ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΛΛΙΣ
Τι σημαίνει η επιλογή του όρου «ακριβοδίκαια» από την
εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και η ενόχληση της ομογένειας από τη
στάση της κυβέρνησης Ομπάμα.
Η εκκωφαντική σιωπή των ΗΠΑ το
τελευταίο δεκαήμερο, ενόσω συνεχίζεται η ένταση στην κυπριακή ΑΟΖ,
αντανακλά την απροθυμία της κυβέρνησης Ομπάμα να συγκρουστεί με την
Αγκυρα, τη στιγμή που η τελευταία αποτελεί έναν απρόθυμο μεν, αλλά προς
το παρόν αναγκαίο, εταίρο στη μάχη κατά του ISIS, τον κορυφαίο
στρατηγικό στόχο των ΗΠΑ.
Η Ουάσιγκτον έχει διαμηνύσει και επαναλαμβάνει σταθερά ότι αναγνωρίζει
το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να διεξάγει έρευνες για αέριο και
πετρέλαιο στην ΑΟΖ, όμως δεν προχωρά σε επιμερισμό ευθυνών για την
ένταση που παρατηρείται.
Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε επανειλημμένες περιπτώσεις απέφυγε να ασκήσει κριτική στην Αγκυρα περιοριζόμενη σε μια γενικόλογη έκκληση για την αποφυγή ενεργειών που μπορεί να αυξήσουν την ένταση στην περιοχή. Σημείωσε ότι «οι ΗΠΑ συνεχίζουν να πιστεύουν πως τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού όπως και όλοι οι πόροι του θα πρέπει να μοιραστούν ακριβοδίκαια (equitably) ανάμεσα στις δύο κοινότητες στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης». Η επιλογή του όρου «ακριβοδίκαια» δεν είναι τυχαία, αλλά προϊόν της επεξεργασίας αρμόδιων αξιωματούχων, σύμφωνα με την οποία τα όποια κέρδη προκύψουν θα πρέπει να διαμοιραστούν ανάλογα με το ποσοστό του πληθυσμού. Σε κάθε περίπτωση, στη συγκεκριμένη συγκυρία η αμερικανική προσέγγιση επηρεάζεται άμεσα από την ανάγκη αποτελεσματικότερης διαχείρισης της απειλής του Ισλαμικού Κράτους που επισκιάζει «άλλα ζητήματα».
Οι ΗΠΑ επενδύουν στη συστράτευση της κυβέρνησης Αναστασιάδη στη δυτική συμμαχία, ενώ υποδέχθηκαν θετικά τον άξονα Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου που θα λάβει πιο συγκεκριμένη μορφή στην επικείμενη σύνοδο κορυφής των κ. Σαμαρά, Αναστασιάδη και Σίσι, στο Κάιρο. Ομως, η Τουρκία δεν κρύβει τη δυσφορία της γι’ αυτή τη συνεργασία που αναπτύσσεται στην Αν. Μεσόγειο από τρεις χώρες με τις οποίες οι σχέσεις της είναι από δύσκολες ώς συγκρουσιακές. Τη γεωπολιτική εξίσωση περιπλέκει ακόμη περισσότερο το γεγονός πως ένας από τους πιθανούς διαδρόμους μεταφοράς του αερίου είναι μέσω Τουρκίας.
Η επαμφοτερίζουσα στάση της κυβέρνησης Ομπάμα έχει ενοχλήσει την ομογένεια η οποία είχε ενθαρρυνθεί από δημόσιες δηλώσεις και ιδιωτικές διαβεβαιώσεις του αντιπροέδρου Μπάιντεν. Το «Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο» και το «Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας» με επιστολές προς τους κ. Μπάιντεν και Κέρι, αντίστοιχα, τους ζήτησαν να καταγγείλουν τις τουρκικές προκλήσεις.
