Με τον Σάββα Ιακωβίδη-ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
- Νέα εποχή στις σχέσεις με την Αίγυπτο ενώ ενδυναμώνονται οι προοπτικές με το Ισραήλ - Γιατί ο Έλληνας Πρωθυπουργός άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο οριοθέτησης της ελληνικής ΑΟΖ με την Τουρκία - Φθινόπωρο η επόμενη τριμερής στην Αθήνα
- Η νέα τριμερής συνάντηση Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου ενισχύει και θωρακίζει την κρατική οντότητα και στερεώνει τη νομιμότητα και διεθνή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε μια περίοδο αυξημένης επιθετικότητας και αμφισβήτησής της από την κατοχική Τουρκία
Η δεύτερη τριμερής συνάντηση Ελλάδος, Αιγύπτου και Κυπριακής Δημοκρατίας στη Λευκωσία, την περ. Τετάρτη, 29 Απριλίου 2015, έχει θέσει ένα σημαντικό στοίχημα: Οι τρεις φίλες χώρες «αποφάσισαν να προχωρήσουν τις διαπραγματεύσεις τους με γρήγορους ρυθμούς για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, όπου αυτό δεν έχει γίνει». Από την επιτυχία τους να οριοθετήσουν την ΑΟΖ τους θα εξαρτηθούν η βιωσιμότητα των τριμερών συναντήσεων, τα αποτελέσματά τους και οι περαιτέρω προοπτικές εμβάθυνσης και επέκτασης της συνεργασίας τους, σε συνάρτηση προς άλλες χώρες της περιοχής.
Να σημειώσουμε πως ήδη η Κυπριακή Δημοκρατία έχει οριοθετήσει με Συμβάσεις, που αποτελούν τμήμα του Δικαίου της Θάλασσας, την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Το πρόβλημα, που ενδέχεται να δημιουργήσει άλλες περιπλοκές και δυσκολίες, έγκειται στην οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος - Κύπρου και Ελλάδος -Τουρκίας. Η Λευκωσία, από την εποχή του μ. Τάσσου, έκανε κρούσεις προς την Αθήνα για την οριοθέτηση της ΑΟΖ μας με την Ελλάδα.
Φοβικά σύνδρομα
Η Αθήνα μέχρι σήμερα αποφεύγει να προχωρήσει επειδή το… απαγορεύει η Τουρκία. Είναι γνωστό ότι η χώρα αυτή, που δεν υπέγραψε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, ισχυρίζεται πως το Καστελλόριζο δεν έχει ΑΟΖ, άρα, η Ελλάδα δεν… δικαιούται να οριοθετήσει την ΑΟΖ της προς την Κυπριακή Δημοκρατία και προς την Αίγυπτο. Η ατολμία της Ελλάδος να οριοθετήσει την ΑΟΖ της προς ανατολάς και προς νότο είναι αποτέλεσμα φοβικών συνδρόμων και εκβιασμών της Τουρκίας, με συνεχείς προκλήσεις και αμφισβητήσεις της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο.
Πρόβλημα με την οριοθέτηση της ΑΟΖ υπάρχει με τον Λίβανο, όπως μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ και μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινιακής Αρχής. Ο Λίβανος εξεδήλωσε την ετοιμότητά του να οριοθετήσει την ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία αλλ’ εξαιτίας εσωτερικών περισπασμών και εξωτερικών κινδύνων (συριακός εμφύλιος, Ισλαμικό Κράτος), αδυνατεί προς το παρόν να προχωρήσει τις σχετικές διεργασίες.
Η οριοθέτηση της ΑΟΖ συναρτάται ευθέως προς τον ενεργειακό παράγοντα. Η ανακάλυψη φυσικού αερίου στα ισραηλινά θαλασσοτεμάχια, πρώτα, και ακολούθως στο κυπριακό «Αφροδίτη», έχει δημιουργήσει μία νέα ενεργειακή κατάσταση πραγμάτων. Αυτή έχει ως αποτέλεσμα τη γεωπολιτική αναβάθμιση του ήδη πανίσχυρου Ισραήλ και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εξ αυτών, μεγάλοι και ισχυροί δρώντες, οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ρωσία, η Γαλλία, η Γερμανία, παρακολουθούν με αυξημένο ενδιαφέρον τις εξελίξεις, ενεργειακές, γεωπολιτικές καθώς και τα δραματικά γεγονότα που συντελούνται στην πιο ασταθή περιοχή του κόσμου.
Ο καταλύτης του αερίου
Ο συριακός εμφύλιος, η ανάδυση του κουρδικού παράγοντα, η συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, η κατάσταση στην Υεμένη, στη Λιβύη, στο Ιράκ και οι εγκληματικές ενέργειες του Ισλαμικού Κράτους, αναδεικνύουν ακόμα περισσότερο τη σημασία των χωρών της περιοχής και ειδικά της Ελλάδος, της Κύπρου, της Αιγύπτου και του Ισραήλ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δραματικών εξελίξεων, σύγκρουσης συμφερόντων και αντιπαράθεσης ισχυρών δρώντων πρέπει να τοποθετηθεί και να αξιολογηθεί η δεύτερη τριμερής συνάντηση Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου και η Διακήρυξη της Λευκωσίας.
