Γράφει ο Βασίλης Μαγκλάρας, Πολιτικός Επιστήμωνmaglar@yahoo.com
Ο τίτλος θα ήταν ίσως ορθότερο να διατυπωθεί ως: «τι ενδεχομένως θέλουν οι Αμερικανοί», διότι κανείς από εμάς δεν μπορεί να γνωρίζει με ασφάλεια την πολιτική του State Department. Ας ξεκινήσουμε όμως να χωρίζουμε αναλυτικά το επιχείρημά μας. Εδώ δυο πράγματα είναι προφανή. Αφενός, επιδιώκουν την απομείωση του ελληνικού χρέους και επιθυμούν η χώρα να είναι γεωπολιτικά σταθερή. Αφετέρου, δεν θα ήθελαν να συμμετέχουν οι ίδιοι στο παιχνίδι της οικονομικής ενίσχυσης της χώρας και δεν επιθυμούν να παρέμβουν στη διαπραγμάτευση προκειμένου να διασώσουν ό,τι μπορεί να διασωθεί από την ευημερία των Ελλήνων πολιτών. Ας εξειδικεύσουμε όμως τα παραπάνω προφανή, διότι από την εξειδίκευση θα φανούν ενδιαφέροντα ζητήματα.
Η απομείωση του ελληνικού χρέους δεν συνδέεται με πιθανές εξελίξεις στο θέμα του νομίσματος, διότι είτε εντός είτε εκτός της ζώνης του ευρώ η χώρα δεν θα μπορέσει να εξέλθει από την κρίση με ένα δυσθεώρητο δημόσιο χρέος που επικρέμαται ως ληξιπρόθεσμη οφειλή. Συνεπώς, η όποια αρωγή τους δεν πρέπει να μεταφράζεται ως υποβόσκουσα επιδίωξή τους να κρατήσουν την Ελλάδα στο ευρώ. Στην περίπτωση παραμονής της χώρας στη ζώνη του ευρώ η ρύθμιση θα σημαίνει πως δεν θα χρειαστούμε και τέταρτο μνημόνιο σε τρία ή τέσσερα χρόνια, κάτι εντελώς σίγουρο χωρίς ρύθμιση.
Σε περίπτωση εξόδου, είναι προτιμότερο να έχεις ρυθμίσει το χρέος σου σε μακρές λήξεις που δεν θα σε θέσουν σε καθεστώς χρεοκοπίας τις πρώτες δυο δεκαετίες στις οποίες θα προσπαθείς να κερδίσεις το χαμένο έδαφος σε ανάπτυξη, και φυσικά δεν θα υπάρχουν λήξεις που θα αποστερούν κεφάλαια από αυτήν την ανάπτυξη.
Επιπλέον, με ρυθμισμένο το χρέος η χώρα θα μπορεί να δανειστεί μεσοπρόθεσμα, αφού ο κίνδυνος μη αποπληρωμής θα είναι σχεδόν ασήμαντος. Συνεπώς, η ρύθμιση δεν συνδέεται με την επιθυμία τους να παραμείνουμε στην ζώνη του ευρώ, αλλά με την ευρύτερη πολιτική τους επιδίωξη για γεωπολιτική σταθερότητα. Όντως οι Αμερικανοί δεν θέλουν για μια σειρά λόγων την κατάρρευση της χώρας. Οι δυο κυριότεροι εξ αυτών είναι ο μεν πρώτος η γεωπολιτική σταθερότητα και ασφάλεια σε μια περιοχή ιδιαιτέρως ασταθή και ο δεύτερος η τυχόν επέκταση της οικονομικής «αταξίας» και στα δικά τους οικονομικά μεγέθη. Σε κάθε περίπτωση, μια συντεταγμένη έξοδος δεν θα συνιστούσε μια μεγάλη γεωπολιτική ή οικονομική απειλή, σε αντίθεση με μια ασύντακτη χρεοκοπία. Γι’ αυτό άλλωστε και το ΔΝΤ σφύριζε αδιάφορα επί μακρόν όταν η χώρα δεν αποπλήρωσε τις δόσεις. Έτσι εξηγείται και η καθοριστικής σημασίας παρέμβασή τους τις κρίσιμες μέρες της διαπραγμάτευσης.
Μια ασύντακτη χρεοκοπία θα συνιστούσε σημαντικό κίνδυνο αστάθειας για την ευρύτερη περιοχή.
Ας περάσουμε τώρα στο τι δεν θέλουν. Το γεγονός ότι δεν επιδιώκουν να βάλουν χρήματα στη διάσωση της Ελλάδας και να καλύψουν το οποιοδήποτε χρηματοδοτικό κενό δεν προκύπτει βέβαια από την οικονομική τους αδυναμία.
Καταρχάς, η ίδια η αμερικανική κοινωνία και οικονομία λειτουργεί με μεγάλες αποκλίσεις και αποκλεισμούς. Σχεδόν 150 εκατομμύρια Αμερικανοί δεν έχουν εξασφαλίσει το επόμενο γεύμα τους και στην πλουσιότερη οικονομία του κόσμου δόθηκαν και δίνονται ομηρικές μάχες στο πολιτικό σύστημα με το ερώτημα εάν θα έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας οι άνεργοι, οι αποκλεισμένοι και οι φτωχοί. Υπ’ αυτήν την έννοια θα ήταν και άδικο εκ μέρους μας να απαιτούμε από μια χώρα που δεν έχει κανένα δίχτυ ασφαλείας για το μισό σχεδόν πληθυσμό της να συγκινηθεί με τις περικοπές στις συντάξεις των Ελλήνων συνταξιούχων.
Κυρίως όμως, αν υποθέσουμε ότι αυτό το ιδεολογικό ζήτημα σε επίπεδο διεθνών σχέσεων δεν μετράει ιδιαιτέρως, η οικονομική συνεισφορά τους θα σήμαινε την ανάληψη μιας μεγάλης ευθύνης ενδεχομένως και για άλλες ευρωπαϊκές χώρες στο μέλλον. Μια ευθύνη που δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να αναλάβουν. Και βέβαια, θα ερχόταν σε άμεση σύγκρουση με τη Γερμανία, με την οποία έχουν στενές σχέσεις σε όλα τα επίπεδα, από θέματα ασφάλειας και εμπορίου έως και ευρύτερα γεωπολιτικά.
Συνεπώς, δεν πρέπει να αναρωτιόμαστε τι θέλουν ή τι δεν θέλουν οι Αμερικανοί, αλλά τι θέλουμε εμείς και πώς μπορούμε να το πετύχουμε. Ο Πλούτος των Εθνών, όπως επισήμανε ήδη από τον 18ο αιώνα ο Adam Smith είναι η παραγωγή και όχι το νόμισμα. Με ευρώ, με δραχμή ή με δολάριο, η χώρα αυτή δεν θα ευημερήσει ποτέ εάν δεν χτιστεί εκ νέου πάνω σε στέρεα θεσμικά θεμέλια και δεν καταστρώσει το δικό της οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό σχέδιο. Κατόπιν οι άλλοι θα αναρωτιούνται τι θέλουμε εμείς και όχι το ανάποδο.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
