Στενότερη η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας-Κύπρου με έντονο πολιτικό συμβολισμό
Δ
Δύο κινήσεις με προφανή
σκοπό να δείξουν ότι ενδιαφέρονται για τη σταθερότητα και τη συνεργασία
στην Ανατολική Μεσόγειο προχώρησαν τη Δευτέρα η Αθήνα και η Λευκωσία.Η ανακοίνωση, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του κύπριου υπουργού
Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη στην ελληνική πρωτεύουσα, ότι στις 9
Νοεμβρίου αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο Κάιρο τριμερής συνάντηση
κορυφής του αιγύπτιου Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ – Σίσι με τον κύπριο
ομόλογό του Νίκο Αναστασιάδη και τον έλληνα Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά
συνιστά κίνηση μείζονος σημασίας.Παράλληλα όμως, ο κ. Κασουλίδης και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και
υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος, που τον υποδέχθηκε στην Αθήνα,
υπέγραψαν Συμφωνία για συνεργασία σε θέματα Έρευνας και Διάσωσης
(Search and Rescue – SAR). Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους πρόκειται
για μία συμφωνία με έντονο πολιτικό συμβολισμό που στέλνει το μήνυμα ότι
οι δύο χώρες συντονίζονται στενά, ενώ δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν
κι άλλες τέτοιου είδους κινήσεις στο μέλλον.
Η σημασία μίας τριμερούς
Σε σχέση με την τριμερή συνάντηση κορυφής, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο, αυτή αναμένεται να βασιστεί στο Κοινό Ανακοινωθέν των τριών υπουργών Εξωτερικών που συμφωνήθηκε στη συνάντηση που είχαν στη Νέα Υόρκη – στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Κατά πάσα πιθανότητα, αυτή η συνάντηση θα λάβει χώρα, όπως είπε ο κ. Βενιζέλος στις 9 Νοεμβρίου, ενώ θα έχει προηγηθεί άλλη μία συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των τριών χωρών στα τέλη Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου στη Λευκωσία.
Ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι αυτή η τριμερής συνεργασία δεν συνιστά εχθρική ενέργεια εναντίον κανενός. Ωστόσο, η Άγκυρα έχει ήδη στείλει μηνύματα, μέσω διπλωματικών διαύλων, ότι δεν προτίθεται να αποδεχθεί τετελεσμένα στην περιοχή – ένδειξη ότι ενοχλείται από αυτή την τριγωνική συνεργασία όπως και από αυτή ανάμεσα στο Κάιρο, στη Λευκωσία και στο Τελ Αβίβ.
Ενιαίος θαλάσσιος χώρος Ελλάδος – Κύπρου
Η υπογραφή της διμερούς συμφωνίας για την έρευνα και διάσωση από θαλάσσια ατυχήματα στην περιοχή που ενώνει τα δυο κράτη, χρησιμοποιώντας ως κριτήριο το θαλάσσιο χώρο που αντιστοιχεί στο FIR Αθηνών και το FIR Λευκωσίας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ουσιαστικά, ενώνονται τα δυο FIR και οι θαλάσσιοι χώροι που αντιστοιχούν σε αυτά και εντός των οποίων θα γίνεται η έρευνα και η διάσωση από Ελλάδα και Κύπρο.
Όπως σημείωσε ο κ. Βενιζέλος, η Ελλάδα έχει υπογράψει εδώ και πολλά χρόνια τέτοιου είδους συμφωνίες με την Ιταλία και με τη Μάλτα. Ωστόσο, είναι γνωστά τα σχετικά προβλήματα με την Τουρκία, η οποία επιμένει να μην αναγνωρίζει τα ελληνικά δικαιώματα και να διεκδικεί περιοχή έρευνας και διάσωσης ως το μέσον του Αιγαίου. Οι δύο υπουργοί συζήτησαν διάφορες πτυχές της συμφωνίας, που πρέπει να κυρωθεί από το ελληνικό Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με ανακοίνωση του κυπριακού υπουργείου Εξωτερικών, με τη
Συμφωνία καθορίζεται το κοινό όριο μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, δηλαδή το δυτικό όριο της Περιοχής SAR της Κυπριακής Δημοκρατίας και το ανατολικό όριο της Περιοχής SAR της Ελλάδος, το μήκος του οποίου είναι 287 χιλιόμετρα.
