Της Λαλέλας ΧρυσανθοπούλουΜέχρι πού θα συνεχιστεί ο κατήφορος των τιμών του μαύρου χρυσού; Το ερώτημα αυτό απασχολεί ουκ ολίγους παράγοντες της αγοράς, καθώς το δ' τρίμηνο (όπου παραδοσιακά αυξάνεται η ζήτηση για πετρέλαιο λόγω του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο) μπήκε... με το αριστερό: Η τιμή του αμερικανικού αργού WTI υποχώρησε ενδοσυνεδριακά την Πέμπτη στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2013, στα 88,18 δολ./βαρέλι, διασπώντας προσωρινά το «φράγμα» των 90 δολ./βαρέλι που δεν έχει απλώς ψυχολογική σημασία, αλλά σύμφωνα με την Goldman Sachs αποτελεί και την «κόκκινη γραμμή» για τη βιώσιμη αύξηση της παραγωγής σχιστολιθικού (shale) πετρελαίου στις ΗΠΑ. Οι απώλειες από την αρχή του έτους υπερβαίνουν το 10%.
Σε κλοιό «αρκούδων» έχει μπει φυσικά και το πετρέλαιο μπρεντ που έχει υποχωρήσει προ πολλού από τα επίπεδα των 110 δολ./βαρέλι, όπου κυμαινόταν η τιμή από το 2011 έως και τον περασμένο Ιούνιο. Από τότε όμως άρχισε η «κατρακύλα» που οδήγησε το μπρεντ κάτω από τα 92 δολ./βαρέλι προχθές (χαμηλό 27 μηνών), με απώλειες 20% από τα υψηλά του Ιουνίου (115 δολ./βαρέλι) και 15% από τον Ιανουάριο.
Έντονα πτωτικά κινήθηκαν τις τελευταίες ημέρες οι τιμές και στην προθεσμιακή αγορά, σε μια σαφή ένδειξη ότι οι επενδυτές δεν προεξοφλούν αλλαγή του σκηνικού, ενώ αξιοσημείωτο είναι και ότι τα κερδοσκοπικά hedge funds μείωσαν τις θέσεις long στο πετρέλαιο (που «ποντάρουν» σε μελλοντική άνοδο της τιμής) κατά 34% την περασμένη εβδομάδα.
Διπλή πίεση
Η τιμή του πετρελαίου δέχεται διπλή πίεση, τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και από αυτή της ζήτησης: Στο μέτωπο της προσφοράς καταγράφεται αυξημένη παραγωγή από τη Λιβύη και το Ιράκ και φυσικά η «ενεργειακή επανάσταση» στις ΗΠΑ που ως γνωστόν έχει αλλάξει άρδην τον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη τα τελευταία χρόνια.
Η κλιμάκωση της γεωπολιτικής έντασης στη Μέση Ανατολή (συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης και του Ιράκ...) και η ρωσο-ουκρανική κρίση δεν άλλαξαν το τοπίο. Την ίδια στιγμή, τον Σεπτέμβριο τόσο η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA) που εκπροσωπεί τις χώρες κατανάλωσης πετρελαίου όσο και ο ΟΠΕΚ, δηλαδή το καρτέλ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, αναθεώρησαν επί τα χείρω τις προβλέψεις τους για τη ζήτηση φέτος και το 2015, λόγω της οικονομικής στασιμότητας στην Ευρωζώνη και -κυρίως- των ενδείξεων για μειωμένη ζήτηση από την Κίνα.
Αν σε όλα αυτά προστεθεί και η ταχεία ενίσχυση του δολαρίου (νόμισμα αναφοράς για το πετρέλαιο και τα περισσότερα εμπορεύματα), που καθιστά ακριβότερες τις αγοραπωλησίες σε συνάλλαγμα (αμβλύνοντας όμως τις αρνητικές επιπτώσεις για τους παραγωγούς), τότε συμπληρώνεται η αρνητική εικόνα που εξωθεί τους αναλυτές να αναθεωρήσουν πτωτικά τις προβλέψεις τους για το 2015: Ενδεικτικά η Citigroup χαμηλώνει τον πήχυ για τη μέση τιμή του μπρεντ το επόμενο έτος στα 97,5 δολ./βαρέλι (από 105 προηγουμένως), ενώ σε πρόσφατη δημοσκόπηση του Reuters η εκτίμηση για τη μέση τιμή του αργού το 2015 αναθεωρείται στα 96,10 δολ./βαρέλι (από 98,50 ένα μήνα πριν).
Τον Νοέμβριο
Κρίσιμη συνεδρίαση του ΟΠΕΚ
Η μείωση των τιμών του μαύρου χρυσού αποτελεί καλό νέο για τις χώρες κατανάλωσης, καθώς αυξάνει την αγοραστική τους δύναμη, περιορίζοντας το κόστος μεταφορών, θέρμανσης, βιομηχανίας κ.λπ. Στην άλλη πλευρά του «φράχτη» βρίσκεται ο ΟΠΕΚ που θεωρεί «δίκαια τιμή» του πετρελαίου τα 95-100 δολ./βαρέλι (μπρεντ) και ενδέχεται να αναλάβει δράση «κλείνοντας τις στρόφιγγες», αν κρίνει ότι υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω υποχώρησης των τιμών και επί μακρόν παραμονής τους σε χαμηλότερα επίπεδα από τα τρέχοντα.
Στο πλαίσιο αυτό, κρίσιμη είναι η συνεδρίαση του ΟΠΕΚ τον Νοέμβριο, καθώς είναι πιθανό να ληφθούν αποφάσεις για μείωση του «πλαφόν» παραγωγής. Ωστόσο, οι τελευταίες κινήσεις της Σαουδικής Αραβίας παραπέμπουν σε διάσταση απόψεων στο καρτέλ: Τον Αύγουστο, το Ριάντ μείωσε την παραγωγή του κατά 400.000 βαρέλια ημερησίως, ενώ άλλες χώρες όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κουβέιτ την αύξησαν. Και προχθές, η Σαουδική Αραβία μείωσε μονομερώς τις τιμές των πετρελαϊκών προϊόντων για τους πελάτες της σε όλες τις περιοχές του κόσμου τον Νοέμβριο, κάτι που οδήγησε ορισμένους αναλυτές να συμπεράνουν ότι η μεγαλύτερη παραγωγός του ΟΠΕΚ δεν προτίθεται να μειώσει την παραγωγή και είναι έτοιμη να πυροδοτήσει πόλεμο τιμών για να διατηρήσει τα μερίδιά τις στις μεγαλύτερες εξαγωγικές της αγορές.
