Δείχνει ένα …απλό μπρέκφαστ «με θέα τον Βόσπορο»‘, όπως γράφτηκε, ωστόσο είναι βέβαιο ότι θα έχει πλούσια ενεργειακά. …
Μεσογειακά …πιάτα, για όλους τους συμμετέχοντες ! Ο λόγος για το πρόγευμα που θα έχει ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζόζεφ Μπάιντεν, οι οποίοι θα συναντηθούν κατα την επίσκεψή τους στην Κωνσταντινούπολη, για να συμμετάσχουν στις εργασίες του συνεδρίου Energy Economic Summit του αμερικανικού Think Tank »Atlantic Council», που ξεκίνησε την Τετάρτη και συνεχίζεται μέχρι και το Σάββατο, με θέμα τις επιχειρηματικές συμφωνίες σε καιρό κρίσης.
Η ένταξη του Ισραήλ στον υποθαλάσσιο αγωγό Κύπρου-Ελλάδας
Στο πρόγευμα ο κ. Μανιάτης προσέρχεται με κάτι πολύ φρέσκο και πολύ σημαντικό για την ενεργειακή (αν όχι την γεωπολιτική…) υπόσταση της Αν. Μεσογείου και αυτονοήτως για της Ελλάδα: Έχει φρέσκα στο μπλοκάκι του τα συμπεράσματα των συζητήσεων και συμφωνιών που έκανε μόλις την Τετάρτη με τον Ισραηλινό ομόλογό του στη Ρώμη για την πλήρη συμμετοχή του Ισραήλ στον αγωγό East Med Pipeline, ο οποίος θα φέρει φυσικό αέριο από την Αν. Μεσόγειο, μέσω Κύπρου και Κρήτης, στην Ελλάδα και από εδώ, μέσω Ιταλίας, στην Ευρώπη!
Θα δούμε παρακάτω τι πολλά και σημαντικά σημαίνει αυτός ο αγωγός -αν και όταν γίνει.
Έτσι, ο κ. Μανιάτης θα έχει πολλά να πει στις επαφές και στις ομιλίες του στην Πόλη, διότι εκτός από το πρόγευμα με τον κ. Μπάιντεν, θα συναντηθεί και με τον Αμερικανό ομόλογό του, Έρνεστ Μονίζ, τον ειδικό απεσταλμένο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υφυπουργό Εξωτερικών για θέματα Ενεργειακής Διπλωματίας Άμος Χοχστάιν, τον Τούρκο ομόλογό του, Τανέρ Γιλντίζ αλλά και υψηλούς αξιωματούχους από χώρες της ΕΕ, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ουγγαρία.
Είναι αυτονόητο ότι με τους Αμερικανούς αξιωματούχους ο Έλληνας υπουργός -που είχε επισκεφθεί πρόσφατα τις ΗΠΑ και είδε εκπροσώπους πετρελαϊκών κολοσσών- μεταξύ άλλων θα συζητήσει τις προοπτικές των (υπό αναζήτηση) ελληνικών υδρογονανθράκων, τους αγωγούς -τον προαναφερθέντα και άλλους- και φυσικά τις εξελίξεις στην Κύπρο.\Επίσης, ο κ. Μανιάτης θα συμμετάσχει σε υπουργικές συναντήσεις,τα θέματα των οποίων θα πρέπει να τα δει κανείς και με όσα θα παρατεθούν παρακάτω:- Τη χρηματοδότηση κρίσιμων επενδύσεων για τις ενεργειακές υποδομές («Financing Critical Energy Infrastructure Investments – Challenges and Opportunities»).- Την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, σε ό,τι αφορά την ενέργεια, τις μεταφορές και τις τηλεπικοινωνίες («The Completion of Europe – From the North-South Corridor to Energy, Transportation and Telecommunications Union»).
