Του Νικόλα ΖηργάνουΟι Αμερικανοί πιέζουν για κυβέρνηση εθνικής ενότητας με σιίτη πρωθυπουργό και συμμετοχή Κούρδων και σουνιτών υπουργών, ώστε να υπάρξει πολιτική (και στη συνέχεια στρατιωτική) αντιμετώπιση των εξτρεμιστών σουνιτών ανταρτών του «Ισλαμικού Κράτους» που έχουν καταλάβει το ένα τρίτο των εδαφών της χώρας. Ο διαμοιρασμός των εξουσιών ανάλογα με την εθνότητα ή το θρησκευτικό δόγμα στο μετα-Σαντάμ Ιράκ προβλέπει σιίτη πρωθυπουργό, Κούρδο πρόεδρο του Ιράκ και σουνίτη πρόεδρο της Βουλής.
Ο Μάλικι ήταν μέχρι χθες βράδυ αμετακίνητος και διεκδικούσε -παρά τις αντιδράσεις- την πρωθυπουργία για τον εαυτό του και επίσης δεν συναινούσε στο άνοιγμα προς τους Κούρδους και ιδίως προς τους σουνίτες. Σήμερα, θα φανεί αν η Τεχεράνη τού τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια, επιλέγοντας έναν άλλο σιίτη για υποψήφιο πρωθυπουργό, σε μια κίνηση που θα συνεκτιμηθεί στο ευρύτερο πλαίσιο του αμερικανο-ιρανικού διαλόγου για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που βρίσκεται στην τελική ευθεία.
Ολες τις προηγούμενες ημέρες έγιναν έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις με στόχο την αλλαγή φρουράς στο πρωθυπουργικό μέγαρο, με τουλάχιστον δύο σιίτες ηγέτες μεγάλης επιρροής, τον φιλο-ιρανό μουλά Μοκτάντα αλ Σαντρ και τον μετριοπαθή επίσης φιλο-ιρανό Αμάρ αλ Χακίμ του «Ανώτατου Ισλαμικού Συμβουλίου του Ιράκ», να συζητούν εναλλακτικές λύσεις. Τον Χακίμ αλλά και σουνίτες ηγέτες συνάντησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι την περασμένη εβδομάδα στη Βαγδάτη, ενώ έχουν ανάψει τα τηλέφωνα (μεταξύ του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν και του Κούρδου προέδρου Μασούντ Μπαρζανί) για να αποτραπεί η ανεξαρτησία των Κούρδων και η τριχοτόμηση του Ιράκ.
Οι Κούρδοι είναι διατεθειμένοι να μην προχωρήσουν τώρα στην ανεξαρτησία, αλλά ζητούν δύο σημαντικά ανταλλάγματα για να υποστηρίξουν τη νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Πρώτον, έχουν βάλει στο τραπέζι την επαναδιαπραγμάτευση του ποσοστού που λαμβάνουν ως κέρδος από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση (σήμερα είναι 17% και απαιτούν 25%, πέραν της εκμετάλλευσης των δικών τους πόρων) και δεύτερον, δεν συζητούν καν το μέλλον της πόλης του Κιρκούκ και της ευρύτερης περιοχής των πετρελαιοπηγών του την οποία έχουν καταλάβει μετά την απόσυρση του ομοσπονδιακού στρατού.
Οι Κούρδοι θα προχωρήσουν σε δημοψήφισμα στην περιοχή με αίτημα την ενσωμάτωσή της στο ιρακινό Κουρδιστάν και επιδιώκουν να μετατρέψουν το Κιρκούκ σε πρωτεύουσα του μελλοντικού τους κράτους. Πιέσεις να μειώσουν τις απαιτήσεις τους ασκούν στους Κούρδους οι Αμερικανοί, ενώ η Αγκυρα έβαλε τέλος στις εκτιμήσεις πως αλλάζει πολιτική στο κουρδικό και ανακοίνωσε επισήμως πως δεν τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας του ιρακινού Κουρδιστάν. Εκπρόσωπος του γραφείου του πρωθυπουργού Ερντογάν δήλωσε ότι η εδαφική ενότητα και ακεραιότητα του Ιράκ είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας.
