03 Οκτωβρίου 2016

Για τις βολές του Ερντογάν για Λωζάνη βλπ. Συρία και Μοσούλη Του Νίκου Στέλγια

http://newsmedia.tasnimnews.com/Tasnim/Uploaded/Image/1394/11/11/13941111203209877009914.jpg
Την προηγούμενη εβδομάδα, πρώτη η «Κ» ενημέρωσε τους αναγνώστες της σε Ελλάδα και Κύπρο σχετικά με την νέα, δημόσια παρέμβαση του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν, η οποία αφορούσε την Συνθήκη της Λωζάνης. Η είδηση έκανε μέσα σε λίγα λεπτά τον γύρω των ελληνικών, κυπριακών και ξένων μέσων ενημέρωσης. Στο εσωτερικό της Τουρκίας, η παρέμβαση του κ. Ερντογάν προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις. Τι δήλωσε ο κ. Ερντογάν και για ποιο λόγο η τοποθέτηση του προκάλεσε τρικυμία αντιδράσεων; Απευθυνόμενος σε μια ομάδα κοινοταρχών, στο νέο Προεδρικό Μέγαρο της Άγκυρας, με αφορμή την επέτειο της υπογραφής της Συνθήκης του 1923, ο Πρόεδρος Ερντογάν αναφέρθηκε στις «απώλειες» της χώρας του και ισχυρίστηκε ότι η Συνθήκη της Λωζάνης δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχία από την σκοπιά της Τουρκίας. Με αυτή την συνθήκη, η Τουρκία «έχασε» νησιά που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τα τουρκικά παράλια του Αιγαίου. Όπως η Συνθήκη των Σεβρών, έτσι και η Συνθήκη της Λωζάνης δεν έχει πολλά θετικά στοιχεία για την Τουρκία. Αυτό ισχυρίστηκε ο ισχυρός πολιτικός άνδρας της Τουρκίας.
Στο εσωτερικό της Τουρκίας, η δήλωση του κ. Ερντογάν προκάλεσε την αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η κεμαλιστική αντιπολίτευση βάλλει κατά του Προέδρου με το σκεπτικό ότι επιχειρεί να καταστρέψει την κληρονομιά του Κεμαλισμού. Η Κ πληροφορείται ότι αυτή την άποψη συμμερίζονται μεγάλες μερίδες του πολιτικού κόσμου της δεύτερης μεγαλύτερης κοινότητας της Κύπρου. Στο εξωτερικό, κυρίως στην Αθήνα, οι δηλώσεις του κ. Ερντογάν προκάλεσαν μεγάλο προβληματισμό. Σε Αθήνα και Λευκωσία κάποιοι κύκλοι προβάλλουν την άποψη ότι ο νέος στόχος του κ. Ερντογάν είναι η αναθεώρηση της

Συνθήκης της Λωζάνης.
Για την ίδια την Συνθήκη της Λωζάνης μπορούν να ειπωθούν πολλά, τα οποία ξεπερνούν τα όρια αυτής της μικρής ανάλυσης. Λ.χ. τι απέγινε το καθεστώς αυτονομίας της Ίμβρου και της Τενέδου; Τι απέγιναν οι 100.000 Έλληνες κάτοικοι της βασιλεύουσας; Ποια είναι τα προβλήματα που προέκυψαν με την πάροδο του χρόνου για την μουσουλμανική και τουρκόφωνη παράδοση της Δυτικής Θράκης κ.ο.κ.; Μπορεί οι απαντήσεις αυτού του ερωτήματος να μην «χωρούν» σε αυτή την στήλη, ωστόσο, για την παρέμβαση του κ. Ερντογάν έχουμε δυο σημαντικά σημεία, τα οποία θα υπογραμμίσουμε στην συνέχεια αυτού του άρθρου.

