Συντάκτης: Αλέξανδρος Καμπούρης, Γιάννης Σεφεριάδης
Σε εκείνη τη συνάντηση ο Αμπού
Χακάμ ήταν μόνος που φαινόταν να μη φοβάται. Δύο μέρες μετά, στα μέσα
του Οκτώβρη, η Λιβανέζα δημοσιογράφος Σερένα Σιμ, που επί μέρες έλεγε
ότι φοβόταν για τη ζωή της, θα έβγαινε νεκρή από ένα ύποπτο τροχαίο
δυστύχημα κοντά στην τουρκική πόλη Σουρούτς, στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας.
Εκείνες τις μέρες και ένας Σύρος, που ηγούνταν ομάδας μετριοπαθών
ισλαμιστών μαχητών στη Συρία, θα έπεφτε θύμα απαγωγής στην τουρκική πόλη
Ούρφα και θα βρισκόταν νεκρός στα σύνορα. Κάπου εκεί, στο πλαίσιο της
«επίκαιρης μάχης» του Κομπάνι, είχαμε ζητήσει από τον νεαρό Σύρο
μεταφραστή να μας φέρει σε επαφή μαζί του. Τρία χρόνια στις μάχες του
Συριακού Εμφυλίου Πολέμου («Συριακής Επανάστασης», κατά τις συνεχείς
διορθώσεις του μεταφραστή) και η εμπλοκή του με τους μαχητές του
Ισλαμικού Κράτους (IS) προσέφερε μια συνθήκη ικανή για να φτάσουν οι
σύνθετες αναλύσεις σε μια αφήγηση προσωπική. Τόσο σύνθετη όσο και
ανθρώπινη.
Δεν άργησε να φανεί στο ραντεβού. Μικροκαμωμένος, φωνή άτονη, πρόσωπο ανέκφραστο, κούτσαινε. «Στην τελευταία μου μάχη ενάντια στο IS είχα έναν τραυματισμό στο πόδι. Ο γιατρός μου είπε ότι θα γίνω καλά». Δύο κοστουμαρισμένοι κύριοι μετά από λίγα λεπτά θα κάθονταν στο πίσω τραπέζι, ακούγοντας, όχι και τόσο διακριτικά. Το ερώτημα παρέμενε: Πώς μας εμπιστεύεται; «Επειδή μου το ζήτησε ο φίλος μου» απάντησε κοφτά, δείχνοντας τον μεταφραστή. «Είμαι δύο μήνες και 17 μέρες στην Τουρκία. Κάποιος μου είπε ότι μπορεί να υπάρχουν κατάσκοποι από το IS εδώ που ψάχνουν να με σκοτώσουν, αλλά μέχρι τώρα δεν μου έχει συμβεί τίποτε. Μέχρι τώρα. Οι μαχητές του IS είναι έτοιμοι να αυτοκτονήσουν, να σκοτώσουν οποιονδήποτε, δεν έχουν κανένα πρόβλημα».
Οι πρώτες μάχες
Ξεκίνησε μηχανικά, σε μια ψυχρή καταγραφή γεγονότων. «Πριν από την επανάσταση, ο κόσμος της Συρίας υπέφερε από το καθεστώς του Μπασάρ Αλ-Ασαντ. Θέλαμε ελευθερία και ειρήνη για τον κόσμο. Η επανάσταση ήταν για να ρίξουμε το καθεστώς του Ασαντ». Τον διακόψαμε, ζητώντας τη δική του ιστορία.
«Κατάγομαι από τη Μάρκαντα (1). Στο ξεκίνημα της επανάστασης ήμουν στον Λίβανο και επιστρατεύτηκα από το καθεστώς. Στις 15 Μαρτίου 2011 (ημέρα 1η της επανάστασης) ήρθα για τον αδερφό μου στη Συρία. Σπούδαζε Σαρία, ισλαμικό νόμο, στο πανεπιστήμιο και το καθεστώς τον συνέλαβε επειδή είναι ιμάμης. Οι μυστικές υπηρεσίες και ο στρατός ήρθαν πολλές φορές στο σπίτι μας προσπαθώντας να μας συλλάβουν».
«Και πώς μάθατε να πολεμάτε;» «Είμαστε μέλη μιας φυλής οικογενειών. Καθένας από μας έχει ένα όπλο. Από μικρή ηλικία γνωρίζουμε πώς να χρησιμοποιούμε όπλα. Στο χωριό όλοι αρχικά μας κοιτούσαν σαν τρομοκράτες. Αρχίσαμε να πολεμάμε εφτά άτομα με πέντε Καλάσνικοφ... ήταν το πιο δυνατό όπλο που είχαμε τότε. Δεν είχαμε λεφτά, κάναμε επιθέσεις σε μικρές ένοπλες ομάδες του καθεστώτος για να παίρνουμε τα όπλα τους. Πήγαμε στην επαρχία Ντέιρ αλ-Ζορ για να πολεμήσουμε εκεί. Συγχωνευτήκαμε με μια ομάδα στρατιωτών υπό το όνομα Αλ-Αχουάζ. Είχαμε ένα όχημα, ένα αντιαεροπορικό, ένα αντιαρματικό, αντιαρματικά RPG, τρία οπλοπολυβόλα και από ένα Καλάσνικοφ ο καθένας. Κανείς δεν γνωρίζει το αληθινό μου όνομα γιατί κατά τη διάρκεια του πολέμου όλοι χρησιμοποιούσαμε ψευδώνυμα. Το δικό μου ήταν Αμπού Χακάμ. Είχα μακριά μαλλιά, μακριά γενειάδα».
