Όταν η μνημονιακή πολιτική γίνεται επικοινωνιακή δημαγωγία

Νίκος Τσούλιας Πρώτη φορά στην ιστορία της εκπαίδευσης της μεταπολιτευτικής περιόδου έχουμε το εξής φαινόμενο. Κάθε ημέρα δίνεται κάποια συνέντευξη ή κάποια δήλωση του Υπουργού Παιδείας ή της Αναπληρωτή Υπουργού Παιδείας.Υπάρχει άραγε μια πληθωριστική εκπαιδευτική πολιτική ή ένας μεταρρυθμιστικός οργασμός ή συνεχή μέτρα αντιμετώπισης των καθημερινών προβλημάτων των σχολείων και των πανεπιστημίων; Από πουθενά δεν τεκμηριώνεται κάτι τέτοιο – αντίθετα βρισκόμαστε στον «αστερισμό» της εφαρμογής διαδοχικών μνημονίων, που σημαίνει περιοριστική πολιτική, περικοπές δαπανών, μηδενισμός επενδύσεων, περιστολή των εκπαιδευτικών λειτουργιών. Και με δεδομένη αυτή τη γκρίζα εικόνα στη δημόσια εκπαίδευση θα περίμενε κανείς τη φειδωλή εμφάνιση των αρμόδιων Υπουργών. Κι όμως, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο! Ποια είναι η εξήγηση γι’ αυτή την αντιφατική και μαγική πρόσληψη της πραγματικότητας; Συμβαίνει κάτι πολύ απλό, που συνηθιζόταν στα σχολεία των παλιών εποχών, και κατά καιρούς και στη σύγχρονη εποχή μας. Όταν έλειπε ένας εκπαιδευτικός από το σχολείο για έναν συγκεκριμένο λόγο, ο Διευθυντής καλούσε κάποιον άλλο να «απασχολήσει» τους μαθητές, ουσιαστικά να μην κάνουν θόρυβο και ενοχλούν. Αλλά μια απασχόληση της κοινής γνώμης αυτή τη φορά γίνεται ως επιλεγμένη προσπάθεια αντιπερισπασμού από τα καυτά προβλήματα των σχολείων και των εκπαιδευτικών.
Οι ιθύνοντες του Υπουργείου Παιδείας – έχοντας θητεύσει άλλωστε επί μακρόν στη δημοσιογραφική τεχνική – κομματιάζουν την πολιτική τους σε επικοινωνιακές ημερήσιες δόσεις. Είδαμε και βλέπουμε συνεχώς και κάθε ημέρα από μια κάποια γενική και αόριστη εξαγγελία – και έτσι γεμίζει το εκπαιδευτικό ρεπορτάζ με ύλη, επί της οποίας ζυμώνονται οι έχοντες ειδικό ενδιαφέρον με την εκπαίδευση. Δεν έχουμε την δημοσιοποίηση μιας συνολικής ενότητας της εκπαίδευσης αλλά για κάθε σημείο της απλής λειτουργίας των σχολείων.

Τη μια ημέρα ανακοινώνεται ότι θα περικοπεί κατά μια ώρα την εβδομάδα η Βιολογία και η Γεωγραφία στο Γυμνάσιο, την άλλη ότι θα διοριστεί «άλφα» αριθμός αναπληρωτών στα σχολεία ειδικής αγωγής, την επόμενη ότι θα αλλάξει το σύστημα αξιολόγησης των μαθητών, τη μεθεπόμενη ότι θα εξετάζονται γραπτά μόνο τέσσερα μαθήματα στο Γυμνάσιο, στη συνέχεια ότι θα αλλάξουν οι αναθέσεις της διδασκαλίας των μαθημάτων και αυτό επιμερίζεται έτι περαιτέρω, στη συνέχεια της συνέχειας: απάντηση στο Σύλλογο Γονέων του 5ου Δημοτικού Σχολείου Ωραιοκάστρου (ως επιμελής δημοσιογράφος και καλός σχολιαστής) και σε κάθε ευκαιρία που δίνει το καθημερινό ρεπορτάζ κλπ κλπ. Δεν υπάρχει ημέρα που να μην έχει τη γνώμη ή το σχόλιο του Υπουργού Παιδείας! Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλο προηγούμενο Υπουργού Παιδείας σε χώρα της Ευρώπης, που να σχολιάζει και να απαντά σε κάθε είδηση εκπαιδευτικού περιεχομένου…

