουν συμπεριλάβει στους σύγχρονους σχεδιασμούς που έχουν ως στόχο να καταστήσουν τις ένοπλές μας δυνάμεις, ευέλικτο και αξιόμαχο στράτευμα».
Η άμυνα δεν έχει κομματικό χρώμα
Ο Φώτης Φωτίου είχε επίσης συνάντηση με αντιπροσωπία του ΕΥΡΩΚΟ, μετά το πέρας της οποίας διαμήνυσε ότι τα θέματα της άμυνας δεν έχουν και ούτε θα πρέπει να έχουν κομματικό χρώμα, προσθέτοντας ότι θα συνεχίσει την ανταλλαγή απόψεων και με άλλα κόμματα σε αυτά τα κρίσιμα, όπως τα χαρακτήρισε, θέματα. «Πιστεύω ότι συλλογικά θα πρέπει να λειτουργήσουμε, εάν θέλουμε πραγματικά να πετύχουμε στην αποστολή αυτού του Υπουργείου, που πρέπει να είναι εθνική αποστολή και αφορά όλους μας», τόνισε ο ΥΠΑΜ, ενώ από πλευράς του, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κόμματος, Πόλυς Παλλήκαρος, τόνισε ότι η ανακάλυψη του φυσικού αερίου καθιστά τη σημασία της Εθνικής Φρουράς τεράστια για τον τόπο.
Σωστή βάση, ορθή λύση
Εξάλλου, ο Υπουργός Άμυνας, σε ομιλία του κατά την τελετή απονομής διαμνημόνευσης σε εξ Ελλάδος στελέχη της ΕΦ, τόνισε ότι η σωστή και η κατάλληλη προετοιμασία, πριν από την έναρξη οποιασδήποτε νέας διαδικασίας, καθώς και η συμφωνία της βάσης των διαπραγματεύσεων, πρέπει να διασφαλίζουν πλήρως τις βασικές αρχές επίλυσης του Κυπριακού. Ο ΥΠΑΜ πρόσθεσε, παράλληλα, ότι η απόσυρση των προτάσεων που κρίνονται από την πλειοψηφία του λαού και της πολιτικής ηγεσίας ως απαράδεκτες, παραμένει σταθερή και αμετακίνητη θέση μας.
Υπογράμμισε, παράλληλα, ότι δεν θα επιτρέψουμε, σε καμία περίπτωση, η οικονομική κρίση που πλήττει Ελλάδα και Κύπρο να κάμψει τις αντιστάσεις μας και να οδηγήσει σε εκπτώσεις που άπτονται της αμυντικής μας θωράκισης. «Αυτή η παραδοχή πρέπει να γίνει επιταγή. Η δύσκολη εξίσωση της ανισορροπίας δυνάμεων μπορεί και πρέπει να επιλυθεί μέσα από εθνική ενότητα, συνεννόηση και συλλογικότητα. Στις δύσκολες αυτές στιγμές, το Εθνικό Συμβούλιο, αλλά και σύσσωμος ο Κυπριακός Ελληνισμός, μπορεί μέσα από σωστή οργάνωση, εναλλακτικά σχέδια δράσης και σκληρή δουλειά, να δείξει τον δρόμο της εθνικής ομοψυχίας και ευψυχίας», υπέδειξε..
Η έλευση, πριν από λίγες μόνον ημέρες, στολίσκου του ρωσικού πολεμικού ναυτικού στην περιοχή -για πρώτη φορά έπειτα από αρκετά χρόνια-, και ο ελλιμενισμός του στο λιμάνι της Λεμεσού, αφενός σφραγίζει, σύμφωνα με στρατηγικούς αναλυτές, τη σοβαρότητα των συντελούμενων εξελίξεων, και, αφετέρου, σηματοδοτεί τη διαφοροποίηση του ρωσικού στρατηγικού δόγματος έναντι της Δύσης.
Η Μόσχα, θεωρώντας ότι ευρίσκεται σε «θέση άμυνας» έναντι του ΝΑΤΟ, μετά την προσχώρηση του συνόλου σχεδόν των κρατών του πρώην ανατολικού μπλοκ στην Ατλαντική Συμμαχία, που διαμορφώνουν ένα «κυκλοτερές τόξο» έναντί της, φαίνεται να προβαίνει σε αναθεώρηση «στρατηγικού δόγματος έναντι της Δύσης», επιστρέφοντας στα στρατηγικά δόγματα της σοβιετικής εποχής.Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται να αναδιαμορφώνει τόσο τη στρατηγική όσο και την τακτική της, «εξερχόμενη από τη "λελογισμένη απάθεια" στην οποία βρισκόταν όλο αυτό το διάστημα».