Ο Αμπού Χακάμ, λοιπόν, 24 χρονώ, με ψευδώνυμο, αφού σοφότατα η ιστορία δεν θα μεριμνήσει να διασώσει το αληθινό του όνομα. «Πολλές ομάδες του Ελεύθερου Συριακού Στρατού άρχισαν να οργανώνονται ως παραστρατιωτικές ομάδες με διάφορα ονόματα. Πήραμε υποστήριξη από το εξωτερικό. Το Κουβέιτ, την Τουρκία, τη Γερμανία, το Κατάρ… Μας βοήθησαν πλούσιοι άνθρωποι από το εξωτερικό που είχαν φύγει πριν από την επανάσταση. Αυτή η υποστήριξη ήρθε σε όλες τις πόλεις της Συρίας… Ντέιρ αλ-Ζορ, Αλ Χάσακα, Χομς, σε όλες. Η μεγαλύτερη υποστήριξη ήρθε από λαθρεμπόρους. Ναι, λαθρέμποροι, που μας πουλούσαν όπλα. Πολλοί άνθρωποι πριν από την επανάσταση ήταν λαθρέμποροι». «Από πού αλλού είχατε βοήθεια;» «Η τουρκική κυβέρνηση μας έδινε ό,τι θέλαμε. Υπήρχε ένα νοσοκομείο στα σύνορα, στο Γκαζιάντεπ, στο Κίλις, μόνο για μαχητές. Μερικές φορές οι αντάρτες δέχονταν θεραπεία σε σχολεία και σπίτια».
Αντί για βεβαιότητες ενός αμετανόητου μαχητή, εμφανιζόταν μια βαθιά ειλικρινής εξιστόρηση ενός ατόμου βυθισμένου στην πολυπλοκότητα ενός πολέμου, που ψάχνει ακόμα τις απαντήσεις του, δίπλα στις αναμνήσεις και τους φόβους του. «Πολλές διαφορετικές επαναστατικές ομάδες ενώθηκαν στην ταξιαρχία Αλ-Αχουάζ, περισσότεροι από 800 αντάρτες, αλλά προέκυψαν οικονομικά προβλήματα γιατί ο επικεφαλής δεν διένειμε τα χρήματα δίκαια. Κάποιες φορές έδινε περισσότερα στα συγγενικά σε αυτόν τάγματα. Η ταξιαρχία είχε 40 τάγματα και κάθε τάγμα σχετιζόταν με ένα μέρος. Οταν η ταξιαρχία διαλύθηκε λόγω της έριδας για τα χρήματα, προσχωρήσαμε σε μια άλλη ταξιαρχία, την TaJamoua Kataib Al Haka Al Islamiya (Ομάδα για την Αλήθεια του Ισλάμ).
«Είμαστε τζιχαντιστές»
»Ημασταν 300 μαχητές, 14 τάγματα. Διαλέξαμε το κέντρο της πόλης και το αεροδρόμιο της Ντέιρ αλ-Ζορ για να πολεμήσουμε. Στο κέντρο υπήρχαν οδομαχίες και πολλοί ελεύθεροι σκοπευτές που κρύβονταν στα κτίρια. Σκάβαμε τρύπες στο έδαφος και τις χρησιμοποιούσαμε σαν χαρακώματα.
Μερικές φορές χρειαζόμασταν περισσότερες από 20 μέρες για να κάνουμε λίγα μέτρα». Από την αρχή τον ρωτούσαμε για τον τραυματισμό. Είχε φτάσει η ώρα να μας μιλήσει. «Σε μια από τις μάχες, σε ένα χωριό στην Ντάαρα, τραυματίστηκα από έναν όλμο στην πλάτη μου. Εμεινα αναίσθητος και έχασα πολύ αίμα. Οταν άνοιξα τα μάτια μου είδα πολλές γυναίκες γύρω μου να με φροντίζουν. Νόμιζα ότι ήμουν στα χέρια του καθεστώτος. Προσπάθησα να κουνηθώ αλλά ήταν πολύ δύσκολο. Είδα τα μάτια μιας γυναίκας. Με βοήθησε. Τη ρώτησα πού ήμουν και μου είπε πως είμαι ασφαλής.
