Ποιος σκότωσε την ισραηλινή Αριστερά;

Η διεθνής κοινότητα, η απογοήτευση των ψηφοφόρων και η στροφή προς τα δεξιά

Η ισραηλινή Αριστερά έχει πρόβλημα, όπως παραδέχονται οι περισσότεροι αριστεροί - και ο πόλεμος στη Γάζα που έληξε πρόσφατα της ασκεί ακόμη μεγαλύτερη πίεση. Στη διάρκεια του πολέμου ενισχύθηκε η αίσθηση ενότητας και κοινού σκοπού των Ισραηλινών περιθωριοποιώντας τους λίγους εγχώριους πολέμιους της ένοπλης σύγκρουσης.Μετά τον πόλεμο η κατάσταση επιδεινώθηκε για την Αριστερά. Οι ψηφοφόροι σήμερα μοιάζουν ακόμη πιο αποφασισμένοι να υποστηρίξουν δεξιές συνταγές και πολιτικές. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, τα δεξιά κόμματα ενισχύονται και ο αριθμός των βουλευτικών εδρών που αντιστοιχούν στον σημερινό δεξιό συνασπισμό έχει εκτοξευθεί.

Εξίσου σημαντικό είναι ότι μερικοί γνωστοί μου αριστεροί παραδέχονται κατ' ιδίαν ότι τους συγκλόνισε ο πόλεμος και αναγκάστηκαν να επανεξετάσουν ορισμένες πάγιες απόψεις τους. Συνεχίζουν να απεχθάνονται τις δεξιές πολιτικές, αλλά η πίστη τους στις λύσεις που προτείνει η Αριστερά έχει διαβρωθεί. Αυτό αποτελεί κατ' εξοχήν ένα πολιτικό υποπροϊόν της περιοχής μας. Οι Ισραηλινοί κοιτάζουν τη γειτονιά τους και ενστικτωδώς σφίγγουν τα όπλα τους. Αλλά υπάρχει και μια δεύτερη, συχνά παραμελημένη, αιτία για τον θάνατο της ισραηλινής Αριστεράς.

Ο φαύλος κύκλος της διεθνούς υποστήριξης

Επί πολλά χρόνια η διεθνής κοινότητα υπήρξε ο σημαντικότερος σύμμαχος της ισραηλινής Αριστεράς. Οταν οι Ισραηλινοί έχαναν την πίστη τους στην ειρηνευτική διαδικασία, η συρρικνούμενη Αριστερά έβρισκε παρηγοριά στη συνεχιζόμενη υποστήριξη των φιλελεύθερων Ευρωπαίων και Αμερικανών.Και όσο λιγότερο μπορούσε η Αριστερά να πείσει τους παλαιστίνιους αιχμαλώτους ή την ισραηλινή κυβέρνηση να παγώσει τους εβραϊκούς οικισμούς, τόσο περισσότερο ζητούσε διεθνή παρέμβαση. Και τόσο λιγότερο νομιμοποιούνταν οι κινήσεις της στα μάτια των μη αριστερών Ισραηλινών.

Εν τω μεταξύ η διεθνής κοινότητα επίσης παρερμήνευε την κατάσταση. Οι ξένοι ηγέτες και διαμορφωτές της κοινής γνώμης δεν συνειδητοποιούσαν ότι υποστηρίζοντας μια περιθωριοποιημένη Αριστερά την έκαναν να χάσει ακόμη περισσότερη από την επιρροή της.

Δεν διέβλεψαν ότι βασιζόμενοι σε ένα φθίνον πολιτικό στρατόπεδο απλώς μείωσαν την ικανότητά τους να επηρεάζουν την ισραηλινή πολιτική. Διεθνείς παίκτες, κυρίως ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, άσκησαν πίεση στο Ισραήλ, εν μέρει λόγω της ενθάρρυνσης από την ισραηλινή Αριστερά. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό για τον Λευκό Οίκο: το Ισραήλ έχασε την εμπιστοσύνη του προς τον Ομπάμα και ως εκ τούτου έγινε λιγότερο πιθανό να ακολουθήσει τις συμβουλές του ή να δοκιμάσει τις πολιτικές που πρότεινε.  

Απογοήτευση: το λογικό επόμενο βήμα

Πριν από έναν μήνα ο πρώην διπλωμάτης Αλόν Λιέλ έγραψε ότι «ενώ εγώ και οι φίλοι μου, τα συντετριμμένα απομεινάρια του ισραηλινού φιλειρηνικού στρατοπέδου, εμπιστευτήκαμε τον πρόεδρο Ομπάμα, σήμερα αποδεικνύεται ότι βασιζόταν σε εμάς για να βρεθεί λύση». Είναι προφανές ότι η απογοήτευση ήταν το λογικό επόμενο βήμα.

Ο Λιέλ και οι φίλοι του έκαναν το λάθος να νομίζουν ότι εξωτερικές δυνάμεις θα ανάγκαζαν το Ισραήλ να δράσει όπως εκείνοι επιθυμούσαν αντί να συνειδητοποιήσουν ότι σε μια δημοκρατία όπως το Ισραήλ η κύρια αποστολή ενός πολιτικού στρατοπέδου είναι να συσπειρώσει τους συμπολίτες του γύρω από τους στόχους του.

Ο Ομπάμα και οι παρόμοια σκεπτόμενοι παγκόσμιοι ηγέτες έκαναν το λάθος να πιστεύουν ότι ο καλύτερος τρόπος για να επηρεάσουν τους Ισραηλινούς ήταν να πιέσουν την κυβέρνησή τους αντί να συνειδητοποιήσουν ότι οι Ισραηλινοί ανταποκρίνονται καλύτερα στις πολιτικές που προτείνουν ηγέτες του εξωτερικού αν έχουν κάποια εμπιστοσύνη στους ηγέτες αυτούς (οι στενές και γεμάτες σεβασμό σχέσεις με τους πρώην προέδρους Μπιλ Κλίντον και Τζορτζ Μπους αποτελούν την καλύτερη απόδειξη ότι οι Ισραηλινοί σε ακούνε μόνο αν σε εμπιστεύονται).

Η διεθνής ενθάρρυνση της ισραηλινής Αριστεράς έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον θάνατό της. Ο έξω κόσμος προωθούσε τις μη δημοφιλείς απόψεις μιας ισραηλινής πολιτικής μειονότητας προσδίδοντας στην Αριστερά μια διογκωμένη αίσθηση της σημασίας της εντός του Ισραήλ. Η ψευδαίσθηση οδήγησε στην απογοήτευση και στη συνέχεια στην αποξένωση από την κυρίαρχη ισραηλινή κοινωνία και όλα αυτά κατέληξαν στην περαιτέρω μείωση της πολιτικής γοητείας που ασκεί η Αριστερά.

Οι Ισραηλινοί μπορούν να ακούσουν τις απόψεις των διαφωνούντων. Είναι συνηθισμένοι να τις ακούνε. Αλλά επιθυμούν επίσης να έχουν πίστη ότι οι διαφωνούντες παραμένουν μέλη της οικογένειας.

Rosner Shmuel