του Χρήστου Καπούτση-Η αξιοποίηση των σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική
Μεσόγειο, η ασφάλεια των δικτύων μεταφοράς ενεργείας, η αντιμετώπιση
ακόμη και με στρατιωτικά μέσα του ανεξέλεγκτου κύματος μεταναστών και προσφύγων από τις εμπόλεμες ζώνες (Λιβύη, Συρία, Ιράκ, Κουρδικές περιοχές και Ισλαμικό Κράτος) προς την Ευρώπη και η γεωπολιτική επιρροή, αποτελούν ψηφίδες ενός δυναμικά μεταβαλλόμενου πεδίου στην γεωγραφική «γειτονιά μας». Οι Υπουργοί Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Ιωάννης Κασουλίδης, της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς και της Αιγύπτου Sameh Shoukry, σε κοινή ανακοίνωση μετά τη συνάντησή του στη Νέα Υόρκη, επισημαίνουν ότι, η ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικότερα, η ανακάλυψης του κοιτάσματος φυσικού αερίου “Zohr” στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Αιγύπτου, διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις ώστε οι τρεις χώρες να προβούν αμέσως σε διαπραγματεύσεις επί των εκκρεμών ζητημάτων σχετικά με την οριοθέτηση των παρακείμενων θαλάσσιων ζωνών τους (ανακήρυξη Ελληνικής ΑΟΖ και καθορισμού θαλασσίων συνόρων Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου).
Οι τρεις υπουργοί Εξωτερικών, εξέφρασαν την ετοιμότητά τους να συμβάλουν στην αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών πτυχών της συνεχιζόμενης προσφυγικής κρίσης σε συνεργασία με όλες τις εμπλεκόμενες χώρες. Και την ανάγκη μιας oλιστικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτιών των αιματηρών συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή (Τζιχαντιστές του ISIS), κορυφαίο διεθνές πρόβλημα, αφού απειλεί τη περιφερειακή σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία των κατοίκων των γειτονικών κρατών.
Μέχρι τον Δεκέμβριο αναμένεται η κορύφωση αυτής της διπλωματικής κινητικότητας με επισκέψεις του Αιγύπτιου προέδρου Αλ Σίσυ στην Αθήνα και πρωθυπουργού Α. Τσίπρα στο Ισραήλ. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις προωθείται η στενότερη τετραμερής (Ελλάδα, Αίγυπτος, Ισραήλ και Κύπρος) συνεργασία στον ενεργειακό, διπλωματικό και στρατιωτικό τομέα, που αξιολογείται ως ιδιαίτερα σημαντική, λόγω της πολύ σοβαρής κρίσης στη Συρία και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή. Σε αυτό το ενεργειακό και γεωπολιτικό «παιχνίδι» είναι καθοριστικής σημασίας η γεωγραφική θέση της Ελλάδας. Ο ελληνικός θαλάσσιος χώρος εξασφαλίζει το αναγκαίο «στρατηγικό βάθος» σε αυτήν την άτυπη τετραμερή συνεργασία καθώς και την ασφαλή σύνδεση των ενεργειακών δικτύων με την Ευρώπη. Ωστόσο, υπάρχει και μια αρνητική πτυχή σε αυτή την αμερικανο-ελληνική προσέγγιση στον ενεργειακό τομέα.
Η ελληνορωσική συμφωνία για την κατασκευής αγωγού μεταφοράς φυσικού αέριο από την Ρωσία μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη , που προωθούσε με επιμονή ο πρώην υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης, φαίνεται ότι ρίχνεται στις ελληνικές καλένδες από την Κυβέρνηση Α.Τσίπρα, ικανοποιώντας έτσι πάγιο αμερικανικό αίτημα, παράλληλα όμως, αυξάνεται η δυσπιστία της Ρωσικής Κυβέρνησης και του Προέδρου Βλ. Πούτιν, για την αξιοπιστία της Ελληνικής Κυβέρνησης. Η ισχυρή στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στη Συρία και οι μάλλον στενές επαφές της Ρωσίας με το Ισραήλ, θα έπρεπε να «αναλυθούν» διεξοδικότερα από την ελληνική διπλωματία.
Όπως είναι γνωστό, το βασικότερο διακύβευμα στη κρίσης την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή είναι η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της περιοχή , αλλά και η ασφάλεια των αγωγών μεταφοράς ενέργειας στη Δύση. Η στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας στη Συρία, δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατη, δηλαδή μόνο για να ενισχυθεί το καθεστώς Ασαντ, αλλά για να αναβαθμιστεί ο διεθνής ρόλος της ΡΩΣΙΑΣ, που σημαίνει πως η επιρροή της θα ενδυναμωθεί σε αποφασιστικό ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Άρα η Κυβέρνηση Τσίπρα, θα πρέπει να μην «υπακούει» τόσο εύκολα στα κελεύσματα των αμερικανών, χωρίς να υπολογίζει και τις Στρατηγικές επιλογές της Ρωσίας.
