Εκτίμηση-πρόβλεψη
του διάσημου Γάλλου δημοσιολόγου και οικονομολόγου στο νέο του βιβλίο
που έχει τίτλο «Tι θα μπορούσε να συμβεί στη Γαλλία, αν επιλεγεί μια πιο
σκληρή πολιτική;»→Ο Αταλί εκτιμά ότι η επιδείνωση της κατάστασης στις χώρες της περιφέρειας θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάλυση την Ευρωπαϊκή Ενωση- Του Μιχάλη Ψύλου «Μεγάλες διαδηλώσεις θα οργανωθούν, η πολιτική καθεστηκυία τάξη θα απολέσει τη νομιμότητά της και ενδέχεται να ξεσπάσει επανάσταση». Εικόνες από το μέλλον; Προς το παρόν αυτή είναι η εκτίμηση-πρόβλεψη του διάσημου Γάλλου δημοσιολόγου και οικονομολόγου Ζακ Αταλί στο νέο του βιβλίο που έχει τίτλο «Tι θα μπορούσε να συμβεί στη Γαλλία, αν επιλεγεί μια πιο σκληρή πολιτική;».
Πρόεδρος του οργανισμού PlaNet Finances για την ανάπτυξη και τη διεθνή αλληλεγγύη και πρώην σύμβουλος του Φρανσουά Μιτεράν, του Νικολά Σαρκοζί και νυν του Φρανσουά Ολάντ, ο Ζακ Αταλί δεν διστάζει να επαναλαμβάνει σχεδόν μονότονα σε κάθε κεφάλαιο τη φράση αυτή: «Μεγάλες διαδηλώσεις θα οργανωθούν, η πολιτική τάξη θα απολέσει τη νομιμοποίησή της και μπορεί να ξεσπάσει επανάσταση…»
Ο Αταλί δεν είναι κάποιος αριστερός επαναστάτης. Συγγραφέας 50 βιβλίων, είναι προσωπικότητα παγκοσμίου κύρους. Ηταν αυτός που «στρατολόγησε» το 1981 τον σημερινό πρόεδρο της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Σήμερα, ο Αταλί, είναι άνθρωπος του συστήματος, έστω και κάποιας «σοσιαλιστικής» απόχρωσης. Δεν διστάζει όμως να βάζει το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων: «Δεν χρειάζεται να είναι κανείς μεγαλοφυΐα για να αντιληφθεί ότι σήμερα η χώρα είναι και πάλι στα πρόθυρα ενός μεγάλου σοκ. Αμέτρητες απογοητεύσεις, φόβοι, οργή, χαμένες μεταρρυθμίσεις, είναι τα κυρίαρχα συναισθήματα παντού.
Εκρηκτικό μείγμα στη νέα γενιά
Προς το παρόν όλοι κάθονται στη γωνιά τους, με τον δικό τους τρόπο. Μερικοί είναι αυτοί που έχουν κάποια ουσιαστική εργασία ή αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης. Πολλοί, δεν έχουν στέγη ή απασχόληση. Αλλοι, είναι οργισμένοι γιατί κινδυνεύουν να χάσουν μεγάλα ή μικρά προνόμια. Πολλοί θεωρούν τους εαυτούς τους θύματα της παγκοσμιοποίησης και μερικοί είναι πλέον έτοιμοι να πολεμήσουν, πιστεύοντας ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Ολοι ανησυχούν για τη ζωή τους, για το αν θα έχουν χρήματα να αντιμετωπίσουν θέματα υγείας, αν θα έχουν σύνταξη, στέγαση, τρόφιμα και σχολική εκπαίδευση για τα παιδιά τους».
«Ανάμεσα σε αυτούς που έχουν σαφή λόγο να είναι απογοητευμένοι και οργισμένοι είναι οι νέοι» λέει ο Αταλί. «Οι νέοι αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι θα πληρώσουν τριπλό το χρέος που τους αφήνει η περίφημη γενιά των baby boomers: το δημόσιο χρέος, τη μη συνταξιοδότησή τους, καθώς και τη δραματική κλιματική αλλαγή.Οταν γνωρίζουν ότι οι πολιτικοί όλων των κομμάτων έχουν υπηρετήσει και συνεχίζουν να υπηρετούν πρωτίστως τα συμφέροντα των πλουσίων, όταν συνειδητοποιούν ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εξυπηρετούν πρωτίστως τα συμφέροντα εκείνων που έχουν δουλειά, οι νέοι επιλέγουν είτε να εγκαταλείψουν τη χώρα είτε να βγουν στους δρόμους. Η επανάσταση αρχίζει…»
Με τη Γαλλία να περιδινείται στην ύφεση και στην απώλεια της εμπιστοσύνης για την ίδια τη χώρα, μέσα στους επόμενους μήνες πολλές εταιρείες που είναι εγκατεστημένες εκεί αναμένεται να σταματήσουν όλες τις προσλήψεις και «τότε η φωτιά θα ανάψει για τα καλά», γράφει ο Αταλί και προσθέτει: «Η κατάσταση θα είναι ιδιαίτερα εκρηκτική: η μακροχρόνια ανεργία θα επηρεάσει όχι μόνον τους περισσότερους εργαζόμενους αλλά και διευθυντικά στελέχη». Τίποτα δεν είναι όμως χειρότερο από την απογοήτευση των πτυχιούχων που δεν μπορούν να βρουν δουλειά ή όταν βρίσκουν να είναι κακοπληρωμένη. Η νέα γενιά στερείται κάθε προοπτικής κοινωνικής προόδου. Εκατοντάδες χιλιάδες από αυτούς θα έχουν σύντομα μικρότερα εισοδήματα. Η απελπισία θα οδηγήσει αμέτρητους εργαζόμενους σε μια επίδειξη δύναμης, βόμβες θα εκρήγνυνται στα εργαστήρια, μεγάλες διαδηλώσεις θα ξεσπάσουν, η πολιτική τάξη θα χάσει τη νομιμοποίησή της και η επανάσταση μπορεί να αρχίσει…»
Το τελευταίο διάστημα, άλλωστε, έρχονται στο πολιτικό προσκήνιο κοινωνικές ομάδες και στρώματα, ιδίως νέων ανθρώπων, που λόγω της ευκαιριακής επαφής τους με την εργασία -το σύστημα τους στερεί τη δυνατότητα διαρκούς και μόνιμης εργασίας- μέχρι τώρα δεν είχαν κανέναν φορέα έκφρασης των αιτημάτων τους και υπεράσπισης των συμφερόντων τους.
