Ολοι οι προαναφερθέντες... αδικούν τους εαυτούς τους με μια τέτοια υποκριτική στάση. Ο πανέξυπνος Σημίτης της ένταξης στην ΟΝΕ και του ελέγχου της παραμικρής κρατικής δαπάνης, μέσω του πιο «καλοκουρδισμένου» Μαξίμου των τελευταίων δεκαετιών, δεν κατάφερνε να ελέγξει τον Τσοχατζόπουλο; Ο επιμελής Βενιζέλος, που ξεσκόνιζε την τελευταία λεπτομέρεια των υπηρεσιακών φακέλων από όποιο υπουργείο ή όργανο πέρασε, δεν είχε την ευφυΐα να αντιληφθεί τι γινόταν μεταξύ διυπουργικής επιτροπής, ναυπηγείων και ΕΤΒΑ (που ήλεγχε τον Σκαραμαγκά); Ο μακροβιότερος κάτοχος οικονομικού χαρτοφυλακίου (σε εποχές μεγάλων ρυθμών ανάπτυξης) Γ. Παπαντωνίου αδυνατούσε να αντιληφθεί το φούσκωμα δαπανών; Η Βάσω Παπανδρέου που είχε χειριστεί με μαεστρία τους διαγωνιζομένους στα υπουργεία Βιομηχανίας και Δημοσίων Εργων σάστιζε ενώπιον των φακέλων του ΚΥΣΕΑ;
Παράλληλα, οι επιφανείς του ΠΑΣΟΚ θέλουν να μας πείσουν ότι δεν γνώριζαν ούτε βασικές εξελίξεις στα άδυτα του κυβερνητικού μηχανισμού. Ο πρωθυπουργός δεν είχε διαβάσει τα υπηρεσιακά τηλεγραφήματα των συνομιλιών των υπουργών Εξωτερικών Θ. Πάγκαλου και Μαντλίν Ολμπράιτ τον Μάρτιο 1997, όταν οι ΗΠΑ διαμαρτύρονταν για τις διαδικασίες του διαγωνισμού εκσυγχρονισμού των F-4 (Φάντομ); Κι όμως, μαζί, Σημίτης και Τσοχατζόπουλος επέλεξαν τον Ιούλιο του ιδίου έτους τη γερμανική DASA αντί της αμερικανικής Boeing.
Τον Ιούλιο του 1998, ο πρωθυπουργός στέλνει τον στρατιωτικό σύμβουλό του να «παρακολουθεί» την περιοδεία του υπουργού Εθνικής Αμυνας σε αμυντικές βιομηχανίες των ΗΠΑ. Λίγες ημέρες αργότερα από πηγή του Μαξίμου διέρρεε ότι «ο κ. Σημίτης διαπιστώνει με ανησυχία τις κινήσεις Τσοχατζόπουλου με τις εταιρίες». Στο δικαστήριο του 2015 δεν θυμήθηκε την ανησυχία του 1998.
Τον Απρίλιο του 1999, ο πρωθυπουργός και τα μέλη του ΚΥΣΕΑ, εκτός Τσοχατζόπουλου, ορθώς (κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντος) επέλεξαν την προμήθεια μαχητικών F-16 αντί των F-15 που πρότεινε το υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Είχε προηγηθεί διετία καταιγισμού διαβημάτων από υποστηρικτές των υποψηφίων Lockheed Martin και Boeing προς τα μέλη του ΚΥΣΕΑ. Σε αυτήν την περίπτωση, κατάφερναν να διαβάσουν, να κρίνουν και να απορρίψουν τις υπηρεσιακές εισηγήσεις στο ΚΥΣΕΑ, αλλά δεν είχαν την ίδια ικανότητα για τα υποβρύχια και τους TOR-M1 με διαφορά λίγων μηνών; Παρόμοιες διαδικασίες απόρριψης των εισηγήσεων Τσοχατζόπουλου υιοθετήθηκαν το 2000 (για διπλωματικούς λόγους) για την προμήθεια βρετανικών πυραυλακάτων που, παρά τις καθυστερήσεις ναυπήγησης στην Ελευσίνα, αποδείχθηκαν χρησιμότατη επιλογή.
Αν και η λίστα περιστατικών ουσιώδους ανάμειξης ή έστω προηγούμενης βαθιάς ενημέρωσης μελών του ΚΥΣΕΑ είναι μακρά, οι μάρτυρες δεν μας διαφώτισαν. Ούτε καυτηρίασαν, όσο όφειλαν, τις πρακτικές Τσοχατζόπουλου. Αλλωστε και το 2005, όταν στη Βουλή είχε αποκαλυφθεί ένας αριθμός τραπεζικού λογαριασμού του Α. Τσοχατζόπουλου, ο είρων και χιουμορίστας Ευ. Βενιζέλος ισχυριζόταν ότι ήταν αριθμός τηλεφώνου!
Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη.