Ενα σκληρό
παρασκηνιακό παζάρι βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ουάσιγκτον και την
Αγκυρα. Δεν πρόκειται για αναζήτηση επιχειρησιακού συντονισμού μεταξύ
δύο συμμάχων που έχουν κοινή στόχευση αλλά για αναζήτηση σημείων και
πτυχών σύμπτωσης δύο πλευρών που έχουν εντελώς διαφορετική ιεράρχηση
προτεραιοτήτων: Για την Τουρκία προέχει ο έλεγχος των εξελίξεων στο
Κουρδικό εκτός συνόρων. Για τις ΗΠΑ η ανάσχεση της προέλασης των
τζιχαντιστών κατά πρώτο λόγο στο Ιράκ αλλά και στη Συρία.Ως προς το περιφερειακό στάτους
κβο η Αγκυρα διακατέχεται από μια διπλωματική σχιζοφρένεια: θεωρεί την
ενιαία Συρία παρελθόν και βιάζεται να πάρει το μερίδιό της από τα λάφυρα
με την ίδρυση ζώνης ασφαλείας, ενώ θέλει τη διατήρηση μιας έστω
προσχηματικής ενότητας στο Ιράκ για να μη γίνει ντε γιούρε ανεξάρτητο το
υφιστάμενο από το 1991 ντε φάκτο κουρδικό κράτος στο βόρειο Ιράκ.Οι ΗΠΑ από τη μεριά τους γνωρίζουν ότι αν σήμερα έχουν περιορισμένη παρεμβατική βούληση και δυνατότητα το περιθώριο αυτό θα συρρικνωθεί, αν δεν εκμηδενιστεί, αν διασπαστούν ανοικτά η Συρία και το Ιράκ.Το ότι ΗΠΑ και Τουρκία έχουν διαφορετική ατζέντα στη Μέση Ανατολή είναι αυτονόητο.
Οι Ερντογάν - Νταβούτογλου δεν διεκδίκησαν ποτέ ούτε θα διεκδικήσουν τον ρόλο του ισχυρού συμμάχου και του ασφαλούς ερείσματος που διεκδικούσαν οι στρατηγοί και οι κεμαλιστές. Εχουν νεοθωμανική περιφερειακή ατζέντα και αν θα συμπλεύσουν ή θα συμμαχήσουν με την Ουάσιγκτον θέλουν να το πράξουν όχι ως υπεργολάβοι όπως τα κράτη της Αραβικής Χερσονήσου και η Ιορδανία, αλλά ως ισότιμη στις περιφερειακές τουλάχιστον ισορροπίες δύναμη.Αν μέχρι την άνοιξη του 2003 οι κεμαλιστές και το βαθύ κράτος στην Τουρκία συναγωνίζονταν το Ισραήλ στη διεκδίκηση του ρόλου του προωθημένου φυλακίου της Δύσης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, σήμερα οι Ερντογάν - Νταβούτογλου παραπέμπουν ευθέως στις παρόμοιες περιφερειακές φιλοδοξίες του Ιράν.
Είναι φανερό ότι η Τουρκία τύποις είναι μέλος του ΝΑΤΟ, ακόμη και αν προκύψει χρήση της βάσης του Ιντσιρλίκ από την αμερικανική αεροπορία. Θυμίζει, βέβαια με ένα στίγμα μεταξύ κακέκτυπου και καρικατούρας, τη Γαλλία του Ντε Γκολ που συνεργαζόταν μετά το 1966 α λα καρτ με την Ατλαντική Συμμαχία.Σε περίπτωση όμως πολεμικής εκτός συνόρων εμπλοκής μένει να επιβεβαιωθεί μετά την εσωτερική νομιμοφροσύνη και η εκτός συνόρων υποταγή των ενόπλων δυνάμεων στον Ερντογάν.
kapopoulos@pegasus.gr
