Η μάχη των ΗΠΑ κατά του ISIS και γιατί η καταστροφή
των τζιχαντιστών δεν δείχνει επιτεύξιμος στόχος. Πώς διαμορφώνεται η
σκακιέρα στη Μέση Ανατολή. Το «πλεονέκτημα» που αποκτά η Ρωσία στο
ουκρανικό ζήτημα. Ποια είναι τα «αγκάθια» σε Γαλλία - Γερμανία.
Οι τελευταίοι τρεις μήνες του 2014 στήνουν το
σκηνικό για μια νέα χρονιά, γεμάτη γεγονότα, σχολιάζει το Stratfor στις
προβλέψεις του για το δ' τρίμηνο. Όπως επισημαίνει, πολλά από τα θέματα
που είχαν εντοπιστεί στις ετήσιες προβλέψεις βρίσκονται πλέον σε πλήρη εξέλιξη.
Το πρώτο αφορά τις προσπάθειες της Ρωσίας να εξουδετερώσει την Ουκρανία. Το 2014 δεν ήταν εύκολη χρονιά για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, όμως, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, η Ρωσία αποκτά πολύ ισχυρότερη θέση στο ζήτημα. Εφόσον δεν έχουν βρει πού αλλού να στραφούν για να εξασφαλιστούν ενεργειακά για τον χειμώνα, οι ευρωπαϊκές χώρες, που έδωσαν στο Κίεβο το θάρρος να αντισταθεί στη Ρωσία, τώρα πιέζουν την ουκρανική ηγεσία να υποκύψει στις απαιτήσεις της Ρωσίας προκειμένου να διασφαλίσουν τη δική τους ενεργειακή ασφάλεια.
Το δ' τρίμηνο δεν αποκλείεται η Ρωσία να αρχίσει πάλι να ασχολείται με την προσπάθεια κατακερματισμού της ήδη διχασμένης Ευρώπης, ώστε να αρνηθεί στις ΗΠΑ έναν συνεκτικό εταίρο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να περιορίσει τη Μόσχα.
Δεν θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια για να το πετύχει αυτό, αφού η στασιμότητα στην ευρωζώνη βαθαίνει τις πολιτικές τριβές. Στο επίκεντρο βρίσκονται η Γαλλία και η Γερμανία, η σχέση των οποίων αποτελεί τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς η οικονομική κρίση της Γαλλίας κλιμακώνεται και οι πολιτικές διαφορές επιδεινώνονται, θα διαλυθεί γρήγορα η υπομονή που δείχνει το Παρίσι στις εντολές της Γερμανίας. Η κατάσταση αυτή θα τονίσει την αυξανόμενη συνταγματική κρίση στο εσωτερικό της Γερμανίας, ως προς το πόσο μακριά είναι διατεθειμένο να φτάσει το Βερολίνο σε ό,τι αφορά την τόνωση των λιγότερο συνετών οικονομιών της ευρωπεριφέρειας.
Στη Μέση Ανατολή, το ενδιαφέρον θα είναι στραμμένο το τρίμηνο αυτό στο Ιράν, εν όψει της εκπνοής της προθεσμίας της 24ης Νοεμβρίου για τα πυρηνικά. Η Ισλαμική Επαναστατική Φρουρά του Ιράν έχει κάνει προόδους το τελευταίο τρίμηνο σε ό,τι αφορά τον περιορισμό του περιθωρίου ελιγμών του Ιρανού προέδρου Χασάν Ρουχανί, στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ - Ιράν δεν θα αποφασιστεί με την εκπνοή της προθεσμίας αυτής.
Δεν αναμένεται να υπάρξει κάποια περιεκτική συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία θα οδηγήσει σε άρση των κυρώσεων μέχρι το τέλος του έτους. Το θέμα των πυρηνικών μπορεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, όμως τα κοινά συμφέροντα της Ουάσιγκτον και της Τεχεράνης θα συνεχίσουν να είναι αυτά που θα τονίζουν την αναπτυσσόμενη σχέση των δύο πλευρών, ακόμα και αν η ρητορική τους συχνά θα δείχνει το αντίθετο.
Ένα τέτοιο κοινό συμφέρον έχει να κάνει με τη συνεχιζόμενη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους. Χωρίς να μπορεί να βασιστεί ανοικτά ή πλήρως στο Ιράν και στην Τουρκία για να διαχειριστούν την απειλή, η απόφαση των ΗΠΑ να στραφεί εκ νέου στους συμμάχους του Αραβικού Κόλπου θα έχει συνέπειες. Η Σαουδική Αραβία και οι υπόλοιπες χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου θα ήθελαν πολύ να χρησιμοποιήσουν μια στρατιωτική εκστρατεία στη Συρία ως ευκαιρία για να παραλύσουν τους συμμάχους του Ιράν στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι ΗΠΑ, που θα εργάζονται για να διατηρήσουν τις διαπραγματεύσεις τους με το Ιράν και να παραμείνουν επικεντρωμένες στην αποστολή κατά του Ισλαμικού Κράτους, αναπόφευκτα θα συρθούν σε πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις, γεγονός που θα κάνει ακόμα πιο εμφανή την πραγματικότητα ότι η καταστροφή του Ισλαμικού Κράτους δεν είναι επιτεύξιμος στόχος. Πάντως, αυτό το τρίμηνο, η στρατιωτική εκστρατεία θα είναι αποτελεσματική ως προς το να φέρει σε θέση άμυνας το Ισλαμικό Κράτος και να του στερήσει τις συμβατικές στρατιωτικές ικανότητές του.
Άννα Φαλτάιτς
Το πρώτο αφορά τις προσπάθειες της Ρωσίας να εξουδετερώσει την Ουκρανία. Το 2014 δεν ήταν εύκολη χρονιά για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, όμως, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, η Ρωσία αποκτά πολύ ισχυρότερη θέση στο ζήτημα. Εφόσον δεν έχουν βρει πού αλλού να στραφούν για να εξασφαλιστούν ενεργειακά για τον χειμώνα, οι ευρωπαϊκές χώρες, που έδωσαν στο Κίεβο το θάρρος να αντισταθεί στη Ρωσία, τώρα πιέζουν την ουκρανική ηγεσία να υποκύψει στις απαιτήσεις της Ρωσίας προκειμένου να διασφαλίσουν τη δική τους ενεργειακή ασφάλεια.
Το δ' τρίμηνο δεν αποκλείεται η Ρωσία να αρχίσει πάλι να ασχολείται με την προσπάθεια κατακερματισμού της ήδη διχασμένης Ευρώπης, ώστε να αρνηθεί στις ΗΠΑ έναν συνεκτικό εταίρο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να περιορίσει τη Μόσχα.
Δεν θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια για να το πετύχει αυτό, αφού η στασιμότητα στην ευρωζώνη βαθαίνει τις πολιτικές τριβές. Στο επίκεντρο βρίσκονται η Γαλλία και η Γερμανία, η σχέση των οποίων αποτελεί τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς η οικονομική κρίση της Γαλλίας κλιμακώνεται και οι πολιτικές διαφορές επιδεινώνονται, θα διαλυθεί γρήγορα η υπομονή που δείχνει το Παρίσι στις εντολές της Γερμανίας. Η κατάσταση αυτή θα τονίσει την αυξανόμενη συνταγματική κρίση στο εσωτερικό της Γερμανίας, ως προς το πόσο μακριά είναι διατεθειμένο να φτάσει το Βερολίνο σε ό,τι αφορά την τόνωση των λιγότερο συνετών οικονομιών της ευρωπεριφέρειας.
Στη Μέση Ανατολή, το ενδιαφέρον θα είναι στραμμένο το τρίμηνο αυτό στο Ιράν, εν όψει της εκπνοής της προθεσμίας της 24ης Νοεμβρίου για τα πυρηνικά. Η Ισλαμική Επαναστατική Φρουρά του Ιράν έχει κάνει προόδους το τελευταίο τρίμηνο σε ό,τι αφορά τον περιορισμό του περιθωρίου ελιγμών του Ιρανού προέδρου Χασάν Ρουχανί, στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, το μέλλον των σχέσεων ΗΠΑ - Ιράν δεν θα αποφασιστεί με την εκπνοή της προθεσμίας αυτής.
Δεν αναμένεται να υπάρξει κάποια περιεκτική συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία θα οδηγήσει σε άρση των κυρώσεων μέχρι το τέλος του έτους. Το θέμα των πυρηνικών μπορεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, όμως τα κοινά συμφέροντα της Ουάσιγκτον και της Τεχεράνης θα συνεχίσουν να είναι αυτά που θα τονίζουν την αναπτυσσόμενη σχέση των δύο πλευρών, ακόμα και αν η ρητορική τους συχνά θα δείχνει το αντίθετο.
Ένα τέτοιο κοινό συμφέρον έχει να κάνει με τη συνεχιζόμενη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους. Χωρίς να μπορεί να βασιστεί ανοικτά ή πλήρως στο Ιράν και στην Τουρκία για να διαχειριστούν την απειλή, η απόφαση των ΗΠΑ να στραφεί εκ νέου στους συμμάχους του Αραβικού Κόλπου θα έχει συνέπειες. Η Σαουδική Αραβία και οι υπόλοιπες χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου θα ήθελαν πολύ να χρησιμοποιήσουν μια στρατιωτική εκστρατεία στη Συρία ως ευκαιρία για να παραλύσουν τους συμμάχους του Ιράν στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι ΗΠΑ, που θα εργάζονται για να διατηρήσουν τις διαπραγματεύσεις τους με το Ιράν και να παραμείνουν επικεντρωμένες στην αποστολή κατά του Ισλαμικού Κράτους, αναπόφευκτα θα συρθούν σε πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις, γεγονός που θα κάνει ακόμα πιο εμφανή την πραγματικότητα ότι η καταστροφή του Ισλαμικού Κράτους δεν είναι επιτεύξιμος στόχος. Πάντως, αυτό το τρίμηνο, η στρατιωτική εκστρατεία θα είναι αποτελεσματική ως προς το να φέρει σε θέση άμυνας το Ισλαμικό Κράτος και να του στερήσει τις συμβατικές στρατιωτικές ικανότητές του.
Άννα Φαλτάιτς
