Ο Ολάντ και η Μέρκελ πρόσθεσαν ότι αντιμετωπίζουν την εκρηκτική κατάσταση σαν «πακέτο» Ελλάδας και δυτικών Βαλκανίων, στέλνοντας το μήνυμα ότι βρισκόμαστε ενώπιον νέων δεδομένων στις σχέσεις της χώρας μας με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία. Είναι βέβαιο, επομένως, ότι η ελληνική διπλωματική υπηρεσία θα αντιμετωπίσει νέες δυσχέρειες στις συνομιλίες για την ονομασία της ΠΓΔΜ και τον περιορισμό του αλυτρωτισμού των Σκοπίων ή όσων θα θέλουν να τον εκμεταλλευτούν για τα δικά τους συμφέροντα, όπως προέβλεπε, από τον Φεβρουάριο του 1992, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.
Θα θιγεί επίσης η ευελιξία χειρισμών της Αθήνας και στις σχέσεις με τα Τίρανα, καθώς εκκρεμούν πολλά προβλήματα σε σχέση με τα συμφέροντα της ελληνικής εθνικής μειονότητας, το -ανύπαρκτο επί της ουσίας- θέμα των Τσάμηδων και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών. (Αν και δεν είναι του παρόντος και, ασφαλώς, στην εξωτερική πολιτική δεν πρέπει να δημοσιοποιούνται τα πάντα, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ευ. Βενιζέλος, ως υπουργός Εξωτερικών, έκανε το «θαύμα» του και στις θαλάσσιες ζώνες, χάνοντας την ευκαιρία σύναψης μιας τελικής συμφωνίας το 2013-14).
Η αφελής προσδοκία της κυβέρνησης Τσίπρα ότι «ε, δεν μπορεί, θα υποχωρήσουν στα οικονομικά, αφού έχουν να χάσουν από ένα Grexit» ίσως αποδειχθεί πλημμέλημα συγκριτικά με το κακούργημα ότι «ε, θα έχουμε ανοιχτά σύνορα, θα δίνουμε έγγραφα προσωρινής διαμονής και θα αφήνουμε τους μετανάστες να φεύγουν», μέσω Βαλκανίων, προς την Ευρώπη.
Είναι τραγικό ότι ο απερχόμενος πρωθυπουργός δεν διδάχτηκε τίποτα από τη στρατηγική και την προσωπική ήττα του στο θέμα του ευρώ. Τώρα, με την ίδια εγκληματική αφέλεια ή ανευθυνότητα, το μόνο που είχε να πει, προτού δραπετεύσει από την εξουσία, ήταν ότι το μεταναστευτικό «δεν είναι μόνον πρόβλημα της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης, που πρέπει να δείξει αλληλεγγύη». Ορθώς, αλλά οι πρωθυπουργοί εκλέγονται για να δρουν οι ίδιοι και να μην καλούν απεγνωσμένα για βοήθεια από το εξωτερικό. Γιατί η βοήθεια της Ε.Ε. θα έρθει, αλλά καθυστερημένη, περιορισμένη και με όρους.
Επομένως, ο (όποιος) ένοικος του Μαξίμου, από τα τέλη Σεπτεμβρίου - αρχές Οκτωβρίου, θα έχει να αντιμετωπίσει διπλό πρόβλημα: Αφενός εσωτερικό, με τον εγκλωβισμό χιλιάδων μεταναστών στα νησιά και τα σύνορα με την ΠΓΔΜ, με αυξημένο οικονομικό κόστος και -ο μη γένοιτο- κόστος εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης. Και αφετέρου εξωτερικό πρόβλημα, καθώς θα απαιτηθούν διαβουλεύσεις με τους εταίρους (μάλλον στην προγραμματισμένη Σύνοδο Κορυφής της 15ης Οκτωβρίου) και με τους Βαλκάνιους γείτονες. Τα κόμματα θα πουν τίποτα στους πολίτες πριν από τις εκλογές γι' αυτό το νέο μνημόνιο;
Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη