18 Μαΐου 2015

Υβριδικό μοντέλο

http://i.huffpost.com/gen/2961382/images/r-DIAPRAGMAT-huge.jpg
Ακαμπτο θεσμικό πλαίσιο διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Eurogroup - Ecofin, τήρηση των Συνθηκών (Λισαβόνα, Σύμφωνο Σταθερότητας και Δημοσιονομικό Σύμφωνο) είναι η απάντηση του Βερολίνου κάθε φορά που στην ΕΕ - Ευρωζώνη οι εκλογές φέρνουν στην εξουσία μια νέα κυβέρνηση που θέλει επαναδιαπραγμάτευση είτε της δημοσιονομικής λιτότητας είτε οριοθέτηση, αν όχι ανάκτηση, της εθνικής κυριαρχίας.Ταυτόχρονα, είναι ανοικτός ένας άτυπος δίαυλος επικοινωνίας με το Βερολίνο σε διμερές επίπεδο, όπου κατά περίπτωση η καγκελαρία ανάβει πράσινο φως για ελαστική ερμηνεία, χρονική μετάθεση ή ακόμη και για κοινά συμφωνημένη αμφιλεγόμενη ερμηνεία και ασάφεια ως προς την εφαρμογή των συνθηκών. Αυτή η συνταγή εφαρμόσθηκε μετά την εκλογή Ολάντ στη Γαλλία την άνοιξη του 2012, μετά την ανάδειξη του Ρέντζι επικεφαλής της κυβέρνησης στην Ιταλία στις αρχές του 2014 και στις παραπάνω γραμμές κινείται πλέον στην τελική της φάση η διαπραγμάτευση της Αθήνας με τους εταίρους της στην Ευρωζώνη.

Με την ίδια συνταγή Βερολίνο και Βρυξέλλες θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν και την πίεση του Κάμερον για παραχωρήσεις ικανές να του επιτρέψουν να επισπεύσει το δημοψήφισμα για την έξοδο ή όχι της Βρετανίας στην ΕΕ και να ταχθεί υπέρ της παραμονής. Σε αντίθεση με τις περιπτώσεις της Γαλλίας και της Ιταλίας που βρέθηκε συμβιβαστική φόρμουλα και της Ελλάδας όπου μια συμβιβαστική λύση είναι διακριτή στον ορίζοντα του τέλους του μήνα, τα αιτήματα του Κάμερον θα είναι πολύ δύσκολο να ικανοποιηθούν, έστω και επικοινωνιακά - προσχηματικά, για τον πολύ απλό λόγο ότι προϋποθέτουν μια αλλαγή των Συνθηκών, μια εξέλιξη που για το Βερολίνο θα είναι το άνοιγμα του «κουτιού της Πανδώρας».

Η Αθήνα δεν θέτει και δεν θα μπορούσε να θέσει με τους σημερινούς συσχετισμούς αλλά και την οριακή της ρευστότητα θέμα τροποποίησης του δημοσιονομικού συμφώνου. Δεν το έθεσε ούτε καν η Γαλλία όταν τον περασμένο Οκτώβριο υπέβαλε παραβατικό προϋπολογισμό για το 2015 με έλλειμμα πάνω από το επιτρεπόμενο πλαφόν του 3%, με την Ιταλία να έχει τότε παρόμοιο πρόβλημα. Σε λίγους μήνες το πρόβλημα λύθηκε υβριδικά με σεβασμό των συνθηκών: Η Κομισιόν στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς της διάβασε με συνυπολογισμό ρήτρας ανάπτυξης το έλλειμμα της Ρώμης ως σύννομο και έδωσε στη Γαλλία προθεσμία προσαρμογής μέχρι το 2017!

Στην ισορροπία τήρηση των Συνθηκών - πολιτική διαβούλευση δεν κινούνται μόνον οι χώρες-μέλη. Ετσι κινήθηκε ο επικεφαλής της ΕΚΤ Ντράγκι από τον Ιούλιο του 2012, που δεσμεύθηκε πως θα κάνει ό,τι μπορεί για να θωρακίσει το ευρώ, μέχρι την εξαγγελία της Ποσοτικής Χαλάρωσης στις 22-1: Από τη μια διασφάλιζε στο ΔΣ της ΕΚΤ την αναγκαία πλειοψηφία για τις επιλογές του και από την άλλη ήταν σε μια συνεχή διαβούλευση με την καγκελάριο, εξασφαλίζοντας άλλοτε τη διακριτική συνενοχή της, άλλοτε τη δημόσια στήριξή της και άλλοτε τη σιωπηρή ανοχή της.

Αυτό το μοντέλο διαβούλευσης - διαπραγμάτευσης έχει επιβάλει η Γερμανία μετά το 2010 για δύο λόγους: Πρώτον έτσι ελέγχει μέχρι στιγμής τον εντός των συνόρων της ευρωσκεπτικισμό αντιμετωπίζοντάς τον άλλοτε ως απειλή που πρέπει να ελεγχθεί και άλλοτε ως άλλοθι της ευρωπαϊκής της ακινησίας, και δεύτερον γιατί το άκαμπτο πλέγμα Συνθηκών και Συμφώνων τής διασφαλίζει θέση υπεροχής στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς.
kapopoulos@pegasus.gr-

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