Σε πρόσφατη συζήτηση στην Ουάσιγκτον, αξιωματούχος του Στ. Ντιπάρτμεντ υπογράμμιζε το αυξημένο αμερικανικό ενδιαφέρον για την Κύπρο, απέδιδε ιδιαίτερη σημασία στην ενεργειακή πτυχή και σημείωνε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την πρόταση Αναστασιάδη για ΜΟΕ και επιστροφή της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της. Ο Τζον Κέρι είχε μάλιστα διαμηνύσει την πρόθεσή του να επισκεφθεί σύντομα τη Λευκωσία με το σκεπτικό ότι θα έδινε ώθηση στην πορεία προς τη λύση. Τώρα, ίσως χρειασθεί να το πράξει για να σβήσει τη «φωτιά».
Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε επανειλημμένες περιπτώσεις απέφυγε να ασκήσει κριτική στην Αγκυρα περιοριζόμενη σε μια γενικόλογη έκκληση για την αποφυγή ενεργειών που μπορεί να αυξήσουν την ένταση στην περιοχή. Σημείωσε ότι «οι ΗΠΑ συνεχίζουν να πιστεύουν πως τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού όπως και όλοι οι πόροι του θα πρέπει να μοιραστούν ακριβοδίκαια (equitably) ανάμεσα στις δύο κοινότητες στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης». Η επιλογή του όρου «ακριβοδίκαια» δεν είναι τυχαία, αλλά προϊόν της επεξεργασίας αρμόδιων αξιωματούχων, σύμφωνα με την οποία τα όποια κέρδη προκύψουν θα πρέπει να διαμοιραστούν ανάλογα με το ποσοστό του πληθυσμού. Σε κάθε περίπτωση, στη συγκεκριμένη συγκυρία η αμερικανική προσέγγιση επηρεάζεται άμεσα από την ανάγκη αποτελεσματικότερης διαχείρισης της απειλής του Ισλαμικού Κράτους που επισκιάζει «άλλα ζητήματα».
Οι ΗΠΑ επενδύουν στη συστράτευση της κυβέρνησης Αναστασιάδη στη δυτική συμμαχία, ενώ υποδέχθηκαν θετικά τον άξονα Ελλάδας - Κύπρου - Αιγύπτου που θα λάβει πιο συγκεκριμένη μορφή στην επικείμενη σύνοδο κορυφής των κ. Σαμαρά, Αναστασιάδη και Σίσι, στο Κάιρο. Ομως, η Τουρκία δεν κρύβει τη δυσφορία της γι’ αυτή τη συνεργασία που αναπτύσσεται στην Αν. Μεσόγειο από τρεις χώρες με τις οποίες οι σχέσεις της είναι από δύσκολες ώς συγκρουσιακές. Τη γεωπολιτική εξίσωση περιπλέκει ακόμη περισσότερο το γεγονός πως ένας από τους πιθανούς διαδρόμους μεταφοράς του αερίου είναι μέσω Τουρκίας.
Η επαμφοτερίζουσα στάση της κυβέρνησης Ομπάμα έχει ενοχλήσει την ομογένεια η οποία είχε ενθαρρυνθεί από δημόσιες δηλώσεις και ιδιωτικές διαβεβαιώσεις του αντιπροέδρου Μπάιντεν. Το «Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο» και το «Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας» με επιστολές προς τους κ. Μπάιντεν και Κέρι, αντίστοιχα, τους ζήτησαν να καταγγείλουν τις τουρκικές προκλήσεις.
Σε πρόσφατη συζήτηση στην Ουάσιγκτον, αξιωματούχος του Στ. Ντιπάρτμεντ υπογράμμιζε το αυξημένο αμερικανικό ενδιαφέρον για την Κύπρο, απέδιδε ιδιαίτερη σημασία στην ενεργειακή πτυχή και σημείωνε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την πρόταση Αναστασιάδη για ΜΟΕ και επιστροφή της κλειστής πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της. Ο Τζον Κέρι είχε μάλιστα διαμηνύσει την πρόθεσή του να επισκεφθεί σύντομα τη Λευκωσία με το σκεπτικό ότι θα έδινε ώθηση στην πορεία προς τη λύση. Τώρα, ίσως χρειασθεί να το πράξει για να σβήσει τη «φωτιά».