Αναβάθμιση της ρωσικής παρουσίας
Η ουσιαστική αναβάθμιση, έτσι, της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου, ενόψει και της συριακής κρίσης, εμπλέκει, ipso facto, την Κύπρο σ’ ένα αναδιαμορφούμενο πλέγμα γεωστρατηγικών συσχετισμών. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε έγκυρη πηγή του Υπουργείου Άμυνας στην εφημερίδα μας, η παρουσία ρωσικών πολεμικών σκαφών στην περιοχή μας, από μόνη της αποτελεί σημαντικό στρατηγικό και πολιτικό γεγονός, καθώς και σημαίνοντα τελεστή των συντελούμενων και επερχόμενων διεργασιών τόσο στο κεφάλαιο της ενέργειας όσο και όσον αφορά τη συριακή κρίση. «Διαφορετική είναι η νοτιοανατολική Μεσόγειος με τη ρωσική ναυτική παρουσία και διαφορετική χωρίς αυτήν», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι τυχαίο που η Μόσχα φαίνεται να εντάσσει τον κυπριακό γεωστρατηγικό χώρο στον χάρτη των ενδιαφερόντων της, κάτι που σημειώθηκε και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Υπουργού Άμυνας, Φώτη Φωτίου, στη Μόσχα.
Μάλιστα, όπως πληροφορούμαστε από καλά ενημερωμένες υπηρεσιακές πηγές, ήταν η πρώτη φορά που, εμπράκτως, η ρωσική πλευρά έθεσε επί τάπητος συγκεκριμένες παραμέτρους για την αναβάθμιση των στρατιωτικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, «ζητώντας και προσφέροντας» συγκεκριμένα πράγματα.
Τρεις άξονες
Ήδη, όπως πληροφορούμαστε, οι δύο πλευρές βρίσκονται σε συντονισμένο διάλογο για αναθεώρηση και αναπροσαρμογή στα σημερινά στρατηγικά, πολιτικά και στρατιωτικά δεδομένα της αμυντικής συμφωνίας του 1996, και, προς αυτήν την κατεύθυνση, έχουν συσταθεί εκατέρωθεν τεχνοκρατικές επιτροπές προς διαβούλευση επί του θέματος.
Παράλληλα, έπειτα από αίτημα της ρωσικής πλευράς, η Κυπριακή Δημοκρατία καταρτίζει προσχέδιο συμφωνίας για εκκένωση Ρώσων υπηκόων σε περίπτωση πολεμικής ανάφλεξης ή όξυνσης της κρίσης στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου.
Και τους άξονες του αναπτυσσόμενου διαλόγου συμπληρώνει αίτημα της Μόσχας για παροχή διευκολύνσεων εκ μέρους της Κύπρου στα ρωσικά πολεμικά σκάφη που περιπολούν στην Ανατολική Μεσόγειο. Μάλιστα, όπως πληροφορούμαστε, το ρωσικό αίτημα περιλαμβάνει «θεσμοθέτηση» των συγκεκριμένων διευκολύνσεων, στοιχείο εξαιρετικά σημαντικό από «επιχειρησιακής πλευράς», καθώς αυτές θα χορηγούνται ανά πάσαν στιγμήν και κάτω υπό οιεσδήποτε συνθήκες.
Λεπτές ισορροπίες
Από πλευράς της η Λευκωσία αντικρίζει με θετικότητα τη διαφαινόμενη αναβάθμιση των ρωσοκυπριακών σχέσεων σε επίπεδο στρατιωτικής συνεργασίας, διαβλέποντας ότι μπορούν να υπάρξουν σημαντικά οφέλη από αυτήν. Ωστόσο, προχωρεί με πολύ προσεκτικά βήματα, δεδομένων των πολύ λεπτών γεωστρατηγικών ισορροπιών στην περιοχή, αλλά και με βάση το απροϋπόθετο της μη διασάλευσης των σχέσεών μας με τους Ευρωπαίους εταίρους και τις ΗΠΑ.
Άρχισε, μάλιστα, έστω κατ’ έμμεσο τρόπο, να συσχετίζει την ανάπτυξη των ρωσοκυπριακών στρατιωτικών σχέσεων και με τους επί χάρτου σχεδιασμούς όσον αφορά την ενεργειακή ασφάλεια, ενώ θεωρεί, ταυτόχρονα, τη «ρωσική διαθεσιμότητα και προθυμία», ως ένα ισχυρό αντιστάθμισμα των «υλικών αλλά και συμβολικών απωλειών που προκάλεσε το θέμα του κουρέματος των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες». Σ’ αυτό προστίθεται και η προσδοκία της Λευκωσίας για άμβλυνση της ρωσικής στάσης στο θέμα του δανείου.
