Η στρατηγική του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα
για την αντιμετώπιση του ISIS περιλαμβάνει, αναπόφευκτα, τη συμμετοχή
παρόμοια σκεπτόμενων χωρών και συμμάχων. Ενας τέτοιος σύμμαχος είναι οι
Κούρδοι του Βόρειου Ιράκ οι οποίοι όμως ελπίζουν σε μια πιο στιβαρή και
μακροχρόνια δέσμευση απέναντί τους από την πλευρά των ΗΠΑ, γράφουν στο
CNN ο Αλεξ Βατάνκα, από το Middle East Institute στην Ουάσιγκτον, και ο Σαρκάουτ Σαμσουλντίν, συνιδρυτής του Ιδρύματος Κουρδικής Πολιτικής. Εν τω μεταξύ, ίσως έφθασε η ώρα να αναθεωρήσει η Ουάσιγκτον την
άρνησή της προς τις άμεσες συναλλαγές με τις κουρδικές ένοπλες δυνάμεις.
Οπως φάνηκε, τις τελευταίες εβδομάδες των μαχών εναντίον του ISIS, οι
Κούρδοι του Ιράκ στρέφονται προς το Ιράν για βοήθεια όταν δεν τους την
παρέχει η Αμερική.
Η Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση (KRG) στο Βόρειο Ιράκ ξεχωρίζει
από την υπόλοιπη Μέση Ανατολή λόγω του κοσμικού τρόπου ζωής και του
φιλοδυτικού της προσανατολισμού. Σήμερα, που κινδυνεύουν η σχετική
σταθερότητα και η ανατέλλουσα δημοκρατία, τις οποίες έχει πετύχει η KRG,
οι αξιωματούχοι της ξαναστρέφονται προς τις ΗΠΑ.
Οι Κούρδοι χαιρέτισαν την απόφαση της Ουάσιγκτον να αντιμετωπίσει
το ISIS. Παράλληλα όμως το Ιρμπίλ ζητεί από την κυβέρνηση Ομπάμα να
αρχίσει να βοηθάει τους Κούρδους να βοηθήσουν τον εαυτό τους ενισχύοντάς
τους στρατιωτικά.
Οι κουρδικές ένοπλες δυνάμεις, οι Πεσμέργκα, παρ' όλο που απωθούν
σθεναρά τους μαχητές του ISIS, συνεχίζουν να πλήττονται από διαρθρωτικές
ελλείψεις. Υστερα από χρόνια ημιαυτόνομης κυριαρχίας, οι Κούρδοι του
Ιράκ συνεχίζουν να μη διαθέτουν θεσμοθετημένο, μη πολιτικοποιημένο
στρατό. Οι περισσότεροι Πεσμέργκα προέρχονται από τις ένοπλες πτέρυγες
των δυο μεγαλύτερων κομμάτων της KRG: το Δημοκρατικό Κόμμα του
Κουρδιστάν (KDP) και την Πατριωτική Ενωση του Κουρδιστάν (PUK).
Στο παρελθόν η απουσία οργανωμένων και καλά εκπαιδευμένων ενόπλων
δυνάμεων γινόταν αποδεκτή από τα ιρακινά κουρδικά κόμματα ως μια
αναπόφευκτη αλλά ανεκτή κατάσταση. Η άνοδος του ISIS άλλαξε άρδην τη
στάση αυτή.
Η αναβάθμιση του κουρδικού στρατού απαιτεί αμερικανική μεσολάβηση και στρατιωτική βοήθεια προς τους Κούρδους. Αλλά προηγουμένως η Ουάσιγκτον πρέπει να αποφασίσει αν επιθυμεί να πάρει αυτό τον δρόμο.
Από την πτώση του Σαντάμ Χουσεΐν οι ΗΠΑ επέλεξαν να μην εκπαιδεύουν ούτε να εξοπλίζουν ευθέως τους Πεσμέργκα. Πολιτική της Ουάσιγκτον είναι ότι αυτά πρέπει να περνούν διαμέσου της κεντρικής κυβέρνησης της Βαγδάτης. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ και αν συναλλάσσονταν με τους Κούρδους χωρίς τη μεσολάβηση της Βαγδάτης, θα την έθεταν σε κίνδυνο.
Επειτα υπάρχουν γραφειοκρατικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν.
Παρότι η Ουάσιγκτον διατηρεί καλές σχέσεις με όλα τα κουρδικά κόμματα,
στα χαρτιά το KDP και το PUK συνεχίζουν να θεωρούνται τρομοκρατικές
οργανώσεις Τύπου 3. Γι' αυτό οι Πεσμέργκα, που αριθμούν 150.000 άνδρες,
εκ των οποίων οι 110.000 είναι μέλη του KDP και του PUK, δεν μπορούν να
λάβουν απευθείας αμερικανική στρατιωτική βοήθεια.
Την ώρα που η Ουάσιγκτον απασχολείται με τον χειρισμό αυτού του
ζητήματος, οι Κούρδοι του Ιράκ στρέφονται αλλού για υποστήριξη. Τον
Ιούνιο, ύστερα από ένα μπαράζ από στρατιωτικές νίκες του ISIS, το Ιράν
ήταν αρχικά η μοναδική χώρα που βοήθησε πρόθυμα τους Κούρδους με
στρατιωτικό υλικό και συμβούλους.
Αλλά η εμφάνιση του Ιράν ως κύριου υποστηρικτή των Πεσμέργκα έχει
κόστος. Υπό την καθοδήγηση της Τεχεράνης, σιιτικές πολιτοφυλακές από όλο
το Ιράκ πήγαν βόρεια για να συμμετάσχουν στις μάχες κατά του ISIS. Αν
και οι Κούρδοι καλωσόρισαν τον ρόλο του Ιράν στην απώθηση του ISIS,
εκφράζονται φόβοι για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της ανάμειξης της
Τεχεράνης στο ιρακινό Κουρδιστάν. Ωστόσο, δεδομένης της άμεσης απειλής
που αποτελεί το ISIS, οι Κούρδοι του Ιράκ είναι ικανοποιημένοι που η
Τεχεράνη τούς παρείχε την απολύτως αναγκαία στρατιωτική βοήθεια τη
στιγμή που τη χρειάζονταν περισσότερο.
Εν τω μεταξύ η Τεχεράνη δεν θα παραβλέψει το γεγονός ότι οι
εσωτερικοί κουρδικοί διχασμοί και η αποκέντρωση των Πεσμέργκα της
παρέχουν ευκαιρίες επέμβασης και αύξησης της επιρροής της στο Βόρειο
Ιράκ.
Αλλά ούτε και η μακροχρόνια στρατηγική του Ομπάμα για την
αντιμετώπιση του ISIS δεν μπορεί να παραβλέψει τον κρίσιμο ρόλο που
μπορούν να παίξουν οι κούρδοι μαχητές. Η στιγμή είναι ιδανική για να
αναθεωρήσει μερικές από τις πιο ξεπερασμένες αμερικανικές πολιτικές που
αφορούν τις σχέσεις με το ιρακινό Κουρδιστάν.
Οι Κούρδοι του Ιράκ ελπίζουν ότι οι Αμερικανοί θα δράσουν με
ταχύτητα. Προτιμούν τις ΗΠΑ από άλλους ξένους συμμάχους αλλά δεν είναι
σε θέση να είναι πολύ επιλεκτικοί όταν υπάρχει η άμεση απειλή του ISIS.ΒΗΜΑ
