12 Μαρτίου 2015

Φορτωμένη ατζέντα ΗΠΑ-Ε.Ε.

http://dea.org.gr/sites/dea.org.gr/files/styles/square_large/public/ipa_ee_2.jpg?itok=q-hl1jPH
Η υλοποίηση της ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση που φορτικά και σε όλους τους τόνους υπαγορεύει η Ουάσιγκτον από την άνοιξη του 2010 μέχρι και σήμερα. Σε καμιά περίπτωση, όμως, δεν συνιστά αποφασιστική στροφή αποκατάστασης ενότητας και συνοχής στη Διατλαντική Σχέση. Την κατάσταση αυτή πραγμάτων φωτογράφισε και η συνάντηση του Ομπάμα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Τουσκ, όπου ο Πρόεδρος των ΗΠΑ βρήκε την ευκαιρία να στείλει ακόμη μια δήλωση συμπαράστασης προς την Αθήνα.Οι εκκρεμότητες της Ουάσιγκτον με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες αρχίζουν πρώτα από όλα με τις επιπτώσεις της ποσοτικής χαλάρωσης που σε λίγο, αν δεν υπάρξει κάποιος αστάθμητος παράγοντας, θα οδηγήσουν στην ισοτιμία 1 ευρώ - 1 δολάριο, μια εξέλιξη που θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην σταθεροποίηση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ, καθώς θα πλήξει τις αμερικανικές εξαγωγές.

Η συνεχής πτώση της ισοτιμίας του ευρώ με το δολάριο καθιστά την αμερικανική πλευρά ακόμη πιο επισπεύδουσα για την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης για τη Διατλαντική Συνθήκη Ελεύθερου Εμπορίου, στην οποία η Ουάσιγκτον επενδύει για να κατεδαφίσει αυτό που η ίδια θεωρεί σαν συγκεκαλυμμένο ευρωπαϊκό προστατευτισμό μέσω του κανονιστικού πλαισίου και των επιδοτήσεων των Βρυξελλών.

Ανάλογες αν όχι μεγαλύτερες ανησυχίες για τις κινήσεις της αμερικανικής πλευράς υπάρχουν και στις Βρυξέλλες, στη Φρανκφούρτη και το Βερολίνο. Γύρω στα τέλη Ιουνίου αναμένεται ή μάλλον -για να είμαστε ακόμη πιο σαφείς- έχει προεξοφληθεί η αύξηση των επιτοκίων από την επικεφαλής της Fed, Γιέλεν, μια κίνηση που μπορεί να προκαλέσει μαζική εκροή καταθέσεων από την Ευρωζώνη προς τις ΗΠΑ, και να απονευρώσει σε κάποιο βαθμό τις προσδοκώμενες θετικές επιπτώσεις της ποσοτικής χαλάρωσης.Στο πεδίο της γεωπολιτικής αστάθειας, η προβληματική στην παγκόσμια οικονομία εναρμόνιση ΗΠΑ-Ε.Ε., φωτίζεται ως ανύπαρκτη:

 Στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή - Νοτιοδυτική Ασία οι ουσιαστικοί παίκτες είναι οι ΗΠΑ και το Ιράν, με τη Ρωσία να επηρεάζει σημαντικά τη διαπραγμάτευση, με την Ε.Ε. απούσα, παρά την παρουσία της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας στην Ομάδα 5 συν 1 (τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συν η Γερμανία).

Στην Ουκρανία, η Γερμανία προσπαθεί απεγνωσμένα να απεγκλωβιστεί, πριν η ψυχροπολεμική κλιμάκωση στις σχέσεις της Δύσης με τη Μόσχα καταστεί μη αντιστρέψιμη. Τίποτε σήμερα δεν εγγυάται ότι η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να κρατά τους χαμηλούς τόνους που έχει υιοθετήσει μετά τη δεύτερη εκεχειρία στο Μινσκ, που πέτυχαν οι Μέρκελ - Ολάντ να υπογράψουν οι Πούτιν-Ποροσένκο.

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, εκφράζει από την ίδια του την πολιτική και εθνική ταυτότητα την ιδανική διατλαντική σύνθεση που θα ήθελε ο Λευκός Οίκος: Η Βαρσοβία είναι σήμερα προνομιακός εταίρος και του Βερολίνου και της Ουάσιγκτον. Στη Γερμανία αλλά και στη Γαλλία ο Άξονας Βερολίνου-Βαρσοβίας θεωρείται ήδη ότι έχει μεγαλύτερη υπόσταση και στη χειρότερη περίπτωση ισότιμο βάρος με το Γαλλογερμανικό Δίδυμο, ενώ την ίδια στιγμή που η Μέρκελ αγωνιά να θέσει υπό έλεγχο την αντιπαράθεση με το Κρεμλίνο, η Πολωνία πρωτοστατεί όχι απλά στην αντιρωσική ρητορική, αλλά στην ενεργοποίηση ενός πραγματικού μετώπου του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία.

Τέλος, όλοι γνωρίζουν ότι το ενδιαφέρον Ομπάμα για την Ευρωζώνη δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Θα τον δούμε πιθανότατα να ζητά αύριο κατανόηση για το Podemos και τον Ιγκλέσιας και όταν χρειασθεί, κατανόηση και χαλάρωση της πίεσης απέναντι στον Ολάντ και τον Ρέντσι.
Διαχρονικά η Ουάσιγκτον πρέπει να χρωστά ευγνωμοσύνη στην Ενιαία Γερμανία: Χωρίς την απίστευτη ελαφρότητα της γερμανικής πολιτικής στη Γιουγκοσλαβία το 1991, στην Ουκρανία το 2013, αλλά και στην Ευρωζώνη μετά το 2008, η επικυριαρχία των ΗΠΑ στη Γηραιά Ήπειρο θα ήταν αντικείμενο ιστορικής μελέτης.
 
Ισοτιμία και εμπόριο
Η συνεχής πτώση της ισοτιμίας του ευρώ με το δολάριο καθιστά την αμερικανική πλευρά ακόμη πιο επισπεύδουσα στην ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης για τη Διατλαντική Συνθήκη Ελεύθερου Εμπορίου.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ

kapopoulos@pegasus.gr