Ενισχύεται η αμυντική θωράκιση
Εν τω μεταξύ, τη διαβεβαίωση ότι, παρά τα όποια οικονομικά προβλήματα αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, ενόσω συνεχίζει η παραμονή των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων, θα είναι συνεχής η μέριμνα για ενίσχυση της αμυντικής μας θωράκισης, της οποίας η Εθνοφυλακή καταλαμβάνει εξέχουσα θέση, τόνισε χθες ο Υπουργός Άμυνας Φώτης Φωτίου. Σε χαιρετισμό κατά την τελετή λήξης του Διαγωνισμού Βολής μεταξύ των Μονάδων Εθνοφυλακής, που πραγματοποιήθηκε στο πεδίο βολής Τσερίου, ο κ. Φωτίου, απευθυνόμενος στους Εθνοφύλακες, τόνισε ότι «σήμερα αποδείξατε ότι θέλετε και μπορείτε», προσθέτοντας ότι «δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το Υπουργείο Άμυνας, η Εθνική Φρουρά και η κυπριακή πολιτεία σάς εμπιστεύονται και σας έχουν συμπεριλάβει στους σύγχρονους σχεδιασμούς που έχουν ως στόχο να καταστήσουν τις ένοπλές μας δυνάμεις, ευέλικτο και αξιόμαχο στράτευμα».
Η άμυνα δεν έχει κομματικό χρώμα
Ο Φώτης Φωτίου είχε επίσης συνάντηση με αντιπροσωπία του ΕΥΡΩΚΟ, μετά το πέρας της οποίας διαμήνυσε ότι τα θέματα της άμυνας δεν έχουν και ούτε θα πρέπει να έχουν κομματικό χρώμα, προσθέτοντας ότι θα συνεχίσει την ανταλλαγή απόψεων και με άλλα κόμματα σε αυτά τα κρίσιμα, όπως τα χαρακτήρισε, θέματα. «Πιστεύω ότι συλλογικά θα πρέπει να λειτουργήσουμε, εάν θέλουμε πραγματικά να πετύχουμε στην αποστολή αυτού του Υπουργείου, που πρέπει να είναι εθνική αποστολή και αφορά όλους μας», τόνισε ο ΥΠΑΜ, ενώ από πλευράς του, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κόμματος, Πόλυς Παλλήκαρος, τόνισε ότι η ανακάλυψη του φυσικού αερίου καθιστά τη σημασία της Εθνικής Φρουράς τεράστια για τον τόπο.
Σωστή βάση, ορθή λύση
Εξάλλου, ο Υπουργός Άμυνας, σε ομιλία του κατά την τελετή απονομής διαμνημόνευσης σε εξ Ελλάδος στελέχη της ΕΦ, τόνισε ότι η σωστή και η κατάλληλη προετοιμασία, πριν από την έναρξη οποιασδήποτε νέας διαδικασίας, καθώς και η συμφωνία της βάσης των διαπραγματεύσεων, πρέπει να διασφαλίζουν πλήρως τις βασικές αρχές επίλυσης του Κυπριακού. Ο ΥΠΑΜ πρόσθεσε, παράλληλα, ότι η απόσυρση των προτάσεων που κρίνονται από την πλειοψηφία του λαού και της πολιτικής ηγεσίας ως απαράδεκτες, παραμένει σταθερή και αμετακίνητη θέση μας.
Υπογράμμισε, παράλληλα, ότι δεν θα επιτρέψουμε, σε καμία περίπτωση, η οικονομική κρίση που πλήττει Ελλάδα και Κύπρο να κάμψει τις αντιστάσεις μας και να οδηγήσει σε εκπτώσεις που άπτονται της αμυντικής μας θωράκισης. «Αυτή η παραδοχή πρέπει να γίνει επιταγή. Η δύσκολη εξίσωση της ανισορροπίας δυνάμεων μπορεί και πρέπει να επιλυθεί μέσα από εθνική ενότητα, συνεννόηση και συλλογικότητα. Στις δύσκολες αυτές στιγμές, το Εθνικό Συμβούλιο, αλλά και σύσσωμος ο Κυπριακός Ελληνισμός, μπορεί μέσα από σωστή οργάνωση, εναλλακτικά σχέδια δράσης και σκληρή δουλειά, να δείξει τον δρόμο της εθνικής ομοψυχίας και ευψυχίας», υπέδειξε..