»Εβγαλε τη μαντίλα από το πρόσωπό της και μου είπε: “Είμαι η αδερφή σου, είμαστε τζιχαντιστές και να ξέρεις ότι είσαι ασφαλής”. Της είπα ότι θέλω να μου φέρει ένα ποτήρι νερό. Ενιωσα ότι δεν ήμουν ασφαλής. Οταν έφυγε πήρα το πιστόλι μου που το είχαν βάλει δίπλα στα υπάρχοντά μου. Σκεφτόμουν ότι κάποιος με είχε συλλάβει. Οταν άκουσε ότι πήρα το πιστόλι μου ήρθε πίσω και μου είπε: “Ξέρω ότι δεν με πιστεύεις, αλλά είμαι μαζί σου. Αν θέλεις να με σκοτώσεις, σκότωσέ με. Είμαι εδώ μόνο για να σε βοηθήσω”. Της είπα αν θέλει να την πιστέψω να πάρει τηλέφωνο κάποιον μαχητή που γνώριζα. Και τηλεφώνησε σε κάποιον και οι φίλοι μου ήρθαν και μου είπαν πού ήμουν. Μου είπαν ότι οι νοσοκόμες που με φρόντιζαν και όλοι οι άνθρωποι εκεί μας βοηθούσαν. Αυτό ήταν στις 18-19 Ιουνίου του 2013. Στην Ντάαρα φρόντιζαν πολλούς μαχητές. Πίστευαν ότι δεν είναι μαχητές, αλλά άγγελοι που ήρθαν να τους βοηθήσουν. Είκοσι μέρες μετά τον τραυματισμό μου άρχισα να πολεμάω».
Η βουτιά στα άκαμπτα και ρευστά όρια ενός πολέμου συνεχίστηκε δείχνοντας την εναλλαγή πλευρών, εχθρών και φίλων, που βρίσκονται σε μια διαπραγμάτευση, σε μια αντιστροφή. «Επιστρέψαμε στην Ντέιρ αλ-Ζορ στις 2 Φεβρουαρίου του 2014. Συζητήσαμε ότι θα πολεμήσουμε στο αεροδρόμιο και πουθενά αλλού. Γυρίσαμε πίσω με βαρύ οπλισμό. Αρχίσαμε να πολεμάμε ενάντια στον Ασαντ στο αεροδρόμιο της Ντέιρ αλ-Ζορ στις 15 Μαρτίου του 2014. Μετά από λίγες μέρες ήρθε οικονομική υποστήριξη από την Τουρκία - 1.700.000 δολάρια. Αυτά τα λεφτά ήταν μόνο για να πάρουμε το αεροδρόμιο από το καθεστώς.
Ο συνταγματάρχης Σουκούρ, o διοικητής της επιχείρησης του αεροδρομίου και υπεύθυνος στρατιωτικών εξοπλισμών και εξωτερικών σχέσεων διαπραγματευόταν και με τις δύο μεριές. Εδωσε ένα εκατομμύριο στους μαχητές του IS και 700.000 δολάρια στους ανθρώπους γύρω του. Αν ερχόταν οι τού ISIS θα τους έδινε όπλα, αν όχι, θα έδινε όπλα στα δικά μου τάγματα. Μετά από αυτό του είπα: “Θα πάω στο IS και θα γυρίσω πίσω να σε σκοτώσω”. Τηλεφώνησα αμέσως σε κάποιον από το IS και του είπα: “Θέλω να πολεμήσω μαζί σας, τι πρέπει να κάνω;” Διάλεξαν το Ασντάντι (2) για να συναντηθούμε. Πήγαμε πέντε μαχητές. Καθένας αντιπροσώπευε ένα τάγμα.
»Οταν πήγα στο Ασντάντι είδα κομμένα κεφάλια… αυτό είδα. Ρώτησα: “Γιατί κόβετε τα κεφάλια;” Ο Αμπού Μαριά αλ-Ιράκι, ένας αξιωματικός του IS από το Ιράκ μου απάντησε: “Ηρθα στο Λεβάντ και δεν έχω βρει έναν μουσουλμάνο σε όλα αυτά τα μέρη”. Είπαν ότι όσοι δεν είναι μουσουλμάνοι πρέπει να πεθάνουν… όλοι τους. “Μόνο όποιος έρχεται και πολεμάει μαζί μας είναι αληθινός μουσουλμάνος”. Σκέφτηκα ότι δεν θα μας βοηθήσουν. Από τους πέντε αντιπροσώπους που πήγαμε εκεί, τρεις πήγαν μαζί τους. Οπότε, ο αρχηγός του IS με ρώτησε: “Εσύ; Πρέπει να πολεμήσεις μαζί μας”. Τους είπα ότι ήθελα να πάω και να φέρω τους μαχητές μου για να πολεμήσω μαζί τους ως ομάδα και όχι ως άτομο. Το είπα αυτό μόνο για να τους ξεφύγω. Αυτοί οι τρεις που διάλεξαν να πολεμήσουν με το IS είπαν: “Σας είμαστε αφοσιωμένοι, αλλά όχι για να πολεμήσουμε το Μέτωπο Αλ Νούσρα (3) ή το Αχρ αλ-Σαμ· μόνο ενάντια στο καθεστώς του Ασαντ. Οι μαχητές του IS τούς είπαν “ναι” επειδή εκείνη την περίοδο ήθελαν ανθρώπους να τους αγαπάνε. Αλλά ακόμη κι αν οι άνθρωποι έδειχναν πως τους αγαπούσαν, δεν το έκαναν επειδή ήταν σωστοί (οι τού IS), αλλά επειδή τους φοβούνταν.
