-- Η Ελλάδα κατέθεσε στον ΟΗΕ ρηματική διακοίνωση για τα σχέδια της Τουρκίας να κάνει έρευνες σε ελληνική ΑΟΖ. Πώς συνδέεται αυτή η εξέλιξη με τους γενικότερους ανταγωνισμούς στην περιοχή;
Εναν
ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των ανταγωνισμών για τους δρόμους και τις
πηγές Ενέργειας προσθέτει η προχτεσινή «ρηματική διακοίνωση» του
ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών προς τον ΟΗΕ, με την οποία χαρακτηρίζει
άκυρες και παράνομες με βάση το Διεθνές Δίκαιο τις «άδειες» για έρευνες
υδρογονανθράκων που εξέδωσε η Τουρκία τον Απρίλη του 2012 προς την
Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου. Οι έρευνες αφορούν σε περιοχές εντός της
ελληνικής ΑΟΖ και συγκεκριμένα νότια και ανατολικά της Ρόδου και του
Καστελόριζου. Αφορούν ακόμα σε περιοχές ανοιχτά του ψευδοκράτους, που
ανήκουν στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι χάρτες με τις προς έρευνα
περιοχές δημοσιεύτηκαν στην Εφημερίδα της τουρκικής κυβέρνησης. Ηταν οι
πρώτοι μετά το 1973, όταν η Τουρκία παρουσίασε ξανά περιοχές εντός της
ελληνικής ΑΟΖ στο Αιγαίο, όπου σκόπευε να κάνει έρευνες για
υδρογονάνθρακες.
Η κίνηση της Τουρκίας ερμηνεύτηκε σαν αντιπερισπασμός
στη διαδικασία εξόρυξης φυσικού αερίου από την Κυπριακή Δημοκρατία στο
«οικόπεδο 12» και την άδεια για έρευνες σε τρία ακόμα οικόπεδα, που
δόθηκε σε ξένα πολυεθνικά μεγαθήρια. Λίγους μήνες μετά τη δημοσιοποίηση
των χαρτών, η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι τις έρευνες θα κάνει από
το Μάρτη σκάφος που αγόρασε από τη Νορβηγία, το οποίο θα συνοδεύεται
από τουρκικά πολεμικά πλοία. Ως απάντηση, η ελληνική πλευρά διέρρευσε
στον Τύπο ότι σκοπεύει άμεσα να καταθέσει στον ΟΗΕ συντεταγμένες με τα
όρια της ελληνικής ΑΟΖ, ως ένα πρώτο βήμα για την κατοχύρωσή της έναντι
της Τουρκίας. Στις εξελίξεις παρενέβησαν οι ΗΠΑ, ζητώντας από την Ελλάδα
να μην προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες. Το ζήτημα τέθηκε έντονα από
τους Αμερικανούς προς την ελληνική πλευρά, δείχνοντας ότι το
«γκριζάρισμα» του Αιγαίου από την Τουρκία έχει την ανοχή, αν όχι την
ενθάρρυνση των ΑμερικανοΝΑΤΟικών.
Οι
ΗΠΑ έχουν από καιρό εκφράσει την επιθυμία τους να προχωρήσει η
συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στο Αιγαίο ανάμεσα στην Ελλάδα και
την Τουρκία, με συμμετοχή και αμερικανικών πολυεθνικών, χωρίς
προηγουμένως να έχει λυθεί το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ ανάμεσα
στις δύο χώρες.
Η εμφάνιση της Γαλλίας στο προσκήνιο και η προτροπή του
Γάλλου Προέδρου, Φρ. Ολάντ, προς την Ελλάδα να προχωρήσει σε
συνεκμετάλλευση με γαλλικές εταιρείες των κοιτασμάτων που βρίσκονται σε
ελληνική ΑΟΖ, περιπλέκει κι άλλο την κατάσταση, οξύνει τους
ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στην περιοχή.
