Θα είχε ενδιαφέρον αν οι δημοσκόποι κατάφερναν να δουν ποιο είναι το ποσοστό αυτών που αλλάζουν άποψη για την ψήφο τους την τελευταία στιγμή μέσα στο παραβάν, ποιοι κοιτάζουν προσεκτικά τα βιογραφικά των υποψηφίων, ποια δεδομένα καθορίζουν την πολιτική στάση κ.λπ. Είναι γεγονός ότι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του εκλογικού σώματος στην Ελλάδα του 21ου αιώνα δεν απασχολούν τόσο δημοσκόπους και κόμματα όσο αντιστοίχως τα ποσοτικά· ένα στοιχείο που δείχνει εμφατική έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ πολιτικού συστήματος και εκλογικού σώματος, που, όσο περνά ο καιρός, ολοένα και διευρύνεται. Γι' αυτό και οι πλέον ενδιαφέρουσες δημοσκοπήσεις οφείλουν να ξεκινήσουν από τη Δεύτερα, ώστε να κατανοήσουμε με συντεταγμένο επιστημονικό τρόπο τα αποτελέσματα της Κυριακής.
Διαβάζοντας τα απομνημονεύματα παλαιών πολιτικών και δημοσιογράφων -ο Ηλίας Μαμαλάκης, για παράδειγμα, είχε ένα πολύ ενδιαφέρον σημείωμα στην «κυριακάτικη δημοκρατία» της προηγούμενης εβδομάδας- για τις εκλογές πριν από τη Μεταπολίτευση, μπορεί κάποιος να αισθανθεί τη μεγάλη σημασία που απέδιδε ο πολίτης στη διαδικασία. Περήφανοι χωρικοί, καλοντυμένοι και καλοξυρισμένοι, προσέρχονταν στα εκλογικά κέντρα, κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων ανέμεναν με υπομονή στην ουρά εμπρός στον ένοπλο στρατιώτη για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Σήμερα στα εκλογικά κέντρα η εικόνα δεν είναι η ίδια. Στην πλειονότητά τους ηλικιωμένοι, με τους νέους να γυρνούν την πλάτη τους στην κάλπη. Μοναδική εξαίρεση και ισχυρή νότα αισιοδοξίας, κάποιοι νέοι γονείς, που μπαίνουν στο παραβάν με τα μωρά τους, συναισθανόμενοι την υποχρέωση να μυήσουν τα παιδιά τους από νωρίς στην ιερότητα των δημοκρατικών διαδικασιών. Και τα πρόσωπα των μικρών παιδιών που φωτίζονται, λες και καταλαβαίνουν ότι οι γονείς τους αποφασίζουν πρωτίστως για το δικό τους παρόν.
Η μεγαλύτερη ευχαρίστηση για εμένα προσωπικά είναι ότι σε αυτές τις εκλογές θα μπω για πρώτη φορά μέσα στο παραβάν με την κόρη μου. Για να μαθαίνει η ίδια ότι στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, αλλά μόνο υπεύθυνες θέσεις και εγνωσμένες επιλογές. Καλή ψήφο, Ελληνες, αύριο.
Σπύρος Ν. Λίτσας