ΠΑΝΑΓΗΣ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ
Από τις αρχές Οκτωβρίου, οπότε η
Τουρκία δέσμευσε κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου περιοχές στην
κυπριακή ΑΟΖ για σεισμογραφικές έρευνες, η κρίση κλιμακώνεται συνεχώς.
Η επιλογή της κλιμάκωσης από την Αγκυρα προκαλεί έντονη ανησυχία στην
Αθήνα. Στο υπουργείο Εξωτερικών διαπιστώνουν μια πολύ επιθετική διάθεση
της τουρκικής πλευράς, κάτι που συμπίπτει και με την εντύπωση που
σχημάτισε η πρώην ΥΠΕΞ κ. Ντ. Μπακογιάννη κατά την πρόσφατη επίσκεψή της
στην Αγκυρα και τη συνομιλία της με τον Τούρκο ΥΠΕΞ κ. Μ. Τσαβούσογλου,
και για την οποία ενημέρωσε τον κ. Βενιζέλο τηλεφωνικά το μεσημέρι της
Παρασκευής.
Σε συνεννόηση με τη Λευκωσία, η ελληνική κυβέρνηση είχε επιλέξει να μην
τροφοδοτήσει την ένταση που καλλιεργούσαν οι Τούρκοι, και αυτός ήταν ο
λόγος που τα ελληνικά πολεμικά –με εξαίρεση την τορπιλάκατο «Καβαλούδης»
που αποτελεί τμήμα της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ Unifil– είχαν
μείνει μακριά από τη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου.
Μετά τις δηλώσεις Νταβούτογλου, πάντως, η Αθήνα έκρινε ότι η τουρκική επιθετικότητα δεν θα πρέπει να μείνει χωρίς απάντηση στο διηνεκές. Στην τελευταία συνάντησή τους την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός και ο κ. Ευ. Βενιζέλος συμφώνησαν ότι αν συνεχιστεί η στρατηγική της έντασης από την Τουρκία, θα αναβαθμιστεί η ελληνική ναυτική παρουσία νοτιοανατολικά της Κύπρου. Αυτό είναι το επόμενο στάδιο κλιμάκωσης, ωστόσο η Αθήνα ευελπιστεί, ότι η διεθνής πίεση, όπως εκδηλώθηκε με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής της Ε.Ε., όπου για πρώτη φορά αναφέρεται ότι η αναγνώριση όλων των μελών της Ε.Ε. αποτελεί προϋπόθεση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, αλλά και πιέσεις που ασκούνται παρασκηνιακά θα οδηγήσουν την κρίση σε εκτόνωση. Πάντως, η Αθήνα αντιλαμβάνεται, ότι μόνον η αποχώρηση του «Μπαρμπαρός» από την περιοχή δεν αρκεί στον Κύπριο Πρόεδρο κ. Ν. Αναστασιάδη ώστε να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς αυτό θα ήταν επιστροφή χωρίς όρους, όπως επιθυμεί η Τουρκία. Το τι θα ήταν διατεθειμένοι να «δώσουν» οι Τούρκοι πάντως, δεν είναι σαφές.
Ενα πιθανό σενάριο είναι ότι θα συνεχιστεί η ένταση και το επόμενο διάστημα, αφού η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας –που έκανε πίσω στο θέμα των Κούρδων ύστερα από πίεση των Αμερικανών– έχει επιλέξει το Κυπριακό για να κατευνάσει το εθνικιστικό ακροατήριο. Ο Νταβούτογλου δεν άφησε καμιά αμφιβολία ότι το «Μπαρμπαρός» θα προχωρήσει σε σεισμογραφικές έρευνες, ενώ «επικίνδυνες ημερομηνίες» για να κλιμακωθεί ακόμα περισσότερο η τουρκική προκλητικότητα είναι οι επόμενες δύο εβδομάδες. Υπενθυμίζεται ότι στις 29 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί στη Λευκωσία η υπουργική συνάντηση της Τριμερούς και στις 8 Νοεμβρίου η Σύνοδος Κορυφής της Τριμερούς Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Είναι γνωστό, ότι αυτή η συνεργασία έχει προκαλέσει μεγάλη ενόχληση στην Τουρκία.