Σιωπηλή ιδεολογική συναίνεση
Οπαδός της θεωρίας των δύο άκρων, ο Αταλί βλέπει να παίζουν σημαντικό ρόλο στο άμεσο μέλλον τα ακραία αριστερά και ακροδεξιά κόμματα. «Θα δούμε -γράφει- τα κυβερνητικά κόμματα να χάνουν τους βασικούς ηγέτες τους. Πανικόβλητα από τις δημοσκοπήσεις αλλά και την οργή των ψηφοφόρων, θα προσεγγίσουν τα άκρα. Θα ενσωματώσουν τις θέσεις των άκρων, θα έχουν τον ίδιο λόγο. Η ακροδεξιά θα συγχωνευτεί στο κεντροδεξιό UMP και η άκρα αριστερά στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ολοι τους δεν θα κρύβονται πια, θα προσβάλλουν από κοινού, θα παρελαύνουν και θα ψηφίζουν μαζί». Τα εξτρεμιστικά κόμματα -δεξιά και αριστερά- θα ακούγονται όμως όλο και περισσότερο… Τότε η επανάσταση θα αρχίσει ως ένα είδος σιωπηλής ιδεολογικής συναίνεσης της συντριπτικής πλειοψηφίας. Αυτό το σενάριο μπορεί να συμβεί χωρίς να περιμένουμε τις επόμενες εκλογές -σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο– και μπορεί να οδηγήσει σε μια κόκκινη ή φαιά καταστροφή.
Ο Αταλί χτυπά την καμπάνα γιατί θέλει να σώσει το σύστημα. Διαβλέπει ότι η Γαλλία μπορεί σύντομα να γίνει δύναμη δεύτερης διαλογής στην Ευρώπη και να εξαρτάται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – τη Γερμανία δηλαδή και το ΔΝΤ. Η χώρα ενδέχεται να φτάσει στο σημείο «να μην μπορεί να πληρώνει τους δημόσιους υπαλλήλους χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Γερμανίας ή των Ηνωμένων Πολιτειών. Θα αναγκαστεί να μειώσει κατακόρυφα τις κοινωνικές δαπάνες, να αυξήσει τους φόρους, ίσως και να επιβάλει φόρο στις τραπεζικές καταθέσεις. Η απώλεια της αγοραστικής δύναμης θα είναι σκληρή: πάνω από 10% μέσα σε έναν χρόνο και η ανεργία θα αυξηθεί. Η χώρα δεν θα δεχτεί κάτι τέτοιο. Μεγάλες διαδηλώσεις θα οργανωθούν. Η πολιτική τάξη θα χάσει κάθε νομιμότητα. Η επανάσταση μπορεί να ξεσπάσει…
Ο Αταλί εκτιμά ότι η επιδείνωση της κατάστασης στις χώρες της περιφέρειας θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάλυση την Ευρωπαϊκή Ενωση. «Η κυβέρνηση της Μέρκελ ή κάποιου διαδόχου της θα μπορούσε να ανακοινώσει ότι αρνείται να συνεχίσει να στηρίζει τα υπέρογκα δημόσια χρέη στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Η καγκελάριος ή ο διάδοχός της ενδέχεται να δηλώσει ότι αρνείται οποιαδήποτε ενίσχυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης όσο η περιφέρεια της Ευρώπης -συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας- δεν προχωρεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε τομείς που ορίζονται ειδικά από τη Γερμανία (συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των δαπανών για την υγεία, τα επιδόματα ανεργίας και τη στήριξη της οικογένειας).
Τότε η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση, ιδίως η ζώνη του ευρώ, θα αμφισβητηθεί. Θα υπάρξει κάθετη πτώση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της ηπείρου, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων της Γαλλίας. Σημαντικές διαδηλώσεις θα οργανωθούν, η πολιτική τάξη θα χάσει τη νομιμοποίησή της και επανάσταση μπορεί να ξεσπάσει…»
