11 Φεβρουαρίου 2015

Μεταξύ συμβίωσης και διάστασης

Ελλάδα - Ουκρανία: Η διπλή υπαρξιακή κρίση της Γερμανίας Τη διαφωνία τους τόσο σε ό,τι αφορά μια κοινή στρατηγική της Δύσης στην παγκόσμια οικονομία, όσο και απέναντι στη σύγκρουση στην Ουκρανία κατέγραψαν προχθές Δευτέρα με ανάγλυφο και ασυνήθιστο στα διπλωματικά χρονικά οι Ομπάμα και Μέρκελ, στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν στον Λευκό Οίκο.Σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος, η πίεση Ομπάμα για διευκόλυνση επιστροφής της Ελλάδας σε πορεία ανάπτυξης δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως φιλική συμβουλή, αλλά ως σαφής οροθέτηση των πιέσεων που μπορούν να εξασκηθούν στην Αθήνα.Η αυτοπεποίθηση και σχεδόν απροκάλυπτη επιθετική στάση των ΗΠΑ απέναντι στη Γερμανία προφανώς εδράζεται στη διαπίστωση του Λευκού Οίκου της απομόνωσης του Βερολίνου στους ενδοευρωπαϊκούς συσχετισμούς: Είναι βέβαιο ότι στο Παρίσι, στη Ρώμη, στη έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις Βρυξέλλες, αλλά και στην έδρα της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη ουδείς δυσφορεί από την όντως προκλητική ανάμειξη την Ουάσιγκτον στην Κρίση της Ευρωζώνης. Αντίθετα, είναι βέβαιο ότι πολλοί ηγέτες χωρών-μελών, αλλά και επικεφαλής ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, θα ήθελαν συχνότερη και εντονότερη πίεση του Λευκού Οίκου προς την Καγκελαρία.

Τηρουμένων των αναλογιών η πλειονότητα των εταίρων της Γερμανίας στην Ε.Ε. - Ευρωζώνη περιμένει κλιμάκωση της αμερικανικής εμπλοκής, με τον ίδιο τρόπο που οι ίδιες χώρες περίμεναν την εμπλοκή του Ρούζβελτ στον Πόλεμο μετά το Περλ Χάρμπορ να καταλήξει στην απόβαση στη Νορμανδία.

Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, ο Ομπάμα διαμήνυσε και ότι δεν έχουμε φθάσει ακόμη στην αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο, γιατί θέλει να δώσει μια τελευταία ευκαιρία στη διπλωματία.
Πίσω από τις γραμμές το μήνυμα προς τη Μέρκελ είναι ότι την κλιμάκωση και αποκλιμάκωση της ψυχροπολεμικής έντασης-σύγκρουσης της Δύσης με τη Ρωσία θα την αποφασίσουν οι ΗΠΑ.
Δυστυχώς για την καγκελάριο, με δεδομένη την κατάσταση στην Ευρωζώνη, δεν μπορεί να ελπίζει στους εταίρους της για στήριξη απέναντι στον Αμερικανό φίλο, ενώ τα ζωτικά συμφέροντα του Βερολίνου σε Πολωνία και Βαλτικές χώρες εμποδίζουν μια πιο ανοικτά εποικοδομητική στάση απέναντι στη Μόσχα.

Ο συνολικός απολογισμός είναι θλιβερός για τη Γερμανία. Αν την επαύριον της ενοποίησης η χώρα ήταν ταυτόχρονα ο πιο στενός προνομιακός εταίρος τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ρωσίας, σήμερα με βαριά ευθύνη και υπαιτιότητα του Βερολίνου έχει βραχυκυκλωθεί η δυναμική της Ειδικής Σχέσης και με την Ουάσιγκτον και με τη Μόσχα.

Το γεγονός ότι Ολάντ και Ρέντσι επιδιώκουν την αργή σταδιακή μετακίνηση της Μέρκελ από την πολιτική λιτότητας, το γεγονός ότι ο Ομπάμα διαφωνεί πολιτισμένα με την καγκελάριο και ο Πούτιν είναι ούτως ή άλλως υποχρεωμένος να διερευνήσει την εμβέλεια μιας διαμεσολάβησης στην Ουκρανία, δεν πρέπει να μας ξεγελούν.

Η Γερμανία του 2015 θυμίζει πλέον τους διαδόχους του Μπίσμαρκ στις αρχές του 20ού αιώνα: Τότε είχε προβάλει ως κοινή στρατηγική απειλή για τα ζωτικά συμφέροντα Βρετανίας, Γαλλίας και Ρωσίας, ενώ σήμερα έχει ταυτόχρονα χάσει την εμπιστοσύνη Γαλλίας και Ιταλίας, αλλά και ΗΠΑ και Ρωσίας.
Λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση του 2008 η Δημοκρατία του Βερολίνου έμοιαζε να κερδίζει το στοίχημα που η χώρα είχε κερδίσει επί Μπίσμαρκ, να γίνει παράγοντας σταθερότητας εντός και εκτός Ευρώπης. Σήμερα, μάλλον καταγράφουμε ένα ακόμη χαμένο ραντεβού με την Ιστορία.

Δεν είναι ούτε τυχαίο άλλωστε, ούτε συμπτωματικό, που χθεσινή ανάλυση του αμερικάνικου think tank Stratfor με χθεσινή ημερομηνία, που θεωρείται ημιεπίσημο εργαλείο και υπογράφεται από τον Γ. Φρίντμαν υπογραμμίζει ότι έχουμε επιστρέψει στο παλιό γερμανικό πρόβλημα, η Γερμανία είναι πολύ δυνατή για να την αγνοήσουμε και πολύ αδύνατη για να επιβάλει τη βούλησή της.
 
Συνολικό βραχυκύκλωμα
Αν την επαύριον της ενοποίησης η Ενιαία Γερμανία ήταν ταυτόχρονα ο πιο στενός προνομιακός εταίρος τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ρωσίας, σήμερα με βαριά ευθύνη και υπαιτιότητα του Βερολίνου έχει βραχυκυκλωθεί η δυναμική της Ειδικής Σχέσης και με την Ουάσιγκτον και με τη Μόσχα.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