Η Διάσκεψη της Ρώμης για την ευρωμεσογειακή ενεργειακή γέφυρα
Όπως αναφέρθηκε, στις επαφές και συζητήσεις αυτές ο ομολογουμένως δραστήριος Ελληνας υπουργός Ενέργειας προσέρχεται με μια σειρά νέων δεδομένων όπως αυτές που εξετάσθηκαν στην Διάσκεψη Υψηλού Επιπέδου στη Ρώμη προχθές, με θέμα «Κτίζοντας μια ευρωμεσογειακή ενεργειακή γέφυρα – Η στρατηγική σημασία των ευρωμεσογειακών δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο της ενεργειακής ασφάλειας», που διοργάνωσε η ιταλική Προεδρία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.Το αντικείμενο ήταν άκρως ενδιαφέρον για την Αν. Μεσόγειο και την Ελλάδα, καθώς στόχος της διάσκεψης ήταν η ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της νότιας Μεσογείου: Εξετάσθηκε η προώθηση ενός Μεσογειακού κόμβου Φυσικού Αερίου, η αξιοποίηση του LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) ως εναλλακτικού καυσίμου για τις μεταφορές, η ασφάλεια των εγκαταστάσεων υπεράκτιων γεωτρήσεων, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.Ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θεωρείται -παρόλο που δεν πολυακούστηκε- η έκφραση από το Ισραήλ, δια στόματος του Ισραηλινού υπουργού Ενέργειας Σιλβάν Σαλόμ,όπως δήλωσε (στο ΑΠΕ-ΜΠΕ) ο υπουργός ΠΕΚΑ, Ι. Μανιάτης, της βούλησής του για άμεση συμμετοχή στην επιλογή προώθησης των ενεργειακών φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου μέσω του αγωγού East Med Pipeline, αλλά και στην κατασκευή του ίδιου του αγωγού!
Η διαδρομή, οι συμμετοχές και η χρηματοδότηση
Και East Med Pipeline σημαίνει αγωγός που ξεκινά από τα θαλάσσια κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, επεκτείνεται στην Κύπρο, περνάει στην Κρήτη και στη συνέχεια στη ηπειρωτική Ελλάδα( Πελοπόννησο και Ήπειρο) για να συναντήσει, τελικά, τον ελληνοϊταλικό αγωγό IGI (διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας- Ιταλίας), που είναι προέκταση του ΤΑΡ.Μέχρι τώρα ο αγωγός αυτός ήταν μόνο ένα σχέδιο συνεργασίας της Ελλάδας και της Κύπρου για την μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου, αλλά τώρα με το αίτημα -και τη συμφωνία- συμμετοχής του Τελ Αβίβ, θα μπορεί να μεταφέρει αέριο από τα κοιτάσματα του Ισραήλ, προς την Ευρώπη.Ακόμα πιο σημαντικό καθίσταται το όλο διαγραφόμενο σχέδιο από το ότι το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να συμμετάσχει και στην κατασκευή του αγωγού – δηλαδή »να βάλει λεφτά» για το έργο, όχι μόνο να το χρησιμοποιεί.Κι όλα αυτά με τις ευλογίες ή και την (άφθονη;) χρηματοδότηση της ΕΕ, αλλά πιθανά και της Ιταλίας, σε εθνικό επίπεδο.
Η αντίδραση της Τουρκίας
Το πόσο σημαντική εξέλιξη είναι αυτή προκύπτει από ένα και μόνο στοιχείο: Ότι μόλις τις προάλλες εκπρόσωπος Ισραηλινής εταιρίας προέκρινε εμμέσως πλην σαφώς την προώθηση των ενεργειακών πόρων προς την Ευρώπη μέσω Κύπρου και μετά Τουρκίας – κάτι που φυσικά το παλεύει ολόκληρο το τουρκικό λόμπι – πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό- εδώ και 2-3 χρόνια. Και είναι βέβαιο ότι θα το παλέψει ακόμα σκληρότερα.
Το διαγραφόμενο -από τις δηλώσεις Μανιάτη- σχήμα ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ στην κατασκευή και χρήση του εν λόγω αγωγού, αποτελεί, αν επιτευχθεί, νέο στρατηγικό δεδομένο για την γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας.Το ενδιαφέρον είναι ότι – παρόλο το κόστος και τις τεχνικές δυσκολίες ως υποθαλάσσιος αγωγός- η κατασκευή του αποτελεί και για τις ΗΠΑ και την ΕΕ επίσης νέο στρατηγικό δεδομένο στον ενεργειακό τομέα, αφού αποκτάται άλλος ένας »νότιος- νοτίως» ενεργειακός διάδρομος Ενέργειας, πιο μακρυά από τη Ρωσία και την προβληματική (και ενοχλητική τελευταία) Τουρκία.
Οι επιπτώσεις στο Κυπριακό
Αναλυτές – που εξέταζαν αυτό το ενδεχόμενο υπό την σκιά όμως του μεγάλου κόστους- επισημαίνουν ότι η εξέλιξη αυτή θα έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις και στο Κυπριακό καθώς η Άγκυρα θα βρεθεί με ένα »μείον» – και μάλιστα σημαντικό. Χωρίς να σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι αυτό θα την συνετίσει, η εξέλιξη από μόνη της δίνει αβαντάζ στην κυπριακή πλευρά.Υπάρχει βέβαια και η εκδοχή του ερεθισμού της ολοένα και αυτο-περιοριζόμενης στην περιοχή Τουρκίας.
Ωστόσο πολλές είναι οι πλευρές που έχουν λόγους να θέλουν να λειτουργήσουν οι υδρογονάνθρακες ως μέσο για την επίλυση των γενικότερων προβλημάτων και όχι για την επιδείνωσή τους.
Βεβαίως, όλα αυτά είναι ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, ένα μόλις βηματάκι από τις απλές ευχές…
Υπάρχει ωστόσο κινητικότητα και διαφαινόμενη δυναμική στην »ενεργειακή διπλωματία». Ίσως κάποια ακόμα βηματάκια γίνουν σε επικείμενες προγραμματισμένεδιμερείς ή και τριμερείς συναντήσεις.Ίσως γιαυτό και η ευχή του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, τον οποίο θα επισκεφθεί ο κ. Μανιάτης στο Φανάρι, να είναι αναγκαία.-
Μεσογειακά …πιάτα, για όλους τους συμμετέχοντες ! Ο λόγος για το πρόγευμα που θα έχει ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζόζεφ Μπάιντεν, οι οποίοι θα συναντηθούν κατα την επίσκεψή τους στην Κωνσταντινούπολη, για να συμμετάσχουν στις εργασίες του συνεδρίου Energy Economic Summit του αμερικανικού Think Tank »Atlantic Council», που ξεκίνησε την Τετάρτη και συνεχίζεται μέχρι και το Σάββατο, με θέμα τις επιχειρηματικές συμφωνίες σε καιρό κρίσης.
Η ένταξη του Ισραήλ στον υποθαλάσσιο αγωγό Κύπρου-Ελλάδας
Στο πρόγευμα ο κ. Μανιάτης προσέρχεται με κάτι πολύ φρέσκο και πολύ σημαντικό για την ενεργειακή (αν όχι την γεωπολιτική…) υπόσταση της Αν. Μεσογείου και αυτονοήτως για της Ελλάδα: Έχει φρέσκα στο μπλοκάκι του τα συμπεράσματα των συζητήσεων και συμφωνιών που έκανε μόλις την Τετάρτη με τον Ισραηλινό ομόλογό του στη Ρώμη για την πλήρη συμμετοχή του Ισραήλ στον αγωγό East Med Pipeline, ο οποίος θα φέρει φυσικό αέριο από την Αν. Μεσόγειο, μέσω Κύπρου και Κρήτης, στην Ελλάδα και από εδώ, μέσω Ιταλίας, στην Ευρώπη!
Θα δούμε παρακάτω τι πολλά και σημαντικά σημαίνει αυτός ο αγωγός -αν και όταν γίνει.
Έτσι, ο κ. Μανιάτης θα έχει πολλά να πει στις επαφές και στις ομιλίες του στην Πόλη, διότι εκτός από το πρόγευμα με τον κ. Μπάιντεν, θα συναντηθεί και με τον Αμερικανό ομόλογό του, Έρνεστ Μονίζ, τον ειδικό απεσταλμένο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υφυπουργό Εξωτερικών για θέματα Ενεργειακής Διπλωματίας Άμος Χοχστάιν, τον Τούρκο ομόλογό του, Τανέρ Γιλντίζ αλλά και υψηλούς αξιωματούχους από χώρες της ΕΕ, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Ουγγαρία.
Είναι αυτονόητο ότι με τους Αμερικανούς αξιωματούχους ο Έλληνας υπουργός -που είχε επισκεφθεί πρόσφατα τις ΗΠΑ και είδε εκπροσώπους πετρελαϊκών κολοσσών- μεταξύ άλλων θα συζητήσει τις προοπτικές των (υπό αναζήτηση) ελληνικών υδρογονανθράκων, τους αγωγούς -τον προαναφερθέντα και άλλους- και φυσικά τις εξελίξεις στην Κύπρο.\Επίσης, ο κ. Μανιάτης θα συμμετάσχει σε υπουργικές συναντήσεις,τα θέματα των οποίων θα πρέπει να τα δει κανείς και με όσα θα παρατεθούν παρακάτω:- Τη χρηματοδότηση κρίσιμων επενδύσεων για τις ενεργειακές υποδομές («Financing Critical Energy Infrastructure Investments – Challenges and Opportunities»).- Την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, σε ό,τι αφορά την ενέργεια, τις μεταφορές και τις τηλεπικοινωνίες («The Completion of Europe – From the North-South Corridor to Energy, Transportation and Telecommunications Union»).
Η Διάσκεψη της Ρώμης για την ευρωμεσογειακή ενεργειακή γέφυρα
Όπως αναφέρθηκε, στις επαφές και συζητήσεις αυτές ο ομολογουμένως δραστήριος Ελληνας υπουργός Ενέργειας προσέρχεται με μια σειρά νέων δεδομένων όπως αυτές που εξετάσθηκαν στην Διάσκεψη Υψηλού Επιπέδου στη Ρώμη προχθές, με θέμα «Κτίζοντας μια ευρωμεσογειακή ενεργειακή γέφυρα – Η στρατηγική σημασία των ευρωμεσογειακών δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο της ενεργειακής ασφάλειας», που διοργάνωσε η ιταλική Προεδρία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.Το αντικείμενο ήταν άκρως ενδιαφέρον για την Αν. Μεσόγειο και την Ελλάδα, καθώς στόχος της διάσκεψης ήταν η ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της νότιας Μεσογείου: Εξετάσθηκε η προώθηση ενός Μεσογειακού κόμβου Φυσικού Αερίου, η αξιοποίηση του LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) ως εναλλακτικού καυσίμου για τις μεταφορές, η ασφάλεια των εγκαταστάσεων υπεράκτιων γεωτρήσεων, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.Ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θεωρείται -παρόλο που δεν πολυακούστηκε- η έκφραση από το Ισραήλ, δια στόματος του Ισραηλινού υπουργού Ενέργειας Σιλβάν Σαλόμ,όπως δήλωσε (στο ΑΠΕ-ΜΠΕ) ο υπουργός ΠΕΚΑ, Ι. Μανιάτης, της βούλησής του για άμεση συμμετοχή στην επιλογή προώθησης των ενεργειακών φυσικών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου μέσω του αγωγού East Med Pipeline, αλλά και στην κατασκευή του ίδιου του αγωγού!
