27 Ιανουαρίου 2013

Συνταγές παράκαμψης της Λευκωσίας


Φωτογραφία
H εμπλοκή της Τουρκίας στα θέματα του φυσικού αερίου της Κυπριακής Δημοκρατίας, η ανάδειξη του θέματος ως δικοινοτικού και η μη αξιοποίησή του από το κυπριακό κράτος, αποτελούν άξονες μιας ευρύτερης πολιτικής επιδίωξης από τουρκικής πλευράς. Τα ζητήματα της εκμετάλλευσης και αξιοποίησης του φυσικού αερίου, επανέρχονται στο προσκήνιο, κυρίως όμως στο παρασκήνιο, από διάφορες πλευρές. Είναι προφανές πως οι εν δυνάμει δανειστές της Κύπρου αλλά σε ένα άλλο επίπεδο οι Τούρκοι, θέλουν για διαφορετικούς λόγους, να αποκόψουν την Κύπρο από την πλουτοπαραγωγική της πηγή. Η Τρόικα γιατί επιδιώκει να περάσουν -το γρηγορότερο- τα κέρδη στα χέρια της, ώστε να διασφαλίσει την αποπληρωμή του δανείου και οι Τούρκοι γιατί θέλουν για γεωπολιτικούς λόγους να τα ελέγξουν.
Για την τουρκική προσέγγιση, άκρως ενδιαφέρουσες είναι οι τοποθετήσεις του Κουντρέτ Οζερσάι, τέως συμβούλου του Έρογλου και ανθρώπου με υψηλές διασυνδέσεις στην τουρκική κυβέρνηση. Συμμετείχε σε συζήτηση για το Κυπριακό, που οργάνωσε η δεξαμενή σκέψης Εuropean Ρolicy Centre με έδρα τις Βρυξέλλες.

Στη συζήτηση συμμετείχαν, επίσης, ο Σώτος Ζακχαίος, πρώην γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών, ο James Κer-Lindsay, καθηγητής και ερευνητής στο London School of Εconomics and Ρolitical Science.
Για το θέμα της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων ο Οζερσάι υποστήριξε ότι διεθνώς η τουρκοκυπριακή πλευρά θεωρείται συνιδιοκτήτης του φυσικού πλούτου του νησιού. Μια θέση, η οποία ασφαλώς παραπέμπει στη λογική της συνεκμετάλλευσης, που περιέχεται στην πρόταση Έρογλου. Ο Οζερσάι, επανέλαβε πως «ο καταλληλότερος και οικονομικότερος τρόπος για τη μεταφορά φυσικού αερίου είναι ένας αγωγός μέσω Τουρκίας». Προχωρώντας ένα βήμα περισσότερο, παρουσίασε μια πρόταση για δυο παράλληλες διαδικασίες. Η πρώτη διαδικασία αφορά ουσιαστικά τη συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου: συνεργασία στους τομείς του εμπορίου, ενέργειας και του τουρισμού στην Ανατολική Μεσόγειο, με την προϋπόθεση της μη αναγνώρισης μεταξύ των μερών (dual non recognition).

Στη διαδικασία, όπως την ονομάζει, θα συμμετάσχουν οι δυο κοινότητες, η Τουρκία, η Ελλάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο επιχειρηματικός κόσμος. Αναφέρθηκε στην πώληση ηλεκτρικού ρεύματος στην Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς, όπως ανέφερε, να τίθεται θέμα αναγνώρισης. Η δεύτερη διαδικασία θα αφορά τις διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα αρχίσουν έχοντας καθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Όπως ανέφερε και οι δυο πλευρές «θα πρέπει να είναι σε θέση να συζητήσουν οποιαδήποτε ιδέα, απαλλαγμένες από ετικέτες όπως ομοσπονδία, συνομοσπονδία δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις έχουν εξαντλήσει όλα τα μέσα».

