Το πετρέλαιο αποχαιρέτησε το 2014 σε χαμηλό πενταετίας, με την τιμή του
στα 57 δολ. το βαρέλι να έχει υποχωρήσει κατά... 49% σε σύγκριση με τον
Ιούνιο.
Εκ πρώτης όψεως, τα
στρατόπεδα στον «πόλεμο» είναι δύο: οι 12 χώρες του Οργανισμού
Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών (OPEC) με ηγέτες τους Σαουδάραβες από τη μία
και οι εκτός OPEC από την άλλη (ΗΠΑ, Ρωσία, Καναδάς, Βραζιλία, Μεξικό,
Νορβηγία κ.ά.).Στην πράξη ωστόσο, η κατάρρευση της τιμής του
«μαύρου χρυσού» έχει προκαλέσει εμφύλιο και στις τάξεις του OPEC, καθώς
χώρες όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα ενίστανται στις «οικονομικά
ζημιογόνες και δυσβάσταχες» επιλογές των Αράβων του Κόλπου.Η
κατακρήμνιση της αξίας του πετρελαίου μεταφράζεται σε οικονομικές
απώλειες για όλους τους εξαγωγείς, με τη μόνη διαφορά ότι άλλοι από
αυτούς αντέχουν τη «χασούρα» (όπως για παράδειγμα η Σαουδική Αραβία με
τα συναλλαγματικά αποθέματα των 745 δισ. δολ.) και άλλοι όχι (Ιράν,
Βενεζουέλα κ.ά.).
«Κατηγορώ»
Ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ιράν βγήκε ανοιχτά την Πρωτοχρονιά και με δηλώσεις του στο Reuters καταλόγισε στους Σαουδάραβες «σοβαρά στρατηγικά λάθη», που υπάρχει κίνδυνος να έχουν «αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής».Ακόμη πιο σκληρός ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί είχε μιλήσει τον Δεκέμβριο για μια «συνωμοσία που συνιστά πράξη προδοσίας ενάντια στα συμφέροντα του μουσουλμανικού κόσμου». Οι παραπάνω δηλώσεις αποκτούν, βέβαια, ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα εάν ενταχθούν στη διαρκή κόντρα μεταξύ του σιιτικού Ιράν και της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας για τις σφαίρες επιρροής στη Μέση Ανατολή.
Αλλά και πέρα από την κόντρα Ριάντ - Τεχεράνης, ολόκληρος ο OPEC παρουσιάζεται πλέον χωρισμένος σε δύο στρατόπεδα. Από τη μία βρίσκονται εκείνοι που θα ήθελαν να μειώσουν την παραγωγή για να ανέβουν οι τιμές (Ιράν, Βενεζουέλα, Εκουαδόρ, Κολομβία, Αγκόλα, Νιγηρία, Λιβύη, Αλγερία) και από την άλλη εκείνοι που λένε «όχι» (Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Εμιράτα, Κουβέιτ). Για να αλλάξει, ωστόσο, η παραγωγή απαιτείται ομοφωνία. Σε κάθε άλλη περίπτωση, τα νούμερα μένουν ως έχουν (στα 30 εκατ. βαρέλια ημερησίως) και... βλέπουμε.
Οι Σαουδάραβες έχουν αποφασίσει να κρατήσουν χαμηλά τις τιμές του πετρελαίου, προκειμένου να υπονομεύσουν τον εξωτερικό ανταγωνισμό και να καταστήσουν οικονομικά ασύμφορα τα σχιστολιθικά ενεργειακά πρότζεκτ εξόρυξης που τρέχουν στις ΗΠΑ. Οι κινήσεις τους, ωστόσο, δημιουργούν ρήγματα εντός του ιδίου του OPEC, ρήγματα ικανά να απειλήσουν την παγκόσμια ροή του πετρελαίου. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο OPEC ελέγχει το 81% των εξακριβωμένων παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και το 40% της παγκόσμιας παραγωγής.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ
«Κατηγορώ»
Ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ιράν βγήκε ανοιχτά την Πρωτοχρονιά και με δηλώσεις του στο Reuters καταλόγισε στους Σαουδάραβες «σοβαρά στρατηγικά λάθη», που υπάρχει κίνδυνος να έχουν «αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής».Ακόμη πιο σκληρός ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί είχε μιλήσει τον Δεκέμβριο για μια «συνωμοσία που συνιστά πράξη προδοσίας ενάντια στα συμφέροντα του μουσουλμανικού κόσμου». Οι παραπάνω δηλώσεις αποκτούν, βέβαια, ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα εάν ενταχθούν στη διαρκή κόντρα μεταξύ του σιιτικού Ιράν και της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας για τις σφαίρες επιρροής στη Μέση Ανατολή.
Αλλά και πέρα από την κόντρα Ριάντ - Τεχεράνης, ολόκληρος ο OPEC παρουσιάζεται πλέον χωρισμένος σε δύο στρατόπεδα. Από τη μία βρίσκονται εκείνοι που θα ήθελαν να μειώσουν την παραγωγή για να ανέβουν οι τιμές (Ιράν, Βενεζουέλα, Εκουαδόρ, Κολομβία, Αγκόλα, Νιγηρία, Λιβύη, Αλγερία) και από την άλλη εκείνοι που λένε «όχι» (Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Εμιράτα, Κουβέιτ). Για να αλλάξει, ωστόσο, η παραγωγή απαιτείται ομοφωνία. Σε κάθε άλλη περίπτωση, τα νούμερα μένουν ως έχουν (στα 30 εκατ. βαρέλια ημερησίως) και... βλέπουμε.
Οι Σαουδάραβες έχουν αποφασίσει να κρατήσουν χαμηλά τις τιμές του πετρελαίου, προκειμένου να υπονομεύσουν τον εξωτερικό ανταγωνισμό και να καταστήσουν οικονομικά ασύμφορα τα σχιστολιθικά ενεργειακά πρότζεκτ εξόρυξης που τρέχουν στις ΗΠΑ. Οι κινήσεις τους, ωστόσο, δημιουργούν ρήγματα εντός του ιδίου του OPEC, ρήγματα ικανά να απειλήσουν την παγκόσμια ροή του πετρελαίου. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο OPEC ελέγχει το 81% των εξακριβωμένων παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και το 40% της παγκόσμιας παραγωγής.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