»Μετά από αυτή τη συνάντηση αποφάσισα να μην πολεμήσω ενάντια στο καθεστώς αλλά ενάντια στο IS. Πήγα στην επαρχία της Ντέιρ αλ-Ζορ, πολεμούσαμε μαζί με άλλες ομάδες ενάντια στο IS. Εκείνη την περίοδο στην περιοχή το Μέτωπο Αλ Νούσρα και οι ομάδες Αχρ αλ-Σαμ ενάντια στο IS δεν ήταν μεγάλες. Σε μία από τις μάχες συλλάβαμε τρεις μαχητές του IS - έναν από το Χαλέπι, έναν από το Πακιστάν και έναν από τη Ράκα. Ρώτησα τον μαχητή από το Πακιστάν: “Τι κάνεις εδώ;” και μου είπε: “Πολεμάω ενάντια στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό επειδή δεν είναι μουσουλμάνοι”. Το ίδιο μου είπαν και οι μαχητές από τη Ράκα και το Χαλέπι. Τους είπαμε να πολεμήσουν με μας, αλλιώς θα πεθάνουν. Διάλεξαν να πεθάνουν. Σύμφωνα με αυτούς, “αν μάχεσαι με μας, όλα είναι σωστά. Αν μάχεσαι εναντίον μας, είναι λάθος και πρέπει να πεθάνεις”. Ομως το Ισλάμ είναι θρησκεία της συγχώρεσης. Αλλά όχι σύμφωνα με αυτούς...
»Οι μαχητές του IS υπερίσχυαν σε κάθε χωριό στην επαρχία της Ντέιρ αλ-Ζορ. Δωροδοκούσαν ανθρώπους ώστε να τους δίνουν πληροφορίες για τις θέσεις του Μετώπου Αλ Νούσρα και του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Ο άλλος λόγος για τον οποίο έγιναν δυνατοί ήταν γιατί έπαιρναν βοήθειες από το Ιράκ».
«Η δυτική συμμαχία πιστεύεις πως θα βοηθήσει;» «Η δυτική συμμαχία δεν είναι ενάντια στο IS ούτε ενάντια στο καθεστώς του Ασαντ. Από την αρχή είναι ενάντια στους αμάχους. Οι IS τώρα χρησιμοποιούνται από την Τουρκία ενάντια στους Κούρδους μαχητές. Και η Αμερική δεν είναι με το IS αλλά το χρησιμοποιούν για να σκοτώσουν κάθε εξτρεμιστή στον κόσμο».
«Μου έλειπε η οικογένεια»
«Πώς έφτασες εδώ;» «Εφυγα μαζί με την ομάδα μου και πήγα πίσω στην Ντάαρα τον περασμένο Αύγουστο κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού. Ηθελα να επισκεφτώ την οικογένειά μου γιατί για οχτώ μήνες δεν είχα δει τη μητέρα και τον πατέρα μου. Εμεινα εκεί για τρεις μέρες. Ηρθαν κάποιοι και μου είπαν να φύγω γιατί οι πολεμιστές του IS με ψάχνουνε. Εχω ένα φίλο στο IS που επέλεξε να με βοηθήσει να φύγω από εκεί. Είπαμε ότι πρέπει να πάω στην Τουρκία. Τώρα είμαι σε επαφή με την οικογένειά μου. Κάθε βδομάδα, κάθε δέκα μέρες, μου τηλεφωνούν. Ελπίζω ότι σύντομα θα γυρίσω στη Συρία να τους δω». «Και αν γυρίσεις να πολεμήσεις, με ποιανού τη μεριά θα πολεμήσεις;» «Το να πολεμήσω ενάντια στο καθεστώς ήταν η προτεραιότητά μου. Από την αρχή, ξεκινήσαμε την επανάσταση ενάντια στο καθεστώς. Δεν θα πολεμούσα όμως ποτέ μαζί με τον Ασαντ ενάντια στο IS... Σίγουρα όχι».
Κάπου εκεί λοιπόν, με το αόριστο «κάπου» να αποδίδεται στην ασφάλειά του, τον αφήσαμε. «Αποφάσισα να σας μιλήσω πιστεύοντας ότι ψάχνετε την αλήθεια. Και αυτή είναι η αλήθεια», ήταν η τελευταία του κουβέντα.
