Εκφράζοντας μεγάλες ελπίδες για τη μελλοντική
συνεργασία με την Τουρκία, ο Αλεξέι Μίλερ, επικεφαλής της ρωσικής
κρατικής εταιρίας Gazprom, ανακοίνωσε στις αρχές Μαΐου ότι μέχρι τον
Δεκέμβριο του 2016 θα αρχίσει να κυλά φυσικό αέριο μέσω του νέου αγωγού
Turkish Stream. Η αρχική δυναμική του θα ανέρχεται σε περίπου 16
δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ή στο ένα τέταρτο των συνολικών δυνατοτήτων
της μεταφοράς φυσικού αερίου. Η Gazprom διαπραγματεύεται επίσης με την
Ελλάδα να συνεχίσει τον αγωγό μέσω του εδάφους της, μέχρι να φτάσει στη
Νότια Ευρώπη.Ο ενθουσιασμός ωστόσο της Gazprom δεν θα πρέπει να λαμβάνεται στα
σοβαρά. Αντίστοιχα, προηγούμενες ανακοινώσεις σχετικά με τέτοιες
συμφωνίες έχουν πάει στραβά. Πριν από λιγότερο από 18 μήνες, τον
Νοέμβριο του 2013, ο Μίλερ στη Βουλγαρία είπε τα εξής:
«Ένα γεγονός-ορόσημο έλαβε χώρα σήμερα: Η κατασκευή ξεκίνησε για το βουλγαρικό τμήμα του αγωγού South Stream, το μεγαλύτερο σε κλίμακα και πιο σημαντικό έργο στην Ευρώπη... Οι Βούλγαροι καταναλωτές θα λαμβάνουν φυσικό αέριο σε χαμηλότερη τιμή, από τη στιγμή που ο αγωγός θα έρχεται απευθείας από τη Ρωσία μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Η κατασκευή ακολουθεί αυστηρό χρονοδιάγραμμα: Πριν από το τέλος του έτους, θα ξεκινήσει η κατασκευή στη Σερβία, στη συνέχεια, στην Ουγγαρία. Ως εκ τούτου, ο South Stream προχωρά σταθερά. Οι Βούλγαροι καταναλωτές θα λάβουν το πρώτο φυσικό αέριο μέσω του South Stream τον Δεκέμβριο του 2015».
Μισό χρόνο αργότερα, ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης στη Βουλγαρία, Πλάμεν Ορεσάρσκι, ο οποίος υπέγραψε τη συμφωνία με την Gazprom, εκπαραθυρώθηκε, και το έργο για τον αγωγό South Stream πάγωσε έως ότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σταμάτησε. Στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 2014, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξέπληξε τους πάντες, συμπεριλαμβανομένων και των οικοδεσποτών του, όταν ανακοίνωσε στην Αγκυρα την ακύρωση του South Stream και την έναρξη του διάδοχου αγωγού Blue Stream (γνωστού και ως Turkish Stream).
Από τότε, οι Ρώσοι και Τούρκοι αξιωματούχοι στην Ενέργεια «τρέχουν» προκειμένου να συμβαδίσουν με τις υψηλές πολιτικές προθέσεις. Πόσο πιθανό είναι ότι θα το πετύχουν; Καθόλου. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λόγοι που προκαλούν σκεπτικισμό.
Πρώτον, οι Τούρκοι αξιωματούχοι από την κρατική ενεργειακή εταιρία BOTAS λένε ανοιχτά ότι οι περιβαλλοντικές αναλύσεις ενδέχεται να διαρκέσουν μέχρι το τέλος του 2017.
Δεύτερον, υπάρχει επίσης το ζήτημα του ποιος θα λάβει το λογαριασμό, ο οποίος επισήμως υπολογίζεται σε 19 δισεκατομμύρια δολάρια για τις εγκαταστάσεις στη θάλασσα και άλλα 2 δισ. δολάρια για τις χερσαίες εγκαταστάσεις.
Η Gazprom έχει δηλώσει ότι θα καλύψει πλήρως το υποθαλάσσιο τμήμα, αλλά επίσης κύρια προτεραιότητα της ρωσικής εταιρίας για τα επόμενα χρόνια είναι ξεκάθαρα ο αγωγός «Δύναμη της Σιβηρίας» προς την Κίνα, με προβλεπόμενο κόστος τα 55 δισ. δολάρια. Η Gazprom δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά τη χρηματοδότηση και των δύο έργων την ίδια στιγμή.
Τρίτον, η προβλεπόμενη ισχύς του αγωγού είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από τις τρέχουσες ανάγκες της Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι αν ο αγωγός φτάνει μόνο μέχρι την Αγκυρα, θα έχει μεγάλες απώλειες, εξ ου και η ιδέα της επέκτασης μέσω της Ελλάδας πιθανώς και μέχρι την Ιταλία.
Το πρόβλημα με αυτή την πρόταση είναι ότι η Ελλάδα, όπως και η Βουλγαρία με τον South Stream, δεσμεύεται από τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η πρόσφατη προκλητική συμπεριφορά της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την επαναδιαπραγμάτευση του ελληνικού πακέτου διάσωσης έχει φέρει μόνο αρνητικά από Ευρωπαίους αξιωματούχους. Είναι απίθανο η ελληνική κυβέρνηση να αψηφήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την ενεργειακή πολιτική, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα ίδια προβλήματα που οδήγησαν στην ακύρωση του South Stream.
