Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη «για κάθε συνεργασία στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας». Αλλά το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρότερο απ' όσο πιστεύει η τουρκική ηγεσία.Η παρούσα κατάσταση στην Τουρκία θυμίζει τα πρώτα χρόνια που το
Πακιστάν υποστήριζε τους Ταλιμπάν. Το Ισλαμικό Κράτος στρατολογεί
μαχητές στην Τουρκία. Αν η Τουρκία δεν καθαρίσει τα του οίκου της,
σύντομα θα πάρει τον δρόμο της «πακιστανοποίησης» στον οποίο μια ντόπια
τζιχαντιστική δομή θα κάνει τον σουνιτικό εξτρεμισμό να ριζώσει βαθιά
στον ιστό της κοινωνίας.Αν και η Τουρκία παραδέχεται πλέον την απειλή - η τουρκική
κυβέρνηση έδωσε το πράσινο φως για στρατιωτική επέμβαση στο Ιράκ και στη
Συρία -, πρέπει να αναγνωρίσει και τη δική της ευθύνη καθώς βοήθησε να
δημιουργηθεί η απειλή αυτή.
Στήριξαν την Αλ Κάιντα ενάντια στον Ασαντ
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι οι ακραίες οργανώσεις ενισχύθηκαν επειδή
δεν δόθηκε αρκετή βοήθεια στους μετριοπαθείς που προσπαθούσαν να
ανατρέψουν τον Μπασάρ αλ Ασαντ. Αλλά, όπως τόνισε ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία Φράνσις Ριτσιαρντόνε,
η Αγκυρα υποστήριξε ακραίες οργανώσεις, όπως το Μέτωπο Αλ Νούσρα, οι
οποίες διοχέτευαν μαχητές και πόρους στη Συρία μέσω Τουρκίας.
Η ανάμειξη της Τουρκίας στον συριακό εμφύλιο παραπέμπει στην
υποστήριξη του Πακιστάν προς τους Ταλιμπάν για να επηρεάσει την έκβαση
του αφγανικού εμφυλίου. Αλλά ο τζιχαντισμός που υποβοήθησε το Πακιστάν
δεν παρέμεινε στην άλλη πλευρά των συνόρων. Η Τουρκία βιώνει σήμερα την
απαρχή ενός αντίστοιχου φαινομένου.
Στο Πακιστάν, ο στρατηγός Ζία ουλ Χακ υποστήριξε τις
πολιτοφυλακές των μουτζαχεντίν για να πολεμήσουν τις σοβιετικές δυνάμεις
στο Αφγανιστάν. Τα δίκτυα στρατολόγησης, που οργάνωσαν οι πακιστανικές
μυστικές υπηρεσίες με τη βοήθεια των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας,
πυροδότησαν μια διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης σε τμήματα του
πακιστανικού πληθυσμού. Η πιο προφανής «ανοικτή» στην προπαγάνδα του
μίσους ομάδα ήταν οι πάνω από τρία εκατομμύρια αφγανοί πρόσφυγες.
Τα παιδιά των προσφύγων άρχισαν να φοιτούν σε ιεροδιδασκαλεία
(μεντρεσέδες) του πακιστανικού κινήματος των Ντεομπάντι, που είχε ως
στόχο τη δημιουργία χαλιφάτου, και ένας αριθμός μαθητών και δασκάλων
πήγε να πολεμήσει τους Σοβιετικούς. Οταν αυτοί αποσύρθηκαν και έπεσε η
κομμουνιστική κυβέρνηση στην Καμπούλ, οι μουτζαχεντίν στράφηκαν ο ένας
εναντίον του άλλου παρατείνοντας τον αφγανικό εμφύλιο και την παρουσία
εκατομμυρίων προσφύγων στο Πακιστάν.
Η κυβέρνηση της Μπεναζίρ Μπούτο διευκόλυνε μια
πολιτοφυλακή χιλιάδων σπουδαστών των μεντρεσέδων να περάσουν τα σύνορα
και να πάρουν τον έλεγχο της επαρχίας Κανταχάρ του Αφγανιστάν. Με τη
βοήθεια του Πακιστάν, η πολιτοφυλακή αυτή των «Ταλιμπάν» (που σημαίνει,
ακριβώς, «σπουδαστές») κατέκτησε μεγάλο μέρος του Αφγανιστάν και
ανακήρυξε χαλίφη τον πολέμαρχο μουλά Ομάρ.
Η μαχητικότητά τους σύντομα πέρασε τα σύνορα. Σ' αυτή τη δεύτερη
φάση το Πακιστάν δέχθηκε ένα κύμα αντισιιτικής βίας που περιλάμβανε, για
παράδειγμα, βομβιστικές επιθέσεις στα μεγαλύτερα σιιτικά τζαμιά του
Καράτσι.
Μισαλλοδοξία και εμπρησμοί σιιτικών τζαμιών
Ομοίως, η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να κάνει τα στραβά μάτια
στη δραστηριότητα του Ισλαμικού Κράτους εντός των συνόρων της οδήγησε
στην αύξηση της επιρροής των εξτρεμιστών σε ορισμένες περιοχές των
μεγάλων πόλεων της Τουρκίας. Οι πρόσφατοι άνευ προηγουμένου εμπρησμοί
σιιτικών τζαμιών στην Κωνσταντινούπολη δείχνουν ότι και η Τουρκία
μπαίνει στη δεύτερη φάση.
Η τελική και πιο επικίνδυνη φάση του εξτρεμισμού στο Πακιστάν
επήλθε όταν αντιστράφηκε η ροή μαχητών. Αφού οι Ταλιμπάν κατέκτησαν το
μεγαλύτερο μέρος του Αφγανιστάν, παρείχαν στρατόπεδα εκπαίδευσης και
υλικοτεχνική υποστήριξη στους πακιστανούς συμμάχους τους, δυσκολεύοντας
το Πακιστάν στον έλεγχο των τζιχαντιστικών οργανώσεων εντός του εδάφους
του. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, ο στρατηγός Περβέζ Μουσάραφ
προσπάθησε να πατάξει τους μαχητές εντός του Πακιστάν. Οι προσπάθειές
του κορυφώθηκαν το 2007 με τη μάχη του Κόκκινου Τζαμιού στην Ισλαμαμπάντ
που οδήγησε στον σχηματισμό του κινήματος των Πακιστανών Ταλιμπάν.
Η Τουρκία δεν έχει φθάσει ακόμη σ' αυτό το στάδιο. Αλλά το Ισλαμικό Κράτος μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος για στρατολόγηση ανάμεσα στα 1,3 εκατ. σύρους πρόσφυγες στην Τουρκία. Και οι τούρκοι πολίτες μπορεί να παρασυρθούν στη δίνη του τζιχαντισμού, όπως συνέβη με τους Πακιστανούς.
Η στρατηγική της Μπούτο να προσλάβει μαχητές για να δημιουργήσει
ένα κράτος-υποχείριο στο Αφγανιστάν πέτυχε, αλλά με μεγάλο κόστος για το
Πακιστάν. Αυτό αποτελεί προειδοποίηση για την Τουρκία, η οποία πρέπει
να αποδεχτεί ότι δεν μπορεί να προστατευτεί από τον σουνιτικό εξτρεμισμό
ενώ παράλληλα ασκεί μια σουνιτική σεκταριστική εξωτερική πολιτική στη
Μέση Ανατολή.
ΒΗΜΑ