1. Περιοχή στην ανατολική Συρία μεταξύ των πόλεων Χάσακα και Ντέιρ αλ-Ζορ.
2. Περιοχή ανατολικά της πόλης Ντέιρ αλ-Ζορ
3. Το Μέτωπο Αλ Νούσρα (οργάνωση συνδεδεμένη με την Αλ Κάιντα) και οι ομάδες Αχρ αλ-Σαμ είναι ισλαμικές οργανώσεις που δρουν στη Συρία από την αρχή του εμφυλίου.
Δεν άργησε να φανεί στο ραντεβού. Μικροκαμωμένος, φωνή άτονη, πρόσωπο ανέκφραστο, κούτσαινε. «Στην τελευταία μου μάχη ενάντια στο IS είχα έναν τραυματισμό στο πόδι. Ο γιατρός μου είπε ότι θα γίνω καλά». Δύο κοστουμαρισμένοι κύριοι μετά από λίγα λεπτά θα κάθονταν στο πίσω τραπέζι, ακούγοντας, όχι και τόσο διακριτικά. Το ερώτημα παρέμενε: Πώς μας εμπιστεύεται; «Επειδή μου το ζήτησε ο φίλος μου» απάντησε κοφτά, δείχνοντας τον μεταφραστή. «Είμαι δύο μήνες και 17 μέρες στην Τουρκία. Κάποιος μου είπε ότι μπορεί να υπάρχουν κατάσκοποι από το IS εδώ που ψάχνουν να με σκοτώσουν, αλλά μέχρι τώρα δεν μου έχει συμβεί τίποτε. Μέχρι τώρα. Οι μαχητές του IS είναι έτοιμοι να αυτοκτονήσουν, να σκοτώσουν οποιονδήποτε, δεν έχουν κανένα πρόβλημα».
Οι πρώτες μάχες
Ξεκίνησε μηχανικά, σε μια ψυχρή καταγραφή γεγονότων. «Πριν από την επανάσταση, ο κόσμος της Συρίας υπέφερε από το καθεστώς του Μπασάρ Αλ-Ασαντ. Θέλαμε ελευθερία και ειρήνη για τον κόσμο. Η επανάσταση ήταν για να ρίξουμε το καθεστώς του Ασαντ». Τον διακόψαμε, ζητώντας τη δική του ιστορία.
«Κατάγομαι από τη Μάρκαντα (1). Στο ξεκίνημα της επανάστασης ήμουν στον Λίβανο και επιστρατεύτηκα από το καθεστώς. Στις 15 Μαρτίου 2011 (ημέρα 1η της επανάστασης) ήρθα για τον αδερφό μου στη Συρία. Σπούδαζε Σαρία, ισλαμικό νόμο, στο πανεπιστήμιο και το καθεστώς τον συνέλαβε επειδή είναι ιμάμης. Οι μυστικές υπηρεσίες και ο στρατός ήρθαν πολλές φορές στο σπίτι μας προσπαθώντας να μας συλλάβουν».
«Και πώς μάθατε να πολεμάτε;» «Είμαστε μέλη μιας φυλής οικογενειών. Καθένας από μας έχει ένα όπλο. Από μικρή ηλικία γνωρίζουμε πώς να χρησιμοποιούμε όπλα. Στο χωριό όλοι αρχικά μας κοιτούσαν σαν τρομοκράτες. Αρχίσαμε να πολεμάμε εφτά άτομα με πέντε Καλάσνικοφ... ήταν το πιο δυνατό όπλο που είχαμε τότε. Δεν είχαμε λεφτά, κάναμε επιθέσεις σε μικρές ένοπλες ομάδες του καθεστώτος για να παίρνουμε τα όπλα τους. Πήγαμε στην επαρχία Ντέιρ αλ-Ζορ για να πολεμήσουμε εκεί. Συγχωνευτήκαμε με μια ομάδα στρατιωτών υπό το όνομα Αλ-Αχουάζ. Είχαμε ένα όχημα, ένα αντιαεροπορικό, ένα αντιαρματικό, αντιαρματικά RPG, τρία οπλοπολυβόλα και από ένα Καλάσνικοφ ο καθένας. Κανείς δεν γνωρίζει το αληθινό μου όνομα γιατί κατά τη διάρκεια του πολέμου όλοι χρησιμοποιούσαμε ψευδώνυμα. Το δικό μου ήταν Αμπού Χακάμ. Είχα μακριά μαλλιά, μακριά γενειάδα».
