Στις 7 Νοεμβρίου 1978 έφυγε από τη ζωή ο Ιχσάν Αλή.37  χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου μαχητή της ενότητας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου,  πέρα από κοινότυπες επαναλήψεις, επίθετα και χαρακτηρισμούς που συνοδεύουν συνήθως όσους έφυγαν από τη ζωή, η περίπτωση του μεγάλου αυτού Κύπριου ενέχει μια ιδιαιτερότητα. Γιατί ο Ιχσάν Αλή δεν υπήρξε απλώς ένας ακούραστος εργάτης και ένας μεγάλος αγωνιστής της ειρηνικής ελληνοτουρκικής συμβίωσης στην Κύπρο. Ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Είχε άποψη για τα αίτια και τα αιτιατά της κυπριακής κρίσης, είχε καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα για τους ενόχους και τις ενοχές. Είχε ολοκληρωμένη αντίληψη για την εξωκυπριακή συνωμοσία που στόχευε στη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κατονόμαζε την Άγκυρα ως την πηγή της συνωμοσίας κατά της Κύπρου και καθόριζε ως συνένοχο τον Βρετανικό παράγοντα, ιδιαίτερα για την περίοδο αμέσως μετά την ανεξαρτησία.  Αργότερα μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας στην εξουσία στην Ελλάδα, θεωρούσε τη Χούντα ως θανάσιμο εχθρό της ανεξαρτησίας και της ενότητας του Κυπριακού κράτους. Όπως και δεν είχε κανένα δισταγμό να θεωρεί το ίδιο επικίνδυνες μέσα στις δύο Κοινότητες τις παράνομες Οργανώσεις ΤΜΤ και ΕΟΚΑ Β γιατί διαπίστωνε και στις δύο τον ίδιο τυφλό σωβινιστικό φανατισμό που οδηγούσε στην καταστροφή της πατρίδας μας.Ακόμα ο Ιχσάν Αλή μετά την τραγωδία του 1974 δεν είχε αμφιταλάντευση, δισταγμό ή επιφύλαξη να καταδικάσει την τουρκική εισβολή και την κατοχή και να συντάσσεται με την ανάγκη ενός κοινού  αγώνα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για τον τερματισμό της κατοχής και την αποκατάσταση της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του Κυπριακού Κράτους.

Ο μεγάλος αυτός Κύπριος ποτέ δεν υπήρξε σύμφωνος με απόψεις που έβλεπαν  το Κυπριακό πριν και μετά το 1974 ως το πρόβλημα που προέκυψε από  έριδες και συγκρούσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Γι’ αυτό άλλωστε το λόγο δεν δεχόταν τη σύγχυση ανάμεσα σε παραχωρήσεις προς τους Τουρκοκυπρίους και υποχωρήσεις προς τα κατοχικά δεδομένα.  Αντίθετα ο Ιχσάν Αλή και πίστευε και διακήρυσσε ανοικτά πως οι υποχωρήσεις απέναντι σε διχοτομικές απαιτήσεις θα μονιμοποιούσαν την κατοχική παρουσία και θα εξουδετέρωναν οριστικά το ρόλο και την υπόσταση των Τουρκοκυπρίων.

Αποδίδοντας τον οφειλόμενο φόρο τιμής στον φωτισμένο επιστήμονα, γιατρό, αγωνιστή της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας της Κύπρου επιτελούμε ένα επιβαλλόμενο χρέος. Πέρα όμως από αυτό, η θύμηση της πολιτικής πορείας και των πολιτικών υποθηκών του Ιχσάν Αλή μας βοηθά να αντλήσουμε διδάγματα για τους αναγκαίους και σήμερα χειρισμούς της κυπριακής υπόθεσης που δεν πρέπει να οδηγούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε διαχωριστικές γραμμές και μονιμοποίηση ξένης στρατιωτικής παρουσίας. Και χωρίς τις αναχρονιστικές εγγυήσεις του 1960 που υπήρξαν πηγή κακοδαιμονίας για τον Κυπριακό λαό.  Που αντίθετα πρέπει να οδηγούν σε λύση που θα επιτρέπει σε Έλληνες και Τούρκους να ζήσουν ξανά ειρηνικά, μακριά από κηρύγματα μισαλλοδοξίας και τυφλού εθνικού σωβινισμού. Μια λύση που να διασφαλίζει ειρηνικό και δημιουργικό μέλλον για ολόκληρο τον Κυπριακό λαό σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.

Σε αντίθεση με μια τέτοια λύση βρίσκονται οι θέσεις της Τουρκίας και της Τ/Κ ηγεσίας όπως προβάλλονται  τα τελευταία 41 χρόνια. Η λύση που  επιδιώκει η τουρκική πλευρά μέχρι σήμερα στηρίζεται στη λογική δύο κρατών, σε φυλετικό και εθνοτικό διαχωρισμό, σε μόνιμη κηδεμονία της Τουρκίας μέσω των αναχρονιστικών εγγυήσεων και σε μόνιμες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Αναμένουμε στις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις έμπρακτα δείγματα γραφής για μια νέα προσέγγιση Τουρκίας και Τουρκοκυπριακής ηγεσίας που να οδηγήσει στην πολυπόθητη λύσηΜια λύση που αποτελούσε όραμα ζωής για τον Ιχσάν Αλή.
  Χρέος μας να  αποτίουμε  φόρο τιμής και παντοτινής εκτίμησης στο μεγάλο αγωνιστή της Κυπριακής ελευθερίας, ανεξαρτησίας και του κοινού  μέλλοντος Ε/Κ και Τ/Κ.

* Προέδρος Βουλής των Αντιπροσώπων.