Oταν πρόκειται να απειληθεί εκβιαστικά η Λευκωσία, της διαμηνύεται,
κυρίως από το Βερολίνο, ότι ενδεχόμενη άτακτη χρεοκοπία της δεν αποτελεί
συστημικό κίνδυνο, είναι άρα διαχειρίσιμη. Οταν η Μπούντεσταγκ εκλήθη
χθες να εγκρίνει το πακέτο διάσωσης της Λευκωσίας ο Σόιμπλε επικαλείται
την πιθανή χρεοκοπία της χώρας ως συστημικό κίνδυνο για την Ευρωζώνη.
Πού βρίσκεται, άραγε, η μπλόφα είναι άγνωστο, το πιο πιθανό είναι και οι
δύο εκδοχές να είναι αθεμελίωτες εικασίες, καθώς ουδείς μπορεί να
προεξοφλήσει την αντίδραση των αγορών.Ενα είναι βέβαιο, είτε ως
μπλόφα είτε ως πραγματική απειλή, το ενδεχόμενο της άτακτης χρεοκοπίας
έκαμψε την αντίσταση των εταίρων, ώστε να μην βρεθεί το Βερολίνο στο
δίλημμα είτε να χάσει την αξιοπιστία του, είτε να ανοίξει το κουτί της
Πανδώρας.
Σε κάθε περίπτωση, η παραπάνω διγλωσσία αργά ή γρήγορα
θα έχει κόστος όχι μόνον σε σχέση με την πολιτική αλλά και με την
πιστοληπτική αξιοπιστία της Γερμανίας, όπως δείχνουν οι χθεσινές
εξελίξεις.
Ο οίκος αξιολόγησης Egan Jones, λιγότερο γνωστός από
τους τρεις μεγάλους -S&P, Moodys και Fitch- του οποίου όμως οι
αξιολογήσεις θεωρούνται ως προπομπός των τριών, υποβάθμισε, χθες, την
πιστοληπτική αξιοπιστία της Γερμανίας από Α+ σε Α με επίκληση, πρώτον,
της αρνητικής στάσης της Μέρκελ στην έκδοση ευρω-ομολόγου και, δεύτερον,
την παρεμπόδιση από το Βερολίνο της σύστασης μιας πραγματικής
Τραπεζικής Ενωσης στην Ευρωζώνη.
Η Moodys, από την πλευρά της,
διατηρεί το ΑΑΑ αλλά δίνει αρνητικό outlook, επικαλούμενη ανάμεσα στα
άλλα και τη μείωση των εξαγωγών της Γερμανίας λόγω της λιτότητας στην
Ευρωζώνη!
Με άλλα λόγια, η αναδίπλωση-εθνική περιχαράκωση
εμφανίζεται να κοστίζει περισσότερο από το όποιο ρίσκο στην εμβάθυνση
της αλληλεγγύης στην Ευρωζώνη: Αντί του θριάμβου της άτρωτης από την
κρίση Γερμανίας, η χώρα εμφανίζεται να διεκδικεί τον ρόλο του τελευταίου
θύματος της λιτότητας, που η ίδια έχει επιβάλει στους εταίρους της.
Επιπλέον μια προσεκτική ανάγνωση της έκθεσης του ΔΝΤ «Παγκόσμια
Οικονομική Προοπτική για το 2013» αναδεικνύει την Ευρωζώνη, δηλαδή τη
Γερμανία, ως τον κύριο -αν όχι αποκλειστικό- παράγοντα μείωσης των
προβλέψεων για ανάπτυξη από 3,5% σε 3,3%.
Τι σημαίνουν τα
παραπάνω; Οτι η τριετία χάριτος, στη διάρκεια της οποίας το Βερολίνο
αισχροκερδούσε σε βάρος των εταίρων του με μηδενικό έως αρνητικό
επιτόκιο δημόσιου δανεισμού, τερματίζεται, και πιο συγκεκριμένα ότι
περαιτέρω εμμονή στην ίδια γραμμή πλεύσης οδηγεί σε υποβαθμίσεις και
αναδεικνύει τη χώρα ως κράτος-ταραξία των εύθραυστων ισορροπιών της
παγκόσμιας οικονομίας, με δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα να καταγράφουν
ως συστημική απειλή την πολιτική των Μέρκελ - Σόιμπλε.
Τα
παραπάνω νομιμοποιούν ως βάσιμη την υπόθεση εργασίας ότι εκτός από την
μπλόφα της διαχειρίσιμης άτακτης χρεοκοπίας ενός μικρού εταίρου είναι
πιθανόν να υπάρχει και η μπλόφα όχι απλά της ανέξοδης αλλά αντίθετα
επικερδούς αναδίπλωσης-αποδέσμευσης του Βερολίνου από την Ευρωζώνη.
Η Ιστορία της Γερμανίας αποδεικνύει ότι η «μπλόφα» είναι εθνική
παράδοση: Τον Ιούλιο του 1914 ο Κάιζερ μπλόφαρε και ήλπιζε σε έναν
ανέξοδο διπλωματικό θρίαμβο, το 1936 όταν ο Χίτλερ διέταζε την είσοδο
στρατιωτικών δυνάμεων στην αποστρατιωτικοποιημένη Ρηνανία μπλόφαρε και
είχε διατάξει άμεση αναδίπλωση αν υπήρχε η παραμικρή γαλλική αντίδραση,
και τέλος τον Αύγουστο του 1939, παραμονές της επίθεσης στην Πολωνία,
στο Βερολίνο πίστευαν ότι η απειλή της Βρετανίας και της Γαλλίας για
κήρυξη πολέμου είναι μπλόφα.
Κόστος και ρίσκο
Η αναδίπλωση-εθνική περιχαράκωση εμφανίζεται να κοστίζει περισσότερο
από το όποιο ρίσκο στην εμβάθυνση της αλληλεγγύης στην Ευρωζώνη: Αντί
του θριάμβου της άτρωτης από την κρίση Γερμανίας, η χώρα εμφανίζεται να
διεκδικεί τον ρόλο του τελευταίου θύματος της λιτότητας, που η ίδια έχει
επιβάλει στους εταίρους της.-Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