Ο Αμπού Χακάμ, λοιπόν, 24 χρονώ, με ψευδώνυμο, αφού σοφότατα η ιστορία δεν θα μεριμνήσει να διασώσει το αληθινό του όνομα. «Πολλές ομάδες του Ελεύθερου Συριακού Στρατού άρχισαν να οργανώνονται ως παραστρατιωτικές ομάδες με διάφορα ονόματα. Πήραμε υποστήριξη από το εξωτερικό. Το Κουβέιτ, την Τουρκία, τη Γερμανία, το Κατάρ… Μας βοήθησαν πλούσιοι άνθρωποι από το εξωτερικό που είχαν φύγει πριν από την επανάσταση. Αυτή η υποστήριξη ήρθε σε όλες τις πόλεις της Συρίας… Ντέιρ αλ-Ζορ, Αλ Χάσακα, Χομς, σε όλες. Η μεγαλύτερη υποστήριξη ήρθε από λαθρεμπόρους. Ναι, λαθρέμποροι, που μας πουλούσαν όπλα. Πολλοί άνθρωποι πριν από την επανάσταση ήταν λαθρέμποροι». «Από πού αλλού είχατε βοήθεια;» «Η τουρκική κυβέρνηση μας έδινε ό,τι θέλαμε. Υπήρχε ένα νοσοκομείο στα σύνορα, στο Γκαζιάντεπ, στο Κίλις, μόνο για μαχητές. Μερικές φορές οι αντάρτες δέχονταν θεραπεία σε σχολεία και σπίτια».
Αντί για βεβαιότητες ενός αμετανόητου μαχητή, εμφανιζόταν μια βαθιά ειλικρινής εξιστόρηση ενός ατόμου βυθισμένου στην πολυπλοκότητα ενός πολέμου, που ψάχνει ακόμα τις απαντήσεις του, δίπλα στις αναμνήσεις και τους φόβους του. «Πολλές διαφορετικές επαναστατικές ομάδες ενώθηκαν στην ταξιαρχία Αλ-Αχουάζ, περισσότεροι από 800 αντάρτες, αλλά προέκυψαν οικονομικά προβλήματα γιατί ο επικεφαλής δεν διένειμε τα χρήματα δίκαια. Κάποιες φορές έδινε περισσότερα στα συγγενικά σε αυτόν τάγματα. Η ταξιαρχία είχε 40 τάγματα και κάθε τάγμα σχετιζόταν με ένα μέρος. Οταν η ταξιαρχία διαλύθηκε λόγω της έριδας για τα χρήματα, προσχωρήσαμε σε μια άλλη ταξιαρχία, την TaJamoua Kataib Al Haka Al Islamiya (Ομάδα για την Αλήθεια του Ισλάμ).
«Είμαστε τζιχαντιστές»
»Ημασταν 300 μαχητές, 14 τάγματα. Διαλέξαμε το κέντρο της πόλης και το αεροδρόμιο της Ντέιρ αλ-Ζορ για να πολεμήσουμε. Στο κέντρο υπήρχαν οδομαχίες και πολλοί ελεύθεροι σκοπευτές που κρύβονταν στα κτίρια. Σκάβαμε τρύπες στο έδαφος και τις χρησιμοποιούσαμε σαν χαρακώματα.
Μερικές φορές χρειαζόμασταν περισσότερες από 20 μέρες για να κάνουμε λίγα μέτρα». Από την αρχή τον ρωτούσαμε για τον τραυματισμό. Είχε φτάσει η ώρα να μας μιλήσει. «Σε μια από τις μάχες, σε ένα χωριό στην Ντάαρα, τραυματίστηκα από έναν όλμο στην πλάτη μου. Εμεινα αναίσθητος και έχασα πολύ αίμα. Οταν άνοιξα τα μάτια μου είδα πολλές γυναίκες γύρω μου να με φροντίζουν. Νόμιζα ότι ήμουν στα χέρια του καθεστώτος. Προσπάθησα να κουνηθώ αλλά ήταν πολύ δύσκολο. Είδα τα μάτια μιας γυναίκας. Με βοήθησε. Τη ρώτησα πού ήμουν και μου είπε πως είμαι ασφαλής.
»Εβγαλε τη μαντίλα από το πρόσωπό της και μου είπε: “Είμαι η αδερφή σου, είμαστε τζιχαντιστές και να ξέρεις ότι είσαι ασφαλής”. Της είπα ότι θέλω να μου φέρει ένα ποτήρι νερό. Ενιωσα ότι δεν ήμουν ασφαλής. Οταν έφυγε πήρα το πιστόλι μου που το είχαν βάλει δίπλα στα υπάρχοντά μου. Σκεφτόμουν ότι κάποιος με είχε συλλάβει. Οταν άκουσε ότι πήρα το πιστόλι μου ήρθε πίσω και μου είπε: “Ξέρω ότι δεν με πιστεύεις, αλλά είμαι μαζί σου. Αν θέλεις να με σκοτώσεις, σκότωσέ με. Είμαι εδώ μόνο για να σε βοηθήσω”. Της είπα αν θέλει να την πιστέψω να πάρει τηλέφωνο κάποιον μαχητή που γνώριζα. Και τηλεφώνησε σε κάποιον και οι φίλοι μου ήρθαν και μου είπαν πού ήμουν. Μου είπαν ότι οι νοσοκόμες που με φρόντιζαν και όλοι οι άνθρωποι εκεί μας βοηθούσαν. Αυτό ήταν στις 18-19 Ιουνίου του 2013. Στην Ντάαρα φρόντιζαν πολλούς μαχητές. Πίστευαν ότι δεν είναι μαχητές, αλλά άγγελοι που ήρθαν να τους βοηθήσουν. Είκοσι μέρες μετά τον τραυματισμό μου άρχισα να πολεμάω».