Υπάρχουν και χαριτωμένες περιπτώσεις, στις οποίες το θέμα κρατείται στην επιφάνεια της δημοσιότητας για μήνες, ουσιαστικά για όλο το διάστημα που έχουμε την …εθνοσωτήρια συγκυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ., χωρίς όμως να έχουμε και τίποτα το συγκεκριμένο. Απλώς κουβέντα να γίνεται και να είναι απασχολημένη η εκπαιδευτική κοινότητα με κάτι – αρκεί να μην θυμίζει τη μνημονιακή πολιτική του Υπουργείου Παιδείας. Αν μάλιστα τα εν λόγω θέματα έχουν κοινωνικό ενδιαφέρον ή αριστερόστροφο προσανατολισμό, τότε τροφοδοτούνται κατά καιρούς με την ανάλογη δοσολογία.

Μήνες και μήνες τώρα έχει ανοίξει ο κ. Φίλης τα ζητήματα της Πρωινής προσευχής, των Σχολικών παρελάσεων, του τρόπου παρακολούθησης των Θρησκευτικών στα σχολεία. Ποιο είναι το αποτέλεσμα όλης αυτής της επικοινωνιακής καταιγίδας; Το απόλυτο μηδέν. Πόσες και πόσες φορές οι περισπούδαστοι Υπουργοί μας και τα εξέχοντα στελέχη τους δεν έχουν εξαγγείλει μια εικονοκλαστική σύλληψη της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με τη δημιουργία τετράχρονου Γυμνασίου και δίχρονου λυκείου; Ποιο είναι το τελικό εκβάν; Η δήλωση του Υπουργού ότι κάτι τέτοιο δεν είναι γι’ αυτή την περίοδο εφικτό! Θα ρωτήσει κάποιος. Δεν το ήξερε αυτό ο Υπουργός, όταν άνοιγε το θέμα για πρώτη φορά; Προφανώς και το ήξερε – αλλοίμονο αν δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο -, αλλά η στόχευσή του ήταν όχι κάποια μορφή υλοποίησης των βαθυστόχαστων συλλήψεών του αλλά η «απασχόληση» της κοινής γνώμης!

Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε δηλώσεις περί «εθνικού απολυτηρίου» και «ελεύθερης πρόσβασης»; Αλλά ως προς την ουσία των ζητημάτων αυτών, κανένας δεν ξέρει τίποτα – και το πιο ενδιαφέρον είναι ότι δεν ξέρουν ούτε και οι ίδιοι οι εμπνευστές τους. Προφανώς η ιδέα του «Εθνικού απολυτηρίου» είναι γνωστή στην εκπαιδευτική κοινότητα και έχει μόνο έναν δρόμο: την απόκτηση απολυτηρίου με πανελλαδικές εξετάσεις και στη συνέχεια με αυτό το απολυτήριο των πανελλαδικών εξετάσεων θα έχουμε την περίφημη «ελεύθερη πρόσβαση». Γιατί δεν προχωρούν στην εφαρμογή των θεσμών αυτών αλλά διαρκώς τα ανακατεύουν λέγοντας τα ίδια και τα ίδια; Προφανώς είναι και πάλι μια μορφή απασχόλησης, αλλά εδώ έχουν και ένα αγκάθι που δεν αναλαμβάνουν να το λύσουν, τη μεγάλου μεγέθους απόρριψη μαθητών από την απόκτηση ενός τέτοιου απολυτηρίου. Έχουν βέβαια μια εναλλακτική λύση, να στρέψουν ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών από τη γενική παιδεία προς την τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση – εδώ δεν έχουν σχέδιο – ή να εκτρέψουν αυτό το ποσοστό σε μια μορφή μεταγυμνασιακής μαθητείας – εδώ κολλάει και η ιδέα του τετρατάξιου Γυμνασίου. Αλλά υπάρχουν άλλες δυσκολίες προκύπτουσες από την πάλαι ποτέ αριστερή ιδεολογία, που μιλούσε για «ενιαίο 12χρονο σχολείο»!

Κάπως έτσι, το Υπουργείο Παιδείας αλλά και το κόμμα του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. χαμένοι μέσα στον μπουχό των δικών τους ανούσιων δημοσιεύσεων πανηγύριζαν ότι “μετά από 30 χρόνια ξεκίνησαν κανονικά τα σχολεία”, ενώ θα προσλαμβάνονται αναπληρωτές εκπαιδευτικοί για να καλύψουν κενά των σχολείων για πολύ καιρό! Ποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι υπάρχουν όρια στη φτηνή προπαγάνδα και στην απόλυτα  φαντασιακή πρόσληψη της πραγματικότητας;