Εβδομήντα ημέρες μετά τις
βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, η Τουρκία μπήκε από χθες και πάλι σε
προεκλογική περίοδο, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών που είχαν στην
Αγκυρα ο εντολοδόχος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου και ο αρχηγός των
Γκρίζων Λύκων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, σε μία ύστατη -όπως χαρακτηρίστηκε-
προσπάθεια για την άρση του πολιτικού αδιεξόδου.Επειτα από δυόμισι ώρες διαβουλεύσεων, οι ηγέτες του
ισλαμοσυντηρητικού AKP και του εθνικιστικού MHP δεν κατάφεραν να
συμφωνήσουν σε καμία από τις τέσσερις επιλογές που -σύμφωνα με τη
φιλοκυβερνητική «Sabah»- έβαλε ο Νταβούτογλου στο τραπέζι:
1. Μία μακράς θητείας κυβέρνηση, με αντάλλαγμα τη στήριξη του MHP «στη διαδικασία εκδημοκρατισμού», ήτοι τη συνταγματική αναθεώρηση για αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρικό, ώστε ο Ερντογάν να μετεξελιχθεί σε απόλυτο ηγεμόνα (κάτι στο οποίο αντιτίθεται κατηγορηματικά το MHP).
2. Μία βραχύβια κυβέρνηση, με βασικό έργο «ορισμένες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις» -κυρίως αναθεώρηση του συντάγματος και αλλαγή του εκλογικού νόμου- και αντάλλαγμα την κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά του PKK (που η τουρκική ακροδεξιά επιθυμεί σφόδρα).
3. Στήριξη μιας κυβέρνησης μειοψηφίας του AKP, με αποστολή την αλλαγή του εκλογικού νόμου «λαμβανομένου υπόψη και του κλίματος τρομοκρατίας» (τουτέστιν πολιτικό αποκλεισμό του φιλοκουρδικού HDP) και νέες εκλογές την άνοιξη του 2016.
4. Κάλπες τον Νοέμβριο υπό την παρούσα υπηρεσιακή κυβέρνηση Νταβούτογλου, με τον όρο ο Μπαχτσελί να σταματήσει τη ρητορική του κατά του Ερντογάν.
Σε μία όμως ρελάνς, ο... γερόλυκος της τουρκικής ακροδεξιάς είπε τελικά «όχι» σε όλα. Απέρριψε τόσο την κυβερνητική συνεργασία με το AKP όσο και τη στήριξη μιας ισλαμοσυντηρητικής κυβέρνησης μειοψηφίας. Και ξεκαθάρισε ότι θα καταψηφίσει στην Εθνοσυνέλευση τυχόν πρόταση για νέα προσφυγή στις κάλπες.Ειδικά το τελευταίο, πρακτικά μεταφράζεται σε πολιτική «τρικλοποδιά» στο AKP και στον Ερντογάν, στη νέα κούρσα προς την κάλπη (όπου οι τελευταίες δημοσκοπήσεις προβλέπουν μικρά κέρδη για το AKP και το κεμαλικό CHP, έναντι απωλειών για το MHP και το φιλοκουρδικό HDP, το οποίο ήταν ο ουσιαστικός νικητής του Ιουνίου).
Οι προεκλογικοί υπολογισμοί του ισλαμοσυντηρητικού κατεστημένου -εξηγεί η γκιουλενική «Zaman»- είναι να παραμείνει στο τιμόνι η υπηρεσιακή κυβέρνηση Νταβούτογλου μέχρι και το άνοιγμα της κάλπης. Ομως για να συμβεί αυτό, την απόφαση για εκλογές θα πρέπει να τη λάβει το Κοινοβούλιο της χώρας.
«Εάν, αντίθετα, την απόφαση λάβει ο πρόεδρος Ερντογάν», επισημαίνει, «τότε θα πρέπει να σχηματιστεί νέα υπηρεσιακή κυβέρνηση, στην οποία θα συμμετέχουν, βάσει του συντάγματος, όλα τα κόμματα που εκπροσωπούνται σήμερα στη Βουλή»: τουτέστιν και το φιλοκουρδικό HDP, που το AKP και το MHP επιδιώκουν να «αφανιστεί» από τον πολιτικό χάρτη...
Περιπλέκοντας πάντως την κατάσταση, ο Αχμέτ Νταβούτογλου άφησε χθες μετέωρο το τι θα κάνει με την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης που έλαβε από τον Ερντογάν στις 9 Ιουλίου. Αυτό θα αποφασιστεί, τόνισε, «αφού το συζητήσω με στελέχη του AKP και τον πρόεδρο, κι εφόσον κριθεί αναγκαίο».
Οι περισσότεροι αναλυτές στη γείτονα τοποθετούν χρονικά τις νέες εκλογές μεταξύ Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, μετά δηλαδή το τακτικό, όσο και κρίσιμο, συνέδριο του AKP, το οποίο έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο, αλλά τώρα λέγεται ότι -ένεκα των καταιγιστικών εξελίξεων και προς επιβράβευση του Νταβούτογλου- βρίσκεται στον «αέρα»...
1. Μία μακράς θητείας κυβέρνηση, με αντάλλαγμα τη στήριξη του MHP «στη διαδικασία εκδημοκρατισμού», ήτοι τη συνταγματική αναθεώρηση για αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρικό, ώστε ο Ερντογάν να μετεξελιχθεί σε απόλυτο ηγεμόνα (κάτι στο οποίο αντιτίθεται κατηγορηματικά το MHP).
2. Μία βραχύβια κυβέρνηση, με βασικό έργο «ορισμένες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις» -κυρίως αναθεώρηση του συντάγματος και αλλαγή του εκλογικού νόμου- και αντάλλαγμα την κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά του PKK (που η τουρκική ακροδεξιά επιθυμεί σφόδρα).