Πολεμώντας ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος
«Μπορεί να υπάρχουν κατάσκοποι από το IS εδώ που ψάχνουν να με σκοτώσουν, αλλά μέχρι τώρα δεν μου έχει συμβεί τίποτε. Οι μαχητές του IS είναι έτοιμοι να αυτοκτονήσουν, να σκοτώσουν οποιονδήποτε, δεν έχουν κανένα πρόβλημα»Η βουτιά στα άκαμπτα και ρευστά όρια ενός πολέμου συνεχίστηκε δείχνοντας την εναλλαγή πλευρών, εχθρών και φίλων, που βρίσκονται σε μια διαπραγμάτευση, σε μια αντιστροφή. «Επιστρέψαμε στην Ντέιρ αλ-Ζορ στις 2 Φεβρουαρίου του 2014. Συζητήσαμε ότι θα πολεμήσουμε στο αεροδρόμιο και πουθενά αλλού. Γυρίσαμε πίσω με βαρύ οπλισμό. Αρχίσαμε να πολεμάμε ενάντια στον Ασαντ στο αεροδρόμιο της Ντέιρ αλ-Ζορ στις 15 Μαρτίου του 2014. Μετά από λίγες μέρες ήρθε οικονομική υποστήριξη από την Τουρκία - 1.700.000 δολάρια. Αυτά τα λεφτά ήταν μόνο για να πάρουμε το αεροδρόμιο από το καθεστώς.
Ο συνταγματάρχης Σουκούρ, o διοικητής της επιχείρησης του αεροδρομίου και υπεύθυνος στρατιωτικών εξοπλισμών και εξωτερικών σχέσεων διαπραγματευόταν και με τις δύο μεριές. Εδωσε ένα εκατομμύριο στους μαχητές του IS και 700.000 δολάρια στους ανθρώπους γύρω του. Αν ερχόταν οι τού ISIS θα τους έδινε όπλα, αν όχι, θα έδινε όπλα στα δικά μου τάγματα. Μετά από αυτό του είπα: “Θα πάω στο IS και θα γυρίσω πίσω να σε σκοτώσω”. Τηλεφώνησα αμέσως σε κάποιον από το IS και του είπα: “Θέλω να πολεμήσω μαζί σας, τι πρέπει να κάνω;” Διάλεξαν το Ασντάντι (2) για να συναντηθούμε. Πήγαμε πέντε μαχητές. Καθένας αντιπροσώπευε ένα τάγμα.
»Οταν πήγα στο Ασντάντι είδα κομμένα κεφάλια… αυτό είδα. Ρώτησα: “Γιατί κόβετε τα κεφάλια;” Ο Αμπού Μαριά αλ-Ιράκι, ένας αξιωματικός του IS από το Ιράκ μου απάντησε: “Ηρθα στο Λεβάντ και δεν έχω βρει έναν μουσουλμάνο σε όλα αυτά τα μέρη”. Είπαν ότι όσοι δεν είναι μουσουλμάνοι πρέπει να πεθάνουν… όλοι τους. “Μόνο όποιος έρχεται και πολεμάει μαζί μας είναι αληθινός μουσουλμάνος”. Σκέφτηκα ότι δεν θα μας βοηθήσουν. Από τους πέντε αντιπροσώπους που πήγαμε εκεί, τρεις πήγαν μαζί τους. Οπότε, ο αρχηγός του IS με ρώτησε: “Εσύ; Πρέπει να πολεμήσεις μαζί μας”. Τους είπα ότι ήθελα να πάω και να φέρω τους μαχητές μου για να πολεμήσω μαζί τους ως ομάδα και όχι ως άτομο. Το είπα αυτό μόνο για να τους ξεφύγω. Αυτοί οι τρεις που διάλεξαν να πολεμήσουν με το IS είπαν: “Σας είμαστε αφοσιωμένοι, αλλά όχι για να πολεμήσουμε το Μέτωπο Αλ Νούσρα (3) ή το Αχρ αλ-Σαμ· μόνο ενάντια στο καθεστώς του Ασαντ. Οι μαχητές του IS τούς είπαν “ναι” επειδή εκείνη την περίοδο ήθελαν ανθρώπους να τους αγαπάνε. Αλλά ακόμη κι αν οι άνθρωποι έδειχναν πως τους αγαπούσαν, δεν το έκαναν επειδή ήταν σωστοί (οι τού IS), αλλά επειδή τους φοβούνταν.
