29 Μαρτίου 2013

Η διπλωματία της συγνώμης

ΙΣΡΑΗΛ Μετά απο παρέμβαση των ΗΠΑ ο Νετανιάχου ψέλισε ένα ξέπνοο “σόρι” γιά τα θύματα του “Μαβί Μαρμαρά”, υποσχέθηκε την αποζημίωση των οικογενειών τους και παρότι δεν έχει αρθεί ο αποκλεισμός της Γάζα βελτιώθηκαν οι σχέσεις του με την Τουρκία
 Του Νικόλα Ζηργάνου 
 Ηταν θέμα χρόνου να αποκαταστήσουν τις διμερείς τους σχέσεις Αγκυρα και Τελ Αβίβ, καθώς οι δύο πλέον σημαντικοί σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή έχουν να υπερασπίσουν κοινά συμφέροντα στη Συρία, ενώ μοιράζονται και κοινούς φόβους για την τύχη του χημικού οπλοστασίου του καθεστώτος Ασαντ που ανά πάσα στιγμή μπορεί να πέσει σε λάθος χέρια.


Ενα ταξίδι, μία συμφωνία

Η συμφωνία που έκλεισε μετά το ταξίδι του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζον Κέρι στην Αγκυρα και σφραγίστηκε με την εγγύηση του Μπαράκ Ομπάμα την περασμένη Παρασκευή στο γραφείο του Μπένιαμιν Νετανιάχου ικανοποίησε, λένε στην Τουρκία, και τους τρεις όρους που είχε θέσει ο Τούρκος πρωθυπουργός την επομένη της πειρατικής επίθεσης σε διεθνή ύδατα κατά του «Στόλου της Ελευθερίας» και της σφαγής των εννέα Τούρκων ακτιβιστών που επέβαιναν στο πλοίο «Μαβί Μαρμαρά» τον Μάιο του 2010. Ο Ερντογάν είχε ζητήσει τότε τη δημόσια συγγνώμη του Ισραήλ, την αποζημίωση των οικογενειών των θυμάτων και την άρση του αποκλεισμού της Γάζας.

Η συγγνώμη ήταν μάλλον τσιγκούνικη, καθώς ο Νετανιάχου τη διατύπωσε σε σχέση με πιθανά επιχειρησιακά λάθη που οδήγησαν στην απώλεια ζωών, κάτι για το οποίο λυπάται.

Οι αποζημιώσεις, το πλέον εύκολο θέμα, έχουν προς το παρόν κολλήσει, γιατί οι Ισραηλινοί προσφέρουν 70.000 δολάρια για κάθε θύμα, όσο είναι το ποσό με το οποίο αποζημιώνονται οι οικογένειες των Τούρκων στρατιωτικών που σκοτώνονται εν ώρα υπηρεσίας, ενώ οι Τούρκοι ζητούν ένα εκατομμύριο για κάθε θύμα. Προφανώς θα βρεθεί μια συμβιβαστική λύση, καθώς δεν θα είναι μια χούφτα δολάρια που θα εμποδίσει μια στρατηγική συνεργασία η οποία ίσως σφραγίσει τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην εγγύς Ανατολή.

Ομως η άρση του αποκλεισμού της Γάζας μπορεί να ανακοινώνεται από την Αγκυρα και να πιστώνεται στον Ερντογάν, αλλά αν ρωτήσει κανείς τους ψαράδες στο λιμάνι της πολύπαθης πόλης, θα διαπιστώσει ότι, αντιθέτως, εφαρμόζονται από την Παρασκευή και νέοι περιορισμοί, ενώ σημειώθηκαν και επιθέσεις του ισραηλινού ναυτικού κατά παλαιστινιακών αλιευτικών που τρομοκρατούσαν τα φιλήσυχα ψάρια της Ανατολικής Μεσογείου. Ο Νετανιάχου ανακοίνωσε στον Ερντογάν ότι ήδη έχουν αρθεί πολλοί περιορισμοί σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη και αυτό θα συνεχιστεί όσο βελτιώνονται οι συνθήκες ασφαλείας στην περιοχή. Αυτό σίγουρα δεν ονομάζεται άρση του εμπάργκο και ο Ερντογάν μάλλον παραπλανά την κοινή γνώμη όταν εμφανίζεται ως ο σωτήρας των Παλαιστινίων. Να εφαρμοστεί στην πράξη η άρση του αποκλεισμού ζήτησαν συγγενείς των θυμάτων του «Μαβί Μαρμαρά» από την Κωνσταντινούπολη, ενώ, σε συνέντευξή του, ο πρόεδρος της ανθρωπιστικής ΜΚΟ «IHH», Μπουλέντ Γκιλντιρίμ, ηγετικό στέλεχος του «Gaza Flotilla» που είχε για ναυαρχίδα του το «Μαβί Μαρμαρά», υπογράμμισε ότι το πραγματικό διακύβευμα είναι αν πράγματι το Ισραήλ θα άρει τον αποκλεισμό.

Μέσα στη συμφωνία πάντως προβλέπεται να επισκεφθεί ο Τούρκος πρωθυπουργός τη Γάζα, ίσως και μέσα στον Απρίλιο, συνοδευόμενος από τουρκικές ΜΚΟ, πιθανότατα και από το IHH, και να υποστηρίξει και πάλι το εβραϊκό λόμπι της Ουάσινγκτον τη σύμμαχο Αγκυρα. Στο παρασκήνιο όμως, ετοιμάζονται οι πραγματικές συμφωνίες. Το Ισραήλ θα αποδεσμεύσει τεχνολογίες απαραίτητες για τα υπό παραγγελία τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη που θα δώσουν μεγάλη ώθηση στις επιχειρησιακές δυνατότητες του τουρκικού στρατού και δρομολογείται και η απόκτηση αεροσκαφών επιτήρησης τύπου Awaks. Μετά θα πάρουν σειρά οι ΑΟΖ, τα κοιτάσματα και οι αγωγοί. Εκεί θα δοκιμαστεί ο πολυδιαφημισμένος άξονας Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας, που ευδοκίμησε τη σύντομη περίοδο της ισραηλινο-τουρκικής κρίσης σε συνθήκες θερμοκηπίου.