Το τεταμένο κλίμα αντανακλά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπου διά της διολισθήσεως αναστέλλεται η διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας, για το οποίο Ερντογάν και Σαμαράς είχαν συμφωνήσει να γίνει τον Νοέμβριο στην Αθήνα. Στην κυβέρνηση κανείς δεν είναι σε θέση να πει κάτι γι’ αυτό.
Η ασθένεια του κ. Αναστασιάδη στις Βρυξέλλες κατέδειξε πάντως με πλήρη σαφήνεια ότι η Αθήνα βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τη Λευκωσία σε όλη τη διάρκεια της κρίσης. Και στο συμβούλιο κορυφής αυτή η συνεργασία παρήγαγε αποτελέσματα. Η κυβερνητική γραμμή προβλέπει αμέριστη συμπαράσταση, όπως έδειξε η αποδοχή, σε χρόνο ρεκόρ, του κυπριακού αιτήματος για την ενοποίηση των θαλάσσιων χώρων Ελλάδας - Κύπρου, που ανακοινώθηκε πριν από δύο εβδομάδες.
Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας και της προάσπισης των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο κ. Ευ. Βενιζέλος παρενέβη στην υπόθεση της ίδρυσης Γραφείου Αντιπροσωπείας του ψευδοκράτους στην Ουγγαρία. Ο υπουργός Εξωτερικών έστειλε μια πολύ σκληρή επιστολή στον Ούγγρο ομόλογό του, υπενθυμίζοντάς του τις αποφάσεις του ΟΗΕ για το ψευδοκράτος και ζητώντας επιτακτικά από την Ουγγαρία, να ανακαλέσει την απόφαση, που επέτρεψε τη λειτουργία Γραφείου Αντιπροσωπείας του ψευδοκράτους στη Βουδαπέστη.
Από τις αρχές Οκτωβρίου, οπότε η
Τουρκία δέσμευσε κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου περιοχές στην
κυπριακή ΑΟΖ για σεισμογραφικές έρευνες, η κρίση κλιμακώνεται συνεχώς.
Η επιλογή της κλιμάκωσης από την Αγκυρα προκαλεί έντονη ανησυχία στην
Αθήνα. Στο υπουργείο Εξωτερικών διαπιστώνουν μια πολύ επιθετική διάθεση
της τουρκικής πλευράς, κάτι που συμπίπτει και με την εντύπωση που
σχημάτισε η πρώην ΥΠΕΞ κ. Ντ. Μπακογιάννη κατά την πρόσφατη επίσκεψή της
στην Αγκυρα και τη συνομιλία της με τον Τούρκο ΥΠΕΞ κ. Μ. Τσαβούσογλου,
και για την οποία ενημέρωσε τον κ. Βενιζέλο τηλεφωνικά το μεσημέρι της
Παρασκευής.