»Μετά από αυτή τη συνάντηση αποφάσισα να μην πολεμήσω ενάντια στο καθεστώς αλλά ενάντια στο IS. Πήγα στην επαρχία της Ντέιρ αλ-Ζορ, πολεμούσαμε μαζί με άλλες ομάδες ενάντια στο IS. Εκείνη την περίοδο στην περιοχή το Μέτωπο Αλ Νούσρα και οι ομάδες Αχρ αλ-Σαμ ενάντια στο IS δεν ήταν μεγάλες. Σε μία από τις μάχες συλλάβαμε τρεις μαχητές του IS - έναν από το Χαλέπι, έναν από το Πακιστάν και έναν από τη Ράκα. Ρώτησα τον μαχητή από το Πακιστάν: “Τι κάνεις εδώ;” και μου είπε: “Πολεμάω ενάντια στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό επειδή δεν είναι μουσουλμάνοι”. Το ίδιο μου είπαν και οι μαχητές από τη Ράκα και το Χαλέπι. Τους είπαμε να πολεμήσουν με μας, αλλιώς θα πεθάνουν. Διάλεξαν να πεθάνουν. Σύμφωνα με αυτούς, “αν μάχεσαι με μας, όλα είναι σωστά. Αν μάχεσαι εναντίον μας, είναι λάθος και πρέπει να πεθάνεις”. Ομως το Ισλάμ είναι θρησκεία της συγχώρεσης. Αλλά όχι σύμφωνα με αυτούς...
»Οι μαχητές του IS υπερίσχυαν σε κάθε χωριό στην επαρχία της Ντέιρ αλ-Ζορ. Δωροδοκούσαν ανθρώπους ώστε να τους δίνουν πληροφορίες για τις θέσεις του Μετώπου Αλ Νούσρα και του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Ο άλλος λόγος για τον οποίο έγιναν δυνατοί ήταν γιατί έπαιρναν βοήθειες από το Ιράκ».
«Η δυτική συμμαχία πιστεύεις πως θα βοηθήσει;» «Η δυτική συμμαχία δεν είναι ενάντια στο IS ούτε ενάντια στο καθεστώς του Ασαντ. Από την αρχή είναι ενάντια στους αμάχους. Οι IS τώρα χρησιμοποιούνται από την Τουρκία ενάντια στους Κούρδους μαχητές. Και η Αμερική δεν είναι με το IS αλλά το χρησιμοποιούν για να σκοτώσουν κάθε εξτρεμιστή στον κόσμο».
«Μου έλειπε η οικογένεια»
«Πώς έφτασες εδώ;» «Εφυγα μαζί με την ομάδα μου και πήγα πίσω στην Ντάαρα τον περασμένο Αύγουστο κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού. Ηθελα να επισκεφτώ την οικογένειά μου γιατί για οχτώ μήνες δεν είχα δει τη μητέρα και τον πατέρα μου. Εμεινα εκεί για τρεις μέρες. Ηρθαν κάποιοι και μου είπαν να φύγω γιατί οι πολεμιστές του IS με ψάχνουνε. Εχω ένα φίλο στο IS που επέλεξε να με βοηθήσει να φύγω από εκεί. Είπαμε ότι πρέπει να πάω στην Τουρκία. Τώρα είμαι σε επαφή με την οικογένειά μου. Κάθε βδομάδα, κάθε δέκα μέρες, μου τηλεφωνούν. Ελπίζω ότι σύντομα θα γυρίσω στη Συρία να τους δω». «Και αν γυρίσεις να πολεμήσεις, με ποιανού τη μεριά θα πολεμήσεις;» «Το να πολεμήσω ενάντια στο καθεστώς ήταν η προτεραιότητά μου. Από την αρχή, ξεκινήσαμε την επανάσταση ενάντια στο καθεστώς. Δεν θα πολεμούσα όμως ποτέ μαζί με τον Ασαντ ενάντια στο IS... Σίγουρα όχι».
Κάπου εκεί λοιπόν, με το αόριστο «κάπου» να αποδίδεται στην ασφάλειά του, τον αφήσαμε. «Αποφάσισα να σας μιλήσω πιστεύοντας ότι ψάχνετε την αλήθεια. Και αυτή είναι η αλήθεια», ήταν η τελευταία του κουβέντα.
1. Περιοχή στην ανατολική Συρία μεταξύ των πόλεων Χάσακα και Ντέιρ αλ-Ζορ.
2. Περιοχή ανατολικά της πόλης Ντέιρ αλ-Ζορ
3. Το Μέτωπο Αλ Νούσρα (οργάνωση συνδεδεμένη με την Αλ Κάιντα) και οι ομάδες Αχρ αλ-Σαμ είναι ισλαμικές οργανώσεις που δρουν στη Συρία από την αρχή του εμφυλίου.
