18 Μαΐου 2015

Η ανακάλυψη της... πολιτικής

«Η απόφαση για το μέλλον της Ελλάδας στη Νομισματική Ενωση βρίσκεται ξεκάθαρα στην πολιτική», δήλωσε χθες στη «Χάντελσμπλατ» ο επικεφαλής της Μπούντεσμπανκ, Βάιντμαν. Πρόκειται για τη διαπίστωση του αυτονόητου, μια ανακάλυψη της πολιτικής που μάλλον θυμίζει μια σύγχρονη και καθυστερημένη δεύτερη ανακάλυψη της Αμερικής! Η Ιστορία της Ευρωζώνης συνολικά είναι μια σειρά πολιτικών αποφάσεων με αριθμούς, ποσοστά και προοπτικές στο κρεβάτι του Προκρούστη για να μπορούν να παρουσιάζονται ότι είναι εντός των προδιαγραφών του Μάαστριχτ, του Συμφώνου Σταθερότητας και του Δημοσιονομικού Συμφώνου.Την άνοιξη του 1998 η Γερμανία του Κολ και η Γαλλία της συγκατοίκησης Σιράκ - Ζοσπέν συγκρούονταν μετωπικά για το αν η όντως αποκλίνουσα στα κριτήρια Ιταλία έπρεπε να βρίσκεται στην πρώτη ομάδα χωρών του ευρώ. Η παρουσία της Ρώμης διαβαζόταν στη Βόννη ως ντε φάκτο χαλάρωση του Μάαστριχτ, ενώ στο Παρίσι ήταν εγγύηση ισορροπίας μιας Ευρωζώνης όπου ούτως η άλλως κυριαρχούσε ο Βορράς. Η Γαλλία απείλησε να θέσει βέτο στην περαιτέρω πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης με την ΕΕ, που ήταν στρατηγική προτεραιότητα της Γερμανίας και τελικά ο Κολ δέχθηκε να ανοίξει την πόρτα της ΟΝΕ στην Ιταλία.

Η πολιτική απόφαση που έδωσε στη Ρώμη εισιτήριο για την ΟΝΕ αυτόματα συμπαρέσυρε την Ισπανία και την Πορτογαλία και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για προσχώρηση της Ελλάδας δύο χρόνια αργότερα, την άνοιξη του 2000. Το πιο χαρακτηριστικό όμως παράδειγμα της αλά καρτ θεσμικής φιλοσοφίας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι η κατανομή των ψήφων στη λήψη αποφάσεων:
  • Το 2000 στη Σύνοδο Κορυφής της Νίκαιας η Γαλλία επέβαλε εξίσωση των ψήφων της Ισπανίας και της Πολωνίας με αυτών των μεγάλων Βρετανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Γερμανίας προκαλώντας την οργή του Βερολίνου που είδε την εξέλιξη ως ανίερη αντιγερμανική συμμαχία
  • Λίγα χρόνια αργότερα, όταν την περίοδο 2005-07 συζητούνταν η Συνθήκη της Λισαβόνας, με τη Γαλλία να έχει επαναπροσεγγίσει τη Γερμανία, Παρίσι και Βερολίνο δούλεψαν σκληρά για να απομονώσουν τη Μαδρίτη και τη Βαρσοβία που τελικά έχασαν τα προνόμια που είχαν κατοχυρώσει με τη Συνθήκη της Νίκαιας.
Στους διεθνείς συσχετισμούς είτε συμμαχίες είτε υπερεθνικές ολοκληρώσεις όπως η ΕΕ και ο σκληρός πυρήνας της, η Ευρωζώνη, δεν υπάρχει ουδέτερο εκτός πολιτικής θεσμικό άβατο, γραφειοκρατικό-τεχνοκρατικό ή τραπεζικό. Υπάρχει μόνον ως εργαλείο πολιτικής επιβολής του ισχυρού ή των ισχυρών επί των υπολοίπων.

 ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