Η διαδρομή, οι συμμετοχές και η χρηματοδότηση
Και East Med Pipeline σημαίνει αγωγός που ξεκινά από τα θαλάσσια κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου, επεκτείνεται στην Κύπρο, περνάει στην Κρήτη και στη συνέχεια στη ηπειρωτική Ελλάδα( Πελοπόννησο και Ήπειρο) για να συναντήσει, τελικά, τον ελληνοϊταλικό αγωγό IGI (διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας- Ιταλίας), που είναι προέκταση του ΤΑΡ.Μέχρι τώρα ο αγωγός αυτός ήταν μόνο ένα σχέδιο συνεργασίας της Ελλάδας και της Κύπρου για την μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου, αλλά τώρα με το αίτημα -και τη συμφωνία- συμμετοχής του Τελ Αβίβ, θα μπορεί να μεταφέρει αέριο από τα κοιτάσματα του Ισραήλ, προς την Ευρώπη.Ακόμα πιο σημαντικό καθίσταται το όλο διαγραφόμενο σχέδιο από το ότι το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να συμμετάσχει και στην κατασκευή του αγωγού – δηλαδή »να βάλει λεφτά» για το έργο, όχι μόνο να το χρησιμοποιεί.Κι όλα αυτά με τις ευλογίες ή και την (άφθονη;) χρηματοδότηση της ΕΕ, αλλά πιθανά και της Ιταλίας, σε εθνικό επίπεδο.
Η αντίδραση της Τουρκίας
Το πόσο σημαντική εξέλιξη είναι αυτή προκύπτει από ένα και μόνο στοιχείο: Ότι μόλις τις προάλλες εκπρόσωπος Ισραηλινής εταιρίας προέκρινε εμμέσως πλην σαφώς την προώθηση των ενεργειακών πόρων προς την Ευρώπη μέσω Κύπρου και μετά Τουρκίας – κάτι που φυσικά το παλεύει ολόκληρο το τουρκικό λόμπι – πολιτικό, διπλωματικό, οικονομικό- εδώ και 2-3 χρόνια. Και είναι βέβαιο ότι θα το παλέψει ακόμα σκληρότερα.
Το διαγραφόμενο -από τις δηλώσεις Μανιάτη- σχήμα ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ στην κατασκευή και χρήση του εν λόγω αγωγού, αποτελεί, αν επιτευχθεί, νέο στρατηγικό δεδομένο για την γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας.Το ενδιαφέρον είναι ότι – παρόλο το κόστος και τις τεχνικές δυσκολίες ως υποθαλάσσιος αγωγός- η κατασκευή του αποτελεί και για τις ΗΠΑ και την ΕΕ επίσης νέο στρατηγικό δεδομένο στον ενεργειακό τομέα, αφού αποκτάται άλλος ένας »νότιος- νοτίως» ενεργειακός διάδρομος Ενέργειας, πιο μακρυά από τη Ρωσία και την προβληματική (και ενοχλητική τελευταία) Τουρκία.
Οι επιπτώσεις στο Κυπριακό
Αναλυτές – που εξέταζαν αυτό το ενδεχόμενο υπό την σκιά όμως του μεγάλου κόστους- επισημαίνουν ότι η εξέλιξη αυτή θα έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις και στο Κυπριακό καθώς η Άγκυρα θα βρεθεί με ένα »μείον» – και μάλιστα σημαντικό. Χωρίς να σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι αυτό θα την συνετίσει, η εξέλιξη από μόνη της δίνει αβαντάζ στην κυπριακή πλευρά.Υπάρχει βέβαια και η εκδοχή του ερεθισμού της ολοένα και αυτο-περιοριζόμενης στην περιοχή Τουρκίας.
Ωστόσο πολλές είναι οι πλευρές που έχουν λόγους να θέλουν να λειτουργήσουν οι υδρογονάνθρακες ως μέσο για την επίλυση των γενικότερων προβλημάτων και όχι για την επιδείνωσή τους.
Βεβαίως, όλα αυτά είναι ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο, ένα μόλις βηματάκι από τις απλές ευχές…
Υπάρχει ωστόσο κινητικότητα και διαφαινόμενη δυναμική στην »ενεργειακή διπλωματία». Ίσως κάποια ακόμα βηματάκια γίνουν σε επικείμενες προγραμματισμένεδιμερείς ή και τριμερείς συναντήσεις.Ίσως γιαυτό και η ευχή του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, τον οποίο θα επισκεφθεί ο κ. Μανιάτης στο Φανάρι, να είναι αναγκαία.-
Γράφει: Λουκάς Δημάκας
