Της Πέπης ΡηγοπούλουΗ σταθερή αξία της πρόβλεψης στηρίζεται στη φαντασία. Ο,τι δεν μπορεί να συλλάβει ο νους του ανθρώπου, ο ορθογωνισμένος νους που περιπλανάται ανάμεσα στη μια και την άλλη ανάγκη, όταν δεν παραλύει από το ενδεχόμενο της αντιμετώπισής τους, το συλλαμβάνει αυτή η έκτη αίσθηση που είναι η φαντασία. Ή όπως αλλιώς ονομάζεται. Για τον λόγο αυτόν οι πολιτικές αναλύσεις και οι δημοσιογραφικές τους πλαδαρές απλοποιήσεις συχνά νοσούν. Γιατί δεν τολμούν να αφεθούν στο παιχνίδι της φαντασίας. Αλλά και γιατί δεν τολμούν να κοιτάξουν την πραγματικότητα κατάματα όταν ξεπερνά το φανταστικό. Γιατί θέλουν να παραμείνουν στο «τρεις το λάδι, τρεις το ξίδι» αντί να μετρήσουν τα πράγματα είτε με το κουταλάκι του καφέ, όπως προτείνει ο ποιητής, με το μέτρο δηλαδή του προσωπικού βιώματος, είτε με αυτό της πραγματικής συλλογικής εμπειρίας.
Για να γίνω σαφής: Μιλώ για τον χώρο της Μέσης Ανατολής που μαζί με τα Βαλκάνια αποτελεί την ανήσυχη γειτονιά μας, που ετοιμάζεται καθώς φαίνεται για πολλοστή φορά να αλλάξει και πάλι σύνορα. Εδώ, οι αναλύσεις και οι προβλέψεις της επιστήμης ωχριούν μπροστά στις προβλέψεις της λογοτεχνίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Σάμιουελ Χάντιγκτον, ο οποίος στο πολυσυζητημένο βιβλίο του είχε επιχειρήσει μια επιστημονική προφητεία: Με το τέλος του ανατολικού μπλοκ ερχόταν κατά την άποψή του και το τέλος των ιδεολογικών συγκρούσεων όπως ώς τότε τις ξέραμε στον πλανήτη. Τη θέση τους έπαιρνε στο σχήμα του η σύγκρουση των πολιτισμών, που τελικά κατέληγε να είναι η σύγκρουση των θρησκειών: Ισλάμ εναντίον Εβραϊσμού και Χριστιανισμού. Και η επίθεση της Αλ Κάιντα κατά των δίδυμων πύργων μαζί με ό,τι ακολούθησε έμοιαζαν να επαληθεύουν τα λεγόμενά του σε βαθμό που κάποιοι υποστήριζαν ότι αυτά ήταν απλώς κυριαρχικοί σχεδιασμοί ντυμένοι με επιστημονικό-προφητικό ένδυμα.
Η προφητεία άρχισε σιγά σιγά να στραβώνει από τη στιγμή που η υπερδύναμη και οι σύμμαχοί της ξεκίνησαν να υποστηρίζουν ανοιχτά εξεγέρσεις είτε να παρεμβαίνουν άμεσα στρατιωτικά σε περιοχές που, κατά σύμπτωση, είχαν μεγάλη ενεργειακή σημασία και που συνέβαινε να βρίσκονται πολύ συχνά στη μεσανατολική και μεσογειακή γειτονιά μας. Ιράκ, Λιβύη, Αίγυπτος, Συρία είναι μερικοί από τους πιο εμφανείς σταθμούς της εφιαλτικής αυτής εξέλιξης. Εξέλιξης που, μιας και δεν κόλλαγε να πάρει γενικές και βολικές ταξικές ερμηνείες, έφτασε να εξορκιστεί με ένα σουρεαλιστικό μετεωρολογικό λεξιλόγιο: Για περιοχές για τις οποίες το έαρ είναι κάτι άγνωστο, ανακαλύφθηκε ο όρος «αραβική άνοιξη».
Η σημερινή κατάσταση, όπου όλα τα σύνορα από την Τουρκία μέχρι την Αραβική χερσόνησο και από τη Λιβύη ώς τη Συρία, το Ιράκ και τον Λίβανο μοιάζουν άμεσα είτε έμμεσα αμφισβητούμενα και που κανένα άλλο σύνορο της περιοχής δεν μπορεί να θεωρείται εγγυημένο, κονιορτοποιεί κάθε έτοιμη ερμηνευτική συνταγή ταξικού, θρησκευτικού είτε μετεωρολογικού περιεχομένου. Το ταξικό εμπλέκεται με το εθνοτικό, το τοπικιστικό και το θρησκευτικό, έτσι που τα μεγάλα μπλοκ (π.χ. ο αραβικός κόσμος, το αραβικό και μη Ισλάμ και ακόμα και αυτή η Αλ Κάιντα) να πολυδιασπώνται με εφιαλτικό ρυθμό σε σπαρασσόμενες υποδιαιρέσεις.
Τη θέση του Χάντιγκτον μοιάζει να παίρνει όλο και πιο καθαρά ο Οργουελ με το ανατριχιαστικό φινάλε της «Φάρμας των ζώων», όπου τα ανθρώπινα ζώα αλληλοσπαράσσονται δίχως έλεος ή τέλος. Και το ζητούμενο είναι ένας λόγος και μια πράξη που, παρατώντας τα ξοφλημένα στερεότυπα, να τολμήσουν να δουν κατάματα το παρόν, να φανταστούν τον ζόφο που έρχεται και να προτείνουν ότι ακόμα και τώρα μπορεί όχι να διαιρέσει περισσότερο, αλλά να ενώσει.
http://www.efsyn.gr/?p=215600