Ο πρώην γενικός διευθυντής του ΥΠΕΞ, Σώτος Ζακχαίος, επεσήμανε στην τοποθέτησή του, πως μετά τη λύση το θέμα του φυσικού αερίου θα βρίσκεται στην αρμοδιότητα της Κεντρικής Κυβέρνησης σημειώνοντας πως οφέλη θα έχουν όλοι οι πολίτες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Περαιτέρω, αναφερόμενος στο Κυπριακό παρέθεσε τέσσερις παράγοντες οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις: οι επικείμενες προεδρικές εκλογές, η στάση της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ο ρόλος της Τουρκίας στο Κυπριακό και στην ευρύτερη περιοχή. Αναφέρθηκε, επίσης, στις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην ταχεία πορεία των διαπραγματεύσεων η οικονομική κρίση στην Κύπρο.
ΟΗΕ: Σχεδιασμός με φόντο τις προεδρικές εκλογές
Ο ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ Ντάουνερ κάνει ασκήσεις επί χάρτου για την επόμενη ημέρα των επικείμενων προεδρικών εκλογών, θεωρώντας πως λίγο-πολύ το σκηνικό έχει ξεκαθαρίσει. Στον Διεθνή Οργανισμό ενημερώνονται και για τις δημοσκοπήσεις που διενεργούνται και βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ενώ πραγματοποιούν και επαφές με πολιτικούς παράγοντες και στελέχη επιτελείων υποψηφίων (επιλεκτικές επαφές). Η ομάδα Ντάουνερ θα είναι ευχαριστημένη εάν το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών δεν ανατρέπει τους σχεδιασμούς του Διεθνούς Οργανισμού. Δηλαδή, να διασφαλίζεται η συνέχεια της διαδικασίας υπό την έννοια ότι οι λεγόμενες συγκλίσεις θα καταστούν κεκτημένο της διαδικασίας. Πληροφορίες αναφέρουν, πάντως, πως υπάρχει διχογνωμία στα Ηνωμένα Έθνη για τον χρόνο εκδήλωσης της πρώτης μετεκλογικής κίνησης του Διεθνούς Οργανισμού στο Κυπριακό. Ο Αυστραλός αξιωματούχος του ΟΗΕ, ευνοεί όπως υπάρξει ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας είτε στο τέλος Μαρτίου είτε μέχρι τα μέσα Απριλίου. Κι αυτό για να αρχίσει το πήγαινε-έλα στη Λευκωσία με στόχο την έναρξη της διαδικασίας. Αυτή η βιασύνη του φαίνεται να συνδέεται και με την πρόθεσή του να διατηρήσει το συμβόλαιο που έχει με τα Ηνωμένα Έθνη. Χρειάζεται να δείχνει κινητικότητα για να δικαιολογεί και την παρουσία του καθώς και το συμβόλαιο. Στη Γραμματεία θεωρούν πως θα πρέπει να δοθεί χρόνος στη νέα κυβέρνηση, η οποία θα έχει ως προτεραιότητα τη διαχείριση των επειγόντων θεμάτων της οικονομίας. Τι θα επικρατήσει στο τέλος σε σχέση με το επόμενο βήμα, αυτό θα διαφανεί. Όμως, είναι σαφές πως στην ομάδα Κυπριακού υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις, που επί του παρόντος αφορούν τον τρόπο διαχείρισης. Δεν είναι τυχαίο που η ειδική αντιπρόσωπος του ΟΗΕ, Λίζα Μπάντεχαϊμ, δεν επιβεβαίωσε αυτά που δημόσια ανέφερε ο Ντάουνερ ότι θα ενημερωθεί το Συμβούλιο Ασφαλείας τον Μάρτιο.
Με υψηλές διασυνδέσεις στην Τουρκία Ο ΚΟΥΝΤΡΕΤ Οζερσάι όσο βρισκόταν δίπλα στον Έρογλου, ως σύμβουλός του στο Κυπριακό θεωρείτο ο άνθρωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Αυτός είχε την ευθύνη για τις διαπραγματεύσεις και αυτός ουσιαστικά τις διεξήγαγε. Ο Οζερσάι, εκφραστής της σκληρής γραμμής, την οποία επιχειρεί να τη φιλτράρει μέσα από την ακαδημαϊκή του ιδιότητα, παραιτήθηκε για να πολιτευθεί, ιδρύοντας το Κίνημα «Καθαρή Κοινωνία». Οι πολιτικές του παρεμβάσεις δεν έχουν καταγράψει μέχρι τώρα ιδιαίτερες επιδόσεις. Εξακολουθεί, πάντως, να διατηρεί τις επαφές του για το Κυπριακό (είδε τον Ντάουνερ κατά το πρόσφατο ταξίδι του Αυστραλού αξιωματούχου του ΟΗΕ). Στη συζήτηση στις Βρυξέλλες, ο Οζερσάι παρουσιάσθηκε με σκληρές θέσεις. Απαντώντας στις τοποθετήσεις του κ. Ζακχαίου, είπε πως «δεν θα απαντήσω σε αναφορές σε ‘’τουρκική κατοχή’’ καθώς θα μπορούσα να αναφερθώ και σε ε/κ κατοχή της κυβέρνησης».