3. Στήριξη μιας κυβέρνησης μειοψηφίας του AKP, με αποστολή την αλλαγή του εκλογικού νόμου «λαμβανομένου υπόψη και του κλίματος τρομοκρατίας» (τουτέστιν πολιτικό αποκλεισμό του φιλοκουρδικού HDP) και νέες εκλογές την άνοιξη του 2016.
4. Κάλπες τον Νοέμβριο υπό την παρούσα υπηρεσιακή κυβέρνηση Νταβούτογλου, με τον όρο ο Μπαχτσελί να σταματήσει τη ρητορική του κατά του Ερντογάν.
Σε μία όμως ρελάνς, ο... γερόλυκος της τουρκικής ακροδεξιάς είπε τελικά «όχι» σε όλα. Απέρριψε τόσο την κυβερνητική συνεργασία με το AKP όσο και τη στήριξη μιας ισλαμοσυντηρητικής κυβέρνησης μειοψηφίας. Και ξεκαθάρισε ότι θα καταψηφίσει στην Εθνοσυνέλευση τυχόν πρόταση για νέα προσφυγή στις κάλπες.Ειδικά το τελευταίο, πρακτικά μεταφράζεται σε πολιτική «τρικλοποδιά» στο AKP και στον Ερντογάν, στη νέα κούρσα προς την κάλπη (όπου οι τελευταίες δημοσκοπήσεις προβλέπουν μικρά κέρδη για το AKP και το κεμαλικό CHP, έναντι απωλειών για το MHP και το φιλοκουρδικό HDP, το οποίο ήταν ο ουσιαστικός νικητής του Ιουνίου).
Οι προεκλογικοί υπολογισμοί του ισλαμοσυντηρητικού κατεστημένου -εξηγεί η γκιουλενική «Zaman»- είναι να παραμείνει στο τιμόνι η υπηρεσιακή κυβέρνηση Νταβούτογλου μέχρι και το άνοιγμα της κάλπης. Ομως για να συμβεί αυτό, την απόφαση για εκλογές θα πρέπει να τη λάβει το Κοινοβούλιο της χώρας.
«Εάν, αντίθετα, την απόφαση λάβει ο πρόεδρος Ερντογάν», επισημαίνει, «τότε θα πρέπει να σχηματιστεί νέα υπηρεσιακή κυβέρνηση, στην οποία θα συμμετέχουν, βάσει του συντάγματος, όλα τα κόμματα που εκπροσωπούνται σήμερα στη Βουλή»: τουτέστιν και το φιλοκουρδικό HDP, που το AKP και το MHP επιδιώκουν να «αφανιστεί» από τον πολιτικό χάρτη...
Περιπλέκοντας πάντως την κατάσταση, ο Αχμέτ Νταβούτογλου άφησε χθες μετέωρο το τι θα κάνει με την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης που έλαβε από τον Ερντογάν στις 9 Ιουλίου. Αυτό θα αποφασιστεί, τόνισε, «αφού το συζητήσω με στελέχη του AKP και τον πρόεδρο, κι εφόσον κριθεί αναγκαίο».
«Παίζει με τον χρόνο»
«Ο Νταβούτογλου παίζει με τον χρόνο», κατήγγειλε ανοιχτά ο Λεβέντ Γκιοκ, αντιπρόεδρος της Κ.Ο. του CHP -δεύτερο κόμμα στη νέα Βουλή και θεωρητικά αμέσως επόμενο στην ανάθεση εντολής σχηματισμού κυβέρνησης. «Εφεξής κάθε λεπτό που περνά, κάθε βήμα που κάνει ο Νταβούτογλου, θα συνιστά κατάληψη εξουσίας. Οφείλει να επιστέψει αμέσως την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και να μην την κάνει πιόνι στα χέρια του προέδρου. Αυτή θα πρέπει να δοθεί», κατέληξε, «στον ηγέτη του κόμματός μας».«Ακόμη όμως κι εάν ο Ερντογάν αναθέσει στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου την εντολή, το CHP δεν θα έχει σχεδόν καμιά ελπίδα», σχολιάζει η «Zaman», καθώς τα χρονικά περιθώρια ήδη έχουν στενέψει. Η ημέρα της τελικής κρίσης άλλωστε στην Αγκυρα, τουλάχιστον όσον αφορά την προκήρυξη εκλογών, είναι η προσεχής Κυριακή, στις 23 του μήνα...«Ανούσιες συναντήσεις»
«Οπως και να ’χει», σχολιάζει με καυστική διάθεση στη «Ηürriyet Daily News» ο αρθρογράφος Γιουσούφ Κανλί, «γίνεται πια ξεκάθαρο ότι σε αυτήν τη νέα και προηγμένη δημοκρατία στην Τουρκία, ο Ερντογάν δεν πρόκειται να αφήσει κανέναν άλλον, εκτός από το δικό του AKP, να σχηματίσει κυβέρνηση. Η μοναδική πολυτέλεια που μπορούν να απολαμβάνουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι να μετέχουν σε ανούσιες συναντήσεις μαζί με τον αρχιβεζίρη του παντοδύναμου σουλτάνου».Οι περισσότεροι αναλυτές στη γείτονα τοποθετούν χρονικά τις νέες εκλογές μεταξύ Οκτωβρίου-Νοεμβρίου, μετά δηλαδή το τακτικό, όσο και κρίσιμο, συνέδριο του AKP, το οποίο έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο, αλλά τώρα λέγεται ότι -ένεκα των καταιγιστικών εξελίξεων και προς επιβράβευση του Νταβούτογλου- βρίσκεται στον «αέρα»...