Η εφ' όλης της ύλης εξομάλυνση των σχέσεων
Τουρκίας-Ισραήλ που προανήγγειλε χθες κυβερνητικός αξιωματούχος από την
Κωνσταντινούπολη δεν αποτελεί έκπληξη. Πρόκειται για μια εξέλιξη που σε
καμία περίπτωση δεν αποκαθιστά την ειδική σχέση του παρελθόντος ανάμεσα
στις δύο χώρες, αλλά για μια ρεαλιστική προσαρμογή σε έναν πολύ πιο
περιορισμένο κοινό παρονομαστή συμφερόντων στη Μέση Ανατολή με
βαρύνουσες διαφορές να παραμένουν.Ισραήλ και Τουρκία δεν θέλουν την πλήρη επικράτηση του Ασαντ και του Ιράν και των συμμάχων του στη Συρία, και είναι για διαφορετικούς λόγους και σε διαφορετικό βαθμό δυσαρεστημένοι από την πολιτική Ομπάμα στην ευρύτερη περιοχή, στη βάση αυτή διαμορφώθηκε η εξομάλυνση. Τούτων λεχθέντων το Ισραήλ είναι απέναντι στους Ερντογάν - Νταβούτογλου σε δύο μέτωπα:
• Το Τελ Αβίβ επενδύει στη χειραφέτηση των Κούρδων και θα στήριζε ένα πλήρως ανεξάρτητο Κουρδιστάν στο Βόρειο Ιράκ και στη Βορειοανατολική Συρία. Ενα ανεξάρτητο Κουρδιστάν θα είναι εργαλείο ελέγχου των περιφερειακών φιλοδοξιών Ιράν, Τουρκίας αλλά και όποιας αραβικής χώρας με ηγεμονικές φιλοδοξίες.
• Η κυβέρνηση Νετανιάχου επενδύει στη στενή συνεργασία με τη Ρωσία του Πούτιν, ενώ την ίδια στιγμή οι Ρωσοεβραίοι έχουν αναδειχθεί σε τρίτη συνιστώσα των κοινωνικών και πολιτικών ισορροπιών στο Ισραήλ μετά τους Εσκεναζίμ και τους Σεφαραδίτες. Η οριοθετημένη εξομάλυνση Αγκυρας -Τελ Αβίβ δεν πρόκειται σε καμιά περίπτωση να επηρεάσει τη διμερή συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ, που έχει τη δική της δυναμική, και ένα στρατηγικό ευρωπαϊκό βάθος που προσμετρά ως βαρύνον η ισραηλινή πλευρά.
Το γυαλί έχει ραγίσει μεταξύ Ισραήλ-Τουρκίας και η όψιμη ρεαλπολιτίκ του Ερντογάν δεν αρκεί για να αποκαταστήσει τη διευρυμένη σύμπτωση συμφερόντων που είχε στο παρελθόν το εβραϊκό κράτος με το κεμαλικό κατεστημένο και τη στρατιωτική ηγεσία. Εμβάθυνση της επικείμενης εξομάλυνσης προϋποθέτει πλήρη αναδίπλωση του Ερντογάν από τη στήριξη της Χαμάς, μια κίνηση που υπαγορεύει εκ των πραγμάτων και εγκατάλειψη της μουσουλμανικής αδελφότητας στην Αίγυπτο. Κλειδί για τη στροφή ή όχι της Αγκυρας στη Γάζα και στην Αίγυπτο είναι η μεσολαβητική προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας, η οποία δεν έχει σημειώσει την απαιτούμενη πρόοδο.
Σε ό,τι αφορά τη διοχέτευση πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο, η κατακρήμνιση της τιμής του πετρελαίου παγώνει εκ των πραγμάτων όλα τα εναλλακτικά δρομολόγια διοχέτευσής του στη διεθνή αγορά και καθιστά την επιλογή της σύνδεσης με το σύστημα αγωγών της Τουρκίας αμιγώς πολιτική χειρονομία, την οποία δεν έχει κανένα λόγο να κάνει σήμερα το Ισραήλ.
kapopoulos@pegasus.gr
