Στην κεντρική πλατεία Nevroz του Diyarbakır, οιονεί πρωτεύουσας του τουρκικού Κουρδιστάν, η μέρα δεν είχε τίποτε το ανοιξιάτικο. Πάντως η έντονη βροχόπτωση δεν εμπόδισε εκατοντάδες χιλιάδες Κούρδους (καθώς και 1.000 δημοσιογράφους, όχι μόνο από την Τουρκία) να συγκεντρωθούν για να γιορτάσουν τη μέρα και να τιμήσουν τους μάρτυρές τους – όπως τους Κούρδους μαχητές της Συρίας που έπεσαν στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους ή τον 12χρονο Nihat Kazanhan, που σκοτώθηκε εν μέσω συγκορύσεων Κούρδων διαδηλωτών με τουρκικές αστυνομικές δυνάμεις στο Cizre στις 14 Ιανουαρίου.
Πρωτίστως, όμως οι συγκεντρωμένοι στο Diyarbakır ενδιαφέρονταν να ακούσουν του μήνυμα του Öcalan, το οποίο αναγνώσθηκε στα κουρμαντζί (κουρδικά) από την Pervin Buldan, αντιπρόεδρο της κοινοβουλευτικής ομάδας του φιλοκουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών (HDP) και στα τουρκικά από τον συνάδελφό της Sırrı Süreyya Önder.
Πρόκειται για ένα μήνυμα το οποίο η κουρδική πλευρά χαρακτηρίζει “ιστορικό ορόσημο”, εφάμιλλο της έκκλησης του Öcalan στο Nevroz του 2013 για κατάπαυση του πυρός – στο φόντο των συνομιλιών που ο ισοβίτης της νήσου İmralı διεγήγαγε από το 2012 με τον επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Hakan Fidan.
“Η ιστορία και οι λαοί μας απαιτούν ειρήνη” ήταν η κεντρική φράση του δισέλιδου κειμένου, στο οποίο ο Öcalan απηύθυνε έκκληση για σύγκληση συνεδρίου του ΡΚΚ, με αντικείμενο την αναστολή του ένοπλου αγώνα που διαρκεί από το 1984.
Ήδη στις 28 Φεβρουαρίου, ο Öcalan είχε παρουσιάσει τη θέση του αυτή, μέσω αντιπροσωπείας του HDP η οποία παραχώρησε ιστορική κοινή συνέντευξη Τύπου με κυβερνητική αντιπροσωπεία. Σε αυτήν, παρουσιάσθηκε μια διακήρυξη 10 σημείων για το δημοκρατικό μετασχηματισμό των σχέσεων κράτους και κοινωνίας σην γείτονα και εξαγγέλθηκε η συγκρότηση, μετά το Nevroz, μιας ολιγομελούς “εποπτικής ομάδας” κοινής αποδοχής για την εντατική διαπραγμάτευση που μέλλει να ακολουθήσει.
Ο ηγέτης του ΡΚΚ υποστηρίζει ότι η ένοπλη πάλη “δεν υπήρξε μάταιη”, αλλά χρειάζεται να δώσει τη θέση της σε “πολιτικές και κοινωνικές στρατηγικές που να συμφωνούν με το πνεύμα των νέων καιρών”. Οι “άνευ νοήματος αμείλικτοι πόλεμοι ταυτοτήτων” αποτελούν κατά τον Öcalan το αποτέλεσμα της “νεοφιλελεύερης κρίσης που προκάλεσαν ο ιμπεριαλισμός και οι ντόπιοι συνεργάτες του” και πρέπει να δώσουν τη θέση τους σε μία “δημοκρατική λύση” με “συνταγματική ισότητα εντός της Τουρκικής Δημοκρατίας”.
Το αν οι ένοπλοι σύντροφοί του που εδρεύουν στα όρη Καντίλ του βόρειου Ιράκ συμφωνούν πλήρως με αυτή τη γραμμή δεν μπορεί να επαληθευθεί παρά με τη διεξαγωγή του δυναδρίου του ΡΚΚ. Όμως το μήνυμα συμφιλίωσης του Öcalan έσπειρε το... πνεύμα της διχόνοιας στο εσωτερικό του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).
Ο πάντοτε ανοικονόμητος στις δηλώσεις του Τούρκος πρόεδρος Tayyip Erdoğan φρόντισε να κάνει γνωστό την Παρασκευή ότι δεν είναι σύμφωνος με την συγκρότηση της “εποπτικής ομάδας”, για να ακολοθήσει η παρατήρηση του αντιπροέδρου και εκπροσώπου της κυβέρνησης Bülent Arınç (εκ των συνιδρυτών του ΑΚΡ) ότι δηλώσεις του τύπου “δεν μου αρέσει αυτό ή εκείνο” είναι συναισθηματικές και εκφράζουν προσωπικές απόψεις. Ο Arınç ξεκαθάρισε ότι η ευθύνη των χειρισμών ανήκει στην κυβέρνηση που διαθέτει “οδικό χάρτη” για το κουρδικό ζήτημα και ότι ο πρόεδρος,καίτοι απολύτως ενήμερος μέσω των συνεδριάσεων του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας, ρίσκαρε, με τις δηλώσεις του την παραμονή του πρωτοχρονιάτικου μηνύματος Öcalan, να εκτροχιάσει τη διαδικασία. Πρόσθεσε μάλιστα, ότι δηλώσεις αυτού του τύπου πλήττουν την αξιοπιστία όχι της κυβέρνησης, αλλά της προεδρίας.
Οι τριβές μεταξύ του Erdoğan και της κυβέρνησης του εκλεκτού του, Ahmet Davutoğlu φθάνουν έτσι σε πρωτοφανές σημείο, μολονότι δεν αποτελούν καινούργια υπόθεση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Fidan υποχρεώθηκε να ανακαλέσει την παραίτηση που είχε υποβάλλει από τις μυστικές υπηρεσίες προκειμένου να συμμετάσχει στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές – σε μία κίνηση που θεωρήθηκε σύμπηξη ισχυρού διδύμου με τον Davutoğlu, έξω από τον έλεγχο του Erdoğan. Το γεγονός ότι την ίδια στιγμή κυκλοφόρησαν φήμες ότι σκέφτεται να πολιτευθεί και ο πρώην πρόεδρος Abdullah Gül, πιθανότατα αποτέλεσαν μήνυμα προς τον Davutoğlu ότι είναι αναλώσιμος.
Για το Κουρδικό ζήτημα, βέβαια, ο Erdoğan έχει δηλώσει τα πιο αντιφατικά πράγματα – όμως στην παρούσα φάση η παρέμβασή του προφανώς υπαγορεύθηκε από το μέλημά του που επισκιάζει όλα τα άλλα: την εξασφάλιση από το ΑΚΡ ενισχυμένης πλειοψηφίας 400 εδρών, ώστε το πολίτευμα να μετατραπεί με συνταγματική αναθεώρηση και τύποις σε προεδρικό. Όμως τα ανοίγματα στην κουρδική πλευρά κινδυνεύουν να ενισχύσουν τόσο τα ποσοστά του Κόμματος Εθνκικιστικής Δράσης, από αντίδραση, όσο και του HDP, το οποίο αναμετριέται με το όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης του 10%. Ο δε ηγέτης του HDP Selahattin Demirtaş έχει διαμηνύσει ότι όσο υπάρχει το κόμμα του ο Erdoğan δεν θα αποκτήσει προεδρικές υπερεξουσίες.