Εν ολίγοις, ο αγωγός Turkish Stream είναι πιθανό να αναβληθεί, έως ότου η Gazprom καταλήξει σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρόσβαση στο δίκτυο αγωγών μεταφοράς για τους ανταγωνιστές της. Εάν επιτευχθεί μια τέτοια συμφωνία και ο Turkish Stream καταστεί βιώσιμος, το ίδιο θα γίνει και με τον South Stream, του οποίου το κόστος είναι στο ήμισυ και πιο εύκολος στην κατασκευή. Σε αυτή την περίπτωση, ο Turkish Stream παραμένει απλώς ένα όνειρο!
ελευθεροσ τυποσ
«Ένα γεγονός-ορόσημο έλαβε χώρα σήμερα: Η κατασκευή ξεκίνησε για το βουλγαρικό τμήμα του αγωγού South Stream, το μεγαλύτερο σε κλίμακα και πιο σημαντικό έργο στην Ευρώπη... Οι Βούλγαροι καταναλωτές θα λαμβάνουν φυσικό αέριο σε χαμηλότερη τιμή, από τη στιγμή που ο αγωγός θα έρχεται απευθείας από τη Ρωσία μέσω της Μαύρης Θάλασσας. Η κατασκευή ακολουθεί αυστηρό χρονοδιάγραμμα: Πριν από το τέλος του έτους, θα ξεκινήσει η κατασκευή στη Σερβία, στη συνέχεια, στην Ουγγαρία. Ως εκ τούτου, ο South Stream προχωρά σταθερά. Οι Βούλγαροι καταναλωτές θα λάβουν το πρώτο φυσικό αέριο μέσω του South Stream τον Δεκέμβριο του 2015».
Μισό χρόνο αργότερα, ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης στη Βουλγαρία, Πλάμεν Ορεσάρσκι, ο οποίος υπέγραψε τη συμφωνία με την Gazprom, εκπαραθυρώθηκε, και το έργο για τον αγωγό South Stream πάγωσε έως ότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σταμάτησε. Στη συνέχεια, τον Δεκέμβριο του 2014, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξέπληξε τους πάντες, συμπεριλαμβανομένων και των οικοδεσποτών του, όταν ανακοίνωσε στην Αγκυρα την ακύρωση του South Stream και την έναρξη του διάδοχου αγωγού Blue Stream (γνωστού και ως Turkish Stream).
Από τότε, οι Ρώσοι και Τούρκοι αξιωματούχοι στην Ενέργεια «τρέχουν» προκειμένου να συμβαδίσουν με τις υψηλές πολιτικές προθέσεις. Πόσο πιθανό είναι ότι θα το πετύχουν; Καθόλου. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις λόγοι που προκαλούν σκεπτικισμό.
Πρώτον, οι Τούρκοι αξιωματούχοι από την κρατική ενεργειακή εταιρία BOTAS λένε ανοιχτά ότι οι περιβαλλοντικές αναλύσεις ενδέχεται να διαρκέσουν μέχρι το τέλος του 2017.
Δεύτερον, υπάρχει επίσης το ζήτημα του ποιος θα λάβει το λογαριασμό, ο οποίος επισήμως υπολογίζεται σε 19 δισεκατομμύρια δολάρια για τις εγκαταστάσεις στη θάλασσα και άλλα 2 δισ. δολάρια για τις χερσαίες εγκαταστάσεις.
Η Gazprom έχει δηλώσει ότι θα καλύψει πλήρως το υποθαλάσσιο τμήμα, αλλά επίσης κύρια προτεραιότητα της ρωσικής εταιρίας για τα επόμενα χρόνια είναι ξεκάθαρα ο αγωγός «Δύναμη της Σιβηρίας» προς την Κίνα, με προβλεπόμενο κόστος τα 55 δισ. δολάρια. Η Gazprom δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά τη χρηματοδότηση και των δύο έργων την ίδια στιγμή.
Τρίτον, η προβλεπόμενη ισχύς του αγωγού είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από τις τρέχουσες ανάγκες της Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι αν ο αγωγός φτάνει μόνο μέχρι την Αγκυρα, θα έχει μεγάλες απώλειες, εξ ου και η ιδέα της επέκτασης μέσω της Ελλάδας πιθανώς και μέχρι την Ιταλία.
Το πρόβλημα με αυτή την πρόταση είναι ότι η Ελλάδα, όπως και η Βουλγαρία με τον South Stream, δεσμεύεται από τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η πρόσφατη προκλητική συμπεριφορά της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με την επαναδιαπραγμάτευση του ελληνικού πακέτου διάσωσης έχει φέρει μόνο αρνητικά από Ευρωπαίους αξιωματούχους. Είναι απίθανο η ελληνική κυβέρνηση να αψηφήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την ενεργειακή πολιτική, πράγμα που σημαίνει ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα ίδια προβλήματα που οδήγησαν στην ακύρωση του South Stream.
Εν ολίγοις, ο αγωγός Turkish Stream είναι πιθανό να αναβληθεί, έως ότου η Gazprom καταλήξει σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρόσβαση στο δίκτυο αγωγών μεταφοράς για τους ανταγωνιστές της. Εάν επιτευχθεί μια τέτοια συμφωνία και ο Turkish Stream καταστεί βιώσιμος, το ίδιο θα γίνει και με τον South Stream, του οποίου το κόστος είναι στο ήμισυ και πιο εύκολος στην κατασκευή. Σε αυτή την περίπτωση, ο Turkish Stream παραμένει απλώς ένα όνειρο!
ελευθεροσ τυποσ