Η ανάδειξη της
Τουρκίας σε παράγοντα περιπλοκής, μέχρι και παρενόχλησης των
περιφερειακών ισορροπιών και σήμερα της διεθνούς προσπάθειας τερματισμού
της σύγκρουσης-σταθεροποίησης στη Συρία φέρει τη σφραγίδα του
βολονταρισμού - παρορμητισμού των Ερντογάν - Νταβούτογλου. Ομως το
πρόβλημα θα υπήρχε και χωρίς αυτούς και είναι βέβαιο ότι θα υπάρχει και
μετά από αυτούς. Η μεγάλη τομή στην εξωτερική πολιτική της Αγκυρας δεν
είναι οι νεοοθωμανικές ιδεοληψίες του πολιτικού Ισλάμ σε σχέση με την
προσεκτική διπλωματία του κεμαλικού κατεστημένου.Είναι η ανάδειξη, την τελευταία 25ετία, του ανατολικού μας γείτονα σε μία από τις 20 ισχυρότερες οικονομίες του πλανήτη, μια αναβάθμιση που επιβεβαιώθηκε πρόσφατα πανηγυρικά με τη Σύνοδο Κορυφής της Ομάδας των «G20» στην Αττάλεια. Σε διαφορετικό βαθμό από την Κίνα, που αναζητεί το γεωπολιτικό μέρισμα από την οικονομική ισχύ της στη νότια Σινική Θάλασσα, και στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού συνολικά η Τουρκία αναζητά την αντιστοίχηση της οικονομικής ανάπτυξής της σε περιφερειακή πολιτική ισχύ στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Δυστυχώς για την Αγκυρα η περιοχή βρίθει από ανταγωνιστές: Από το Ισραήλ με την αδιαμφισβήτητη για το ορατό μέλλον στρατιωτική παντοδυναμία, τη Σαουδική Αραβία αλλά και το Ιράν, που η ανάκαμψή του από τη μέχρι πρόσφατα απομόνωσή του είναι θέμα χρόνου.
Με εξαίρεση το Ισραήλ και το Ιράν, για διαφορετικούς λόγους, το προβάδισμα της Τουρκίας απέναντι στις χώρες της περιοχής είναι αδιαμφισβήτητο: Τα μεγαλεπήβολα οράματα ανάπτυξης της Αιγύπτου του Νάσερ και των διαδόχων του αλλά και οι τοπικοί ηγεμονισμοί της Βαγδάτης επί Σαντάμ και της Δαμασκού κυρίως επί πατρός Ασαντ είναι πια μακρινό παρελθόν.
Μια ματιά στην πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για τη Σαουδική Αραβία φωτίζει ως εξαιρετικά εύθραυστη την κατάσταση της χώρας αλλά και των Εμιράτων του Κόλπου που δεν αξιοποίησαν την ενεργειακή ισχύ τους για να οικοδομήσουν μια βιώσιμη και σταθερή ανάπτυξη. Η ανάπτυξη της Τουρκίας δεν είναι χωρίς υποθήκες -με ορατό τον κίνδυνο κλυδωνισμών όταν αρχίσει να μειώνεται η υπερθέρμανση μέσω συνεχούς αύξησης της κατανάλωσης- αλλά το μέγεθος και η περιφερειακή πρωτοκαθεδρία της οικονομίας της είναι πλέον αδιαμφισβήτητα.
Το πρόβλημα των Ερντογάν - Νταβούτογλου είναι ότι με την αλλοπρόσαλλη πολιτική τους απέκλεισαν τη χώρα τους από κάθε ουσιαστικό ρόλο στην επόμενη μέρα στη Δαμασκό. Ετσι η αναντιστοιχία οικονομικής ισχύος - γεωπολιτικής επιρροής βαθαίνει μια αντίφαση που θα έχει συνέχεια και συνέπειες και πέραν της Συρίας, με απρόβλεπτες παρενέργειες.
kapopoulos@pegasus.gr