Σε συνεννόηση με τη Λευκωσία, η ελληνική κυβέρνηση είχε επιλέξει να μην
τροφοδοτήσει την ένταση που καλλιεργούσαν οι Τούρκοι, και αυτός ήταν ο
λόγος που τα ελληνικά πολεμικά –με εξαίρεση την τορπιλάκατο «Καβαλούδης»
που αποτελεί τμήμα της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ Unifil– είχαν
μείνει μακριά από τη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου.Μετά τις δηλώσεις Νταβούτογλου, πάντως, η Αθήνα έκρινε ότι η τουρκική επιθετικότητα δεν θα πρέπει να μείνει χωρίς απάντηση στο διηνεκές. Στην τελευταία συνάντησή τους την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός και ο κ. Ευ. Βενιζέλος συμφώνησαν ότι αν συνεχιστεί η στρατηγική της έντασης από την Τουρκία, θα αναβαθμιστεί η ελληνική ναυτική παρουσία νοτιοανατολικά της Κύπρου. Αυτό είναι το επόμενο στάδιο κλιμάκωσης, ωστόσο η Αθήνα ευελπιστεί, ότι η διεθνής πίεση, όπως εκδηλώθηκε με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Κορυφής της Ε.Ε., όπου για πρώτη φορά αναφέρεται ότι η αναγνώριση όλων των μελών της Ε.Ε. αποτελεί προϋπόθεση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, αλλά και πιέσεις που ασκούνται παρασκηνιακά θα οδηγήσουν την κρίση σε εκτόνωση. Πάντως, η Αθήνα αντιλαμβάνεται, ότι μόνον η αποχώρηση του «Μπαρμπαρός» από την περιοχή δεν αρκεί στον Κύπριο Πρόεδρο κ. Ν. Αναστασιάδη ώστε να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς αυτό θα ήταν επιστροφή χωρίς όρους, όπως επιθυμεί η Τουρκία. Το τι θα ήταν διατεθειμένοι να «δώσουν» οι Τούρκοι πάντως, δεν είναι σαφές.
Ενα πιθανό σενάριο είναι ότι θα συνεχιστεί η ένταση και το επόμενο διάστημα, αφού η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας –που έκανε πίσω στο θέμα των Κούρδων ύστερα από πίεση των Αμερικανών– έχει επιλέξει το Κυπριακό για να κατευνάσει το εθνικιστικό ακροατήριο. Ο Νταβούτογλου δεν άφησε καμιά αμφιβολία ότι το «Μπαρμπαρός» θα προχωρήσει σε σεισμογραφικές έρευνες, ενώ «επικίνδυνες ημερομηνίες» για να κλιμακωθεί ακόμα περισσότερο η τουρκική προκλητικότητα είναι οι επόμενες δύο εβδομάδες. Υπενθυμίζεται ότι στις 29 Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί στη Λευκωσία η υπουργική συνάντηση της Τριμερούς και στις 8 Νοεμβρίου η Σύνοδος Κορυφής της Τριμερούς Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου. Είναι γνωστό, ότι αυτή η συνεργασία έχει προκαλέσει μεγάλη ενόχληση στην Τουρκία.
Το τεταμένο κλίμα αντανακλά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπου διά της διολισθήσεως αναστέλλεται η διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας, για το οποίο Ερντογάν και Σαμαράς είχαν συμφωνήσει να γίνει τον Νοέμβριο στην Αθήνα. Στην κυβέρνηση κανείς δεν είναι σε θέση να πει κάτι γι’ αυτό.
Η ασθένεια του κ. Αναστασιάδη στις Βρυξέλλες κατέδειξε πάντως με πλήρη σαφήνεια ότι η Αθήνα βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τη Λευκωσία σε όλη τη διάρκεια της κρίσης. Και στο συμβούλιο κορυφής αυτή η συνεργασία παρήγαγε αποτελέσματα. Η κυβερνητική γραμμή προβλέπει αμέριστη συμπαράσταση, όπως έδειξε η αποδοχή, σε χρόνο ρεκόρ, του κυπριακού αιτήματος για την ενοποίηση των θαλάσσιων χώρων Ελλάδας - Κύπρου, που ανακοινώθηκε πριν από δύο εβδομάδες.
Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας και της προάσπισης των συμφερόντων της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο κ. Ευ. Βενιζέλος παρενέβη στην υπόθεση της ίδρυσης Γραφείου Αντιπροσωπείας του ψευδοκράτους στην Ουγγαρία. Ο υπουργός Εξωτερικών έστειλε μια πολύ σκληρή επιστολή στον Ούγγρο ομόλογό του, υπενθυμίζοντάς του τις αποφάσεις του ΟΗΕ για το ψευδοκράτος και ζητώντας επιτακτικά από την Ουγγαρία, να ανακαλέσει την απόφαση, που επέτρεψε τη λειτουργία Γραφείου Αντιπροσωπείας του ψευδοκράτους στη Βουδαπέστη.