Σε αυτήν επισημαίνεται πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο Πρόεδρος Σίσι και ο Πρωθυπουργός Τσίπρας θεωρούν πως η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την περιφερειακή συνεργασία. Γι’ αυτό υπογραμμίζουν ότι η συνεργασία θα εξυπηρετείτο καλύτερα μέσω της δέσμευσης από τις χώρες της περιοχής στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
Αυτό συνιστά ευθεία πρόκληση-πρόσκληση προς την Τουρκία, η οποία συμπεριφέρεται ως πειρατής και ασκεί πολιτική κανονιοφόρων.
Οι τρεις ηγέτες αναφέρουν ότι η 2η Τριμερής Συνάντηση Κορυφής ενισχύει περαιτέρω τον καλά εδραιωμένο τριμερή συνεταιρισμό που προωθεί την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία και συνεργασία σε όλους τους τομείς στην Ανατολική Μεσόγειο (πολιτικό, οικονομικό, εμπόριο, πολιτισμό και τουρισμό). Αυτό το φάσμα, σημειώνουν, υπηρετεί ως μοντέλο για έναν ευρύτερο περιφερειακό διάλογο, περιλαμβανομένου του στενού συντονισμού και της συνεργασίας στο πλαίσιο πολυμερών συναντήσεων, ως επίσης μέσω προσπαθειών για περαιτέρω προώθηση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και του αραβικού κόσμου. Ηγέτιδα δύναμη του αραβικού κόσμου είναι η Αίγυπτος. Ενδεικτικό τούτου, είναι η πρόσφατη αγορά 24 γαλλικών αεροπλάνων «Ραφάλ» με επιχειρησιακές δυνατότητες που φτάνουν μέχρι τις χώρες του Κόλπου. Αυτό σημαίνει πως η Αίγυπτος, ως η ισχυρότερη και μεγαλύτερη δημοκρατία στον αραβικό κόσμο, εννοεί να διαδραματίσει έναν μεγαλύτερο ρόλο στις υποθέσεις της περιοχής.
Η οριοθέτηση της ΑΟΖ
Είναι φανερό πως η νέα τριμερής συνάντηση Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου ενισχύει και θωρακίζει την κρατική οντότητα και στερεώνει τη νομιμότητα και διεθνή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε μια περίοδο αυξημένης επιθετικότητας και αμφισβήτησής της από την κατοχική Τουρκία. Το Κυπριακό ήταν από τα σημαντικότερα θέματα της ημερήσιας διάταξης της τριμερούς συνάντησης. Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ενημέρωσε τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Σίσι και τον Έλληνα Πρωθυπουργό για τις τελευταίες εξελίξεις.
Ο πρόεδρος Σίσι διατράνωσε την υποστήριξη της χώρας του στην ενότητα του κυπριακού λαού, την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα των εδαφών του. Ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας υπογράμμισε πως σε μια ευρύτερα αποσταθεροποιημένη περιοχή η συνεργασία παίρνει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία, καθώς Ελλάδα, Κύπρος και Αίγυπτος αποτελούν πυλώνες σταθερότητας και ασφάλειας.
Ειδικά για την ΑΟΖ, επισήμανε πως «προχωρούμε στις διαβουλεύσεις για την οριοθέτηση της ΑΟΖ όπου κριθεί απαραίτητο και όπου δεν απαιτείται η συνεννόηση και η συνεργασία τρίτων χωρών. Η πρωτοβουλία αυτή θα αποτελέσει πρόκληση για όλες τις χώρες της Αν. Μεσογείου να προχωρήσουν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ στη βάση του Διεθνούς Δικαίου». Το ερώτημα, που ο Έλληνας Πρωθυπουργός δεν απάντησε είναι πότε η Ελλάδα θα προχωρήσει στην οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Κυπριακή Δημοκρατία και εξ αυτής με την Τουρκία και με την Αίγυπτο.
Σημαντικά δεδομένα
Η τρίτη τριμερής αναμένεται πως θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, μάλλον το φθινόπωρο ή προς το τέλος του χρόνου. Όσον αφορά την άλλη τριμερή μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ, φαίνεται πως αυτή θα δρομολογηθεί μετά από την επίσημη επίσκεψη του προέδρου Αναστασιάδη στο Ισραήλ. Ο Πρόεδρος θα επισκεφθεί επίσης, μέσα στο φθινόπωρο, και την Ιορδανία. Είναι εμφανές πως η δεύτερη τριμερής συνάντηση μεταξύ Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου ξεκαθαρίζει μερικά σημαντικά δεδομένα:
Πρώτον, ενισχύεται η κρατική οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως σημαντικού παράγοντα ενέργειας, σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή.
Δεύτερον, ενισχύονται ακόμα περισσότερο οι σχέσεις της Κύπρου με την ηγέτιδα του αραβικού κόσμου, Αίγυπτο.
Τρίτον, η Ελλάδα φαίνεται ότι αποφάσισε να κινηθεί πιο δραστήρια στην οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Κυπριακή Δημοκρατία, την Αίγυπτο και, φυσικά, με την Τουρκία.
Τέταρτον, η Αίγυπτος έκδηλα επιδιώκει έναν πιο δραστήριο και ηγετικό ρόλο στις υποθέσεις της περιοχής, με αφορμή την κατάσταση στη γειτονική της Λιβύη, τον πόλεμο στην Υεμένη, τον συριακό εμφύλιο, τις φιλοδοξίες του Ιράν και την έξαρση της τρομοκρατίας που ήδη την επηρεάζει.
Πέμπτον, ξένοι ισχυροί δρώντες θεωρούν την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Κύπρο και το Ισραήλ ως τους μόνους παράγοντες σταθερότητας και ασφάλειας σε μια περιοχή συγκρούσεων και ασύμμετρων απειλών.