Ολα αυτά λίγες μόλις
μέρες πριν τη σύγκληση στην Κωνσταντινούπολη του Ανωτάτου Συμβουλίου
Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας, όπου εκ των πραγμάτων πλέον τίθεται
στο τραπέζι η κατάσταση που διαμορφώνεται στο Αιγαίο μετά τις εξαγγελίες
της Τουρκίας για έρευνες σε ελληνική ΑΟΖ και τη ρηματική διακοίνωση της
Ελλάδας στον ΟΗΕ, η οποία, όμως, σε καμιά περίπτωση δε συνιστά
ανακήρυξη ΑΟΖ από την πλευρά της κυβέρνησης, ούτε περιέχει την κατάθεση
συντεταγμένων.
Στη ρηματική διακοίνωση το ελληνικό ΥΠΕΞ προσπαθεί να
αποκρούσει τους τουρκικούς ισχυρισμούς ότι το Καστελόριζο δε δικαιούται
υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ, γιατί επικάθεται στη Λεκάνη της Μεσογείου και δεν
μπορεί να θεωρηθεί μέρος της λύσης που αναζητείται ανάμεσα στις δυο
χώρες για τον καθορισμό των ορίων της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ στο Αιγαίο. Να
σημειωθεί, ωστόσο, ότι στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών, οι Τούρκοι
έχουν κατοχυρώσει το αίτημα να εξεταστεί διαφορετικά από το υπόλοιπο
Αιγαίο η περίπτωση του Καστελόριζου.
Στον καθορισμό των ορίων της ΑΟΖ
στο συγκεκριμένο σημείο εμπλέκεται και η Αίγυπτος, η οποία, στην
πρόσφατη επίσκεψη του Ελληνα ΥΠΕΞ στο Κάιρο, ζήτησε να συμμετάσχει και η
Τουρκία στις συζητήσεις για την ΑΟΖ νότια του Καστελόριζου,
αναγνωρίζοντας επί της ουσίας τις τουρκικές διεκδικήσεις στην περιοχή.
Είναι
φανερό ότι οι ανταγωνισμοί για την Ενέργεια στη γειτονιά μας μεγαλώνουν
όλο και περισσότερο, κάνοντας πιο καθαρό ότι τα νήματα τα κινούν οι
πολυεθνικές που ορέγονται τον ορυκτό πλούτο της περιοχής και τις θέσεις -
κλειδιά στο πέρασμα των αγωγών. Οι αντιθέσεις που εκδηλώνονται είναι
σύνθετες και εκφράζονται και με τη μορφή ευμετάβλητων συμμαχιών ανάμεσα
σε καπιταλιστικά κράτη και πολυεθνικά μεγαθήρια.
Ως αποτέλεσμα, οι
σχέσεις ανάμεσα σε κράτη όπως η Ελλάδα και η Τουρκία, εμφανίζουν
αντιφατικότητα, καθώς συγκρούονται από τη μια η επιδίωξη της αστικής
τάξης στις δυο χώρες να εκμεταλλευθεί τους υδρογονάνθρακες στο Αιγαίο
και από την άλλη η προσπάθεια κάθε χώρας να εξασφαλίσει το μέγιστο
δυνατό μερίδιο από τα κέρδη για τα δικά της μονοπώλια.
Οι συμμαχίες με
άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα, περιφερειακά και παγκόσμια, για την εξόρυξη
και τη μεταφορά της Ενέργειας, περιπλέκουν κι άλλο την κατάσταση,
μεγαλώνουν τους κινδύνους για τον ελληνικό και τους άλλους λαούς. Για
παράδειγμα, οι ΗΠΑ λένε συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων από Ελλάδα
και Τουρκία, αλλά την ίδια ώρα απειλούν την Ελλάδα ότι αν δώσει τη ΔΕΠΑ
στους Ρώσους, κινδυνεύει με θερμό επεισόδιο με την Τουρκία.
Η Τουρκία
από την πλευρά της εμφανίζεται να φιλονικεί με το Ισραήλ και την Κύπρο
για το φυσικό αέριο, αλλά την ίδια ώρα γράφεται ότι συζητά με το Ισραήλ
για να γίνει αυτή ο κόμβος μεταφοράς της Ενέργειας προς την Ευρώπη από
το κοίτασμα Λεβιάθαν. Οι εξελίξεις το επόμενο διάστημα θα είναι
καταιγιστικές. Απαιτούν ετοιμότητα από το κίνημα να παρέμβει, για να μη
γίνει ο λαός βορά στα σχέδια των αντιμαχόμενων μονοπωλιακών ομίλων.