Μήτρα του προβλήματος η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας
Τόσο ο κ. Βενιζέλος όσο και ο κ. Κασουλίδης υπήρξαν ιδιαίτερα ευθείς έναντι της Τουρκίας με αφορμή την πρόθεσή της να ξεκινήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), αλλά και τη γενικότερη στάση της στην περιοχή της Μέσης Ανατολής η οποία βράζει εξαιτίας της απειλής των τζιχαντιστών του ISIS.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο πυρήνας του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε είναι δυστυχώς πάντα ο ίδιος. Είναι η άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία» τόνισε ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών. «Από αυτή τη μήτρα», πρόσθεσε, «ξεκινούν μια σειρά από προβλήματα. Η άρνηση εφαρμογής του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας και όλες οι εμπλοκές οι οποίες εμφανίζονται στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, αλλά και της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο και σε μια περιοχή, κατά την οποία θα έπρεπε να υπάρχει απόλυτος συντονισμός και εναρμόνιση των δυο οργανισμών».
Από την πλευρά του, ο κ. Κασουλίδης διερωτήθηκε σε σχέση με την τουρκική προκλητικότητα: «Γιατί όλη αυτή η αποθράσυνση αυτή την περίοδο; Μήπως διότι νιώθει ότι έχει κάποιου είδους προστασία, γιατί οι πάντες επιθυμούν να τη δουν να εισέρχεται στο συνασπισμό για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής οργάνωσης ISIS;».
Πρόσθεσε δε «ότι πάρα πολλές χώρες γνωρίζουν πολύ καλά την αλήθεια για τον ρόλο της Τουρκίας ως προς την ενίσχυση και τη δημιουργία αυτής της τερατώδους οργάνωσης. Διότι είναι γνωστό ότι την ενίσχυε και οικονομικά και με παροχή οπλισμού, πέραν του γεγονός ότι έκανε τα στραβά μάτια στα πορώδη σύνορα μεταξύ Τουρκίας, Συρίας και Ιράκ, από όπου περνούσαν όλοι αυτοί οι υποψήφιοι τρομοκράτες με διαβατήρια χωρών – μελών της ΕΕ, ακόμη και των Ηνωμένων Πολιτειών».
Ερωτηθείς επίσης αν ανησυχεί μήπως η Τουρκία ζητήσει ανταλλάγματα στο Κυπριακό για να συνδράμει στις επιχειρήσεις εναντίον του ISIS, υπήρξε ξεκάθαρος: «Θεωρώ ότι η εποχή που κάποιοι μπορούσαν για οποιαδήποτε σκοπιμότητα να παράσχουν ανταλλάγματα προς οποιονδήποτε χωρίς τη δική μας συγκατάθεση έχει παρέλθει και μάλιστα όταν είναι γνωστό το ηθικό υπόβαθρο και το μέρος της ευθύνης που έχει η Τουρκία για την όλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο χώρο του Ιράκ και της Συρίας».
Ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε πάντως ότι οι εργασίες του γεωτρύπανου της ιταλικής εταιρείας ENI στο κοίτασμα «Ονασαγόρας» εντός του Οικοπέδου 9 της κυπριακής ΑΟΖ θα συνεχιστούν κανονικά ενώ σε σχέση με την επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών υπήρξε σαφής, λέγοντας ότι όσο διαρκούν οι τουρκικές προκλήσεις «δεν μπορεί να διεξάγεται διαπραγμάτευση επί ίσοις όροις».
Οι δύο άνδρες ανακοίνωσαν επίσης ότι θα κινηθούν συντεταγμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο στο πλαίσιο των προσεχών Συνόδων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο (σσ. ήδη ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει ζητήσει να εγγραφεί το θέμα των τουρκικών προκλήσεων στη Σύνοδο του Οκτωβρίου), όσο και αναλαμβάνοντας κοινές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της νέας Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ. Έμφαση θα δοθεί στην ενεργειακή συνεργασία.
Αθανασόπουλος Αλ. Άγγελος
Η σημασία μίας τριμερούς
Σε σχέση με την τριμερή συνάντηση κορυφής, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Κάιρο, αυτή αναμένεται να βασιστεί στο Κοινό Ανακοινωθέν των τριών υπουργών Εξωτερικών που συμφωνήθηκε στη συνάντηση που είχαν στη Νέα Υόρκη – στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Κατά πάσα πιθανότητα, αυτή η συνάντηση θα λάβει χώρα, όπως είπε ο κ. Βενιζέλος στις 9 Νοεμβρίου, ενώ θα έχει προηγηθεί άλλη μία συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των τριών χωρών στα τέλη Οκτωβρίου ή αρχές Νοεμβρίου στη Λευκωσία.
Ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι αυτή η τριμερής συνεργασία δεν συνιστά εχθρική ενέργεια εναντίον κανενός. Ωστόσο, η Άγκυρα έχει ήδη στείλει μηνύματα, μέσω διπλωματικών διαύλων, ότι δεν προτίθεται να αποδεχθεί τετελεσμένα στην περιοχή – ένδειξη ότι ενοχλείται από αυτή την τριγωνική συνεργασία όπως και από αυτή ανάμεσα στο Κάιρο, στη Λευκωσία και στο Τελ Αβίβ.
Ενιαίος θαλάσσιος χώρος Ελλάδος – Κύπρου
Η υπογραφή της διμερούς συμφωνίας για την έρευνα και διάσωση από θαλάσσια ατυχήματα στην περιοχή που ενώνει τα δυο κράτη, χρησιμοποιώντας ως κριτήριο το θαλάσσιο χώρο που αντιστοιχεί στο FIR Αθηνών και το FIR Λευκωσίας παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ουσιαστικά, ενώνονται τα δυο FIR και οι θαλάσσιοι χώροι που αντιστοιχούν σε αυτά και εντός των οποίων θα γίνεται η έρευνα και η διάσωση από Ελλάδα και Κύπρο.
Όπως σημείωσε ο κ. Βενιζέλος, η Ελλάδα έχει υπογράψει εδώ και πολλά χρόνια τέτοιου είδους συμφωνίες με την Ιταλία και με τη Μάλτα. Ωστόσο, είναι γνωστά τα σχετικά προβλήματα με την Τουρκία, η οποία επιμένει να μην αναγνωρίζει τα ελληνικά δικαιώματα και να διεκδικεί περιοχή έρευνας και διάσωσης ως το μέσον του Αιγαίου. Οι δύο υπουργοί συζήτησαν διάφορες πτυχές της συμφωνίας, που πρέπει να κυρωθεί από το ελληνικό Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με ανακοίνωση του κυπριακού υπουργείου Εξωτερικών, με τη
Συμφωνία καθορίζεται το κοινό όριο μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας, δηλαδή το δυτικό όριο της Περιοχής SAR της Κυπριακής Δημοκρατίας και το ανατολικό όριο της Περιοχής SAR της Ελλάδος, το μήκος του οποίου είναι 287 χιλιόμετρα.
Μήτρα του προβλήματος η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας
Τόσο ο κ. Βενιζέλος όσο και ο κ. Κασουλίδης υπήρξαν ιδιαίτερα ευθείς έναντι της Τουρκίας με αφορμή την πρόθεσή της να ξεκινήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), αλλά και τη γενικότερη στάση της στην περιοχή της Μέσης Ανατολής η οποία βράζει εξαιτίας της απειλής των τζιχαντιστών του ISIS.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο πυρήνας του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε είναι δυστυχώς πάντα ο ίδιος. Είναι η άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία» τόνισε ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών. «Από αυτή τη μήτρα», πρόσθεσε, «ξεκινούν μια σειρά από προβλήματα. Η άρνηση εφαρμογής του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας και όλες οι εμπλοκές οι οποίες εμφανίζονται στις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, αλλά και της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, σε μια περίοδο και σε μια περιοχή, κατά την οποία θα έπρεπε να υπάρχει απόλυτος συντονισμός και εναρμόνιση των δυο οργανισμών».
Από την πλευρά του, ο κ. Κασουλίδης διερωτήθηκε σε σχέση με την τουρκική προκλητικότητα: «Γιατί όλη αυτή η αποθράσυνση αυτή την περίοδο; Μήπως διότι νιώθει ότι έχει κάποιου είδους προστασία, γιατί οι πάντες επιθυμούν να τη δουν να εισέρχεται στο συνασπισμό για την καταπολέμηση της τρομοκρατικής οργάνωσης ISIS;».
Πρόσθεσε δε «ότι πάρα πολλές χώρες γνωρίζουν πολύ καλά την αλήθεια για τον ρόλο της Τουρκίας ως προς την ενίσχυση και τη δημιουργία αυτής της τερατώδους οργάνωσης. Διότι είναι γνωστό ότι την ενίσχυε και οικονομικά και με παροχή οπλισμού, πέραν του γεγονός ότι έκανε τα στραβά μάτια στα πορώδη σύνορα μεταξύ Τουρκίας, Συρίας και Ιράκ, από όπου περνούσαν όλοι αυτοί οι υποψήφιοι τρομοκράτες με διαβατήρια χωρών – μελών της ΕΕ, ακόμη και των Ηνωμένων Πολιτειών».
Ερωτηθείς επίσης αν ανησυχεί μήπως η Τουρκία ζητήσει ανταλλάγματα στο Κυπριακό για να συνδράμει στις επιχειρήσεις εναντίον του ISIS, υπήρξε ξεκάθαρος: «Θεωρώ ότι η εποχή που κάποιοι μπορούσαν για οποιαδήποτε σκοπιμότητα να παράσχουν ανταλλάγματα προς οποιονδήποτε χωρίς τη δική μας συγκατάθεση έχει παρέλθει και μάλιστα όταν είναι γνωστό το ηθικό υπόβαθρο και το μέρος της ευθύνης που έχει η Τουρκία για την όλη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο χώρο του Ιράκ και της Συρίας».
Ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών διαβεβαίωσε πάντως ότι οι εργασίες του γεωτρύπανου της ιταλικής εταιρείας ENI στο κοίτασμα «Ονασαγόρας» εντός του Οικοπέδου 9 της κυπριακής ΑΟΖ θα συνεχιστούν κανονικά ενώ σε σχέση με την επιστροφή στο τραπέζι των συνομιλιών υπήρξε σαφής, λέγοντας ότι όσο διαρκούν οι τουρκικές προκλήσεις «δεν μπορεί να διεξάγεται διαπραγμάτευση επί ίσοις όροις».
Οι δύο άνδρες ανακοίνωσαν επίσης ότι θα κινηθούν συντεταγμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο στο πλαίσιο των προσεχών Συνόδων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο (σσ. ήδη ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει ζητήσει να εγγραφεί το θέμα των τουρκικών προκλήσεων στη Σύνοδο του Οκτωβρίου), όσο και αναλαμβάνοντας κοινές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της νέας Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας της ΕΕ. Έμφαση θα δοθεί στην ενεργειακή συνεργασία.
Αθανασόπουλος Αλ. Άγγελος