Πρώτον, υπογραμμίζουμε ότι η παρέμβαση του Τούρκου Προέδρου δεν αποτελεί έκπληξη για όσους μελετούν και παρακολουθούν από κοντά την μετεξέλιξη της πολιτικής γραμμής του τουρκικού συντηρητικού κινήματος. Από την δεκαετία 70΄, η πολιτική γραμμή του Νετζμεττίν Ερμπακάν προβάλλει την αναθεωρητική άποψη ότι με την Συνθήκη της Λωζάνης η Τουρκία «εγκλωβίστηκε» στην Ανατολία. Μάλιστα, στα πλαίσια αυτής της αναθεωρητικής ανάγνωσης, το συντηρητικό κίνημα προσεγγίζει την κατάληψη της βόρειας Κύπρου ως μια νέα «άλωση», οθωμανικού-ισλαμικού τύπου που έρχεται να σηματοδοτήσει το τέλος του «εγκλωβισμού» του τουρκικού-μουσουλμανικού-σουνιτικού έθνους στα σύνορα της Ανατολίας.

Δεύτερον, η νέα παρέμβαση του Τούρκου Προέδρου, μπορεί να έχει ως σημείο αναφοράς τα ελληνοτουρκικά, το Αιγαίο, ωστόσο στο επίκεντρο της προσοχής της βρίσκονται οι εξελίξεις στην βόρεια Συρία και στην Μουσούλη. Κυρίως, στο επίκεντρο αυτής της παρέμβασης βρίσκεται το Κουρδικό Ζήτημα, το τουρκικό κράτος που καταβάλλει προσπάθειες με όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις του για να εμποδίσει την ανάδυση ενός ενιαίου κουρδικού κράτους, τα σύνορα του οποίου θα αγγίζουν τα παράλια της Ανατολικής Μεσογείου.

Στα πλαίσια λοιπόν, αυτού του σχεδιασμού, ολοκληρώνουμε αυτή την σύντομη τοποθέτηση μας με τρεις σημαντικές πληροφορίες που μας έρχονται από μια πηγή, που στο παρελθόν παρακολούθησε τις εξελίξεις από κοντά στο επιτελείο του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού:

1. Η παραμονή του τουρκικού στρατού στην βόρεια Συρία δεν θα είναι περιορισμένης διάρκειας. Στόχος της Τουρκίας είναι η δημιουργία μιας ζώνης, στην οποία θα εγκατασταθεί εξόριστη κυβέρνηση της Συρίας και στην οποία δεν μπορούν να επέμβουν στρατιωτικά, κυρίως με εναέρια μέσα, η Δαμασκός και οι υπόλοιπες δυνάμεις. Αυτή η ζώνη θα διαμελίσει το αναδυόμενο κουρδικό κράτος στην Συρία.

2. Στην ίδια την Μουσούλη και στα περίχωρα των ιρακινών πόλεων, τα οποία διαθέτουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου, η Τουρκία διεκδικεί «μερίδιο» στο όνομα της υπεράσπισης των συμφερόντων των Σουνιτών της περιοχής. Αυτό το ζήτημα ήρθε στο προσκήνιο της συνάντησης Ομπάμα-Ερντογάν, η οποία δεν έφερε στο προσκήνιο απτά αποτελέσματα.

3. Στην περίπτωση του Ιράκ, στην Άγκυρα συζητείται ένα παρόμοιο μοντέλο με αυτό της «ΤΔΒΚ». Η τουρκική πλευρά προβάλλει την εξής άποψη: Εφόσον ΗΠΑ, Ιράν και άλλοι παράγοντες διεκδικούν μερίδιο στο πολιτικό, ενεργειακό και κοινωνικό προσκήνιο της χώρας και η Τουρκία θα μπορούσε να έχει την δική της ακτίνα δράσης, με ένα αυτόνομο κράτος των Τουρκμένων. Η Κ πληροφορείται ότι στην Άγκυρα υπάρχουν σκέψεις, σχεδιασμοί, χάρτες και σημαίες (παραλλαγή της σημαίας της ΤΔΒΚ) σχετικά με αυτό το σχέδιο.

Με λίγα λόγια, η παρέμβαση του Τούρκου Προέδρου σχετικά με την Λωζάνη, περισσότερο από τους στόχους της αναθεώρησης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και της ικανοποίησης της εσωτερικής κοινής γνώμης, σχετίζεται με το Κουρδικό Ζήτημα και το «άγχος» της Τουρκίας να προλάβει τις εξελίξεις σε Συρία και Ιράκ.http://www.kathimerini.com.cy/index.php?pageaction=kat&modid=1&artid=250613