Του Δρα Γιάννου Χαραλαμπίδη
- Μπορεί ή όχι η γερμανική επένδυση στο τερματικό, να «αδειάσει» την τουρκική λίμνη;
- Ποιες γεωπολιτικές αλλαγές μπορεί να φέρει η εμπλοκή του Βερολίνου στα ενεργειακά της Κύπρου και ποια μπορεί να είναι η τύχη του αγωγού από την Κύπρο και το Ισραήλ προς Τουρκία
- ΠΩΣ ΑΠΟΤΡΕΠΕΤΑΙ η τριχοτόμηση της κυπριακής ΑΟΖ
Η επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στη Γερμανία επιβεβαίωσε τις πληροφορίες περί του ενδιαφέροντος από πλευράς Βερολίνου, να εμπλακεί στο φυσικό αέριο και δη στην κατασκευή του τερματικού στο Βασιλικό. Η πρόθεση υπάρχει. Και αυτό το οποίο αναμένεται,είναι να μετουσιωθεί σε πράξη. Διότι, η κατασκευή του τερματικού είναι στρατηγικής σημασία και συναφής με το ερώτημα, εάν η Κύπρος θέλει να καταστεί ενεργειακό κέντρο της ΕΕ ή "όχι". Η λογική και η στρατηγική λένε "ναι". Και η συγκυρία είναι καλή. Το ζητούμενο είναι η πολιτική και μεθοδολογία υλοποίησης. Και το καθαρό μυαλό.
Εναλλακτικές ενεργειακές οδοί
Η κρίση στην Ουκρανία και η ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία κατά περίπου 36% σε φυσικό αέριο, είναι πρόδηλο ότι της κρατά δεμένα τα χέρια σε ό,τι αφορά στις επιλογές της. Το κόστος από τις όποιες κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας θα είναι μεγαλύτερο από το όφελος. Όσο δε, για τις αναφορές περί σεβασμού των δημοκρατικών αρχών και αξιών, αυτές είτε αναδεικνύονται και εφαρμόζονται, είτε υποχωρούν και μπαίνουν μερικώς ή καθ’ ολοκληρίαν στο ράφι, αναλόγως της απόκλισης ή της σύγκλισης των εθνικών συμφερόντων.
Είναι πρόδηλο πως υπάρχει ταύτιση των γερμανικών και των δικών μας εθνικών συμφερόντων για τη λήψη ήπιων μέτρων σε βάρος της Μόσχας, καθότι η δική μας οικονομία, εν μέσω κρίσης, εξαρτάται από το ρωσικό τουρισμό και από άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, την ίδια στιγμή, κατά την οποία η Γερμανία εξαρτάται ενεργειακά από την Ρωσία. Η κρίση έφερε στην επιφάνεια την ανάγκη εναλλακτικών οδών και πηγών ενεργείας. Η Τουρκία είναι μεν μια άλλη οδός, όμως, χωρίς δικό της φυσικό αέριο.
Και για να καλύψει το κενό λιγουρεύεται τα κοιτάσματα της Κύπρου και της Ελλάδας. Ταυτοχρόνως, εγείρεται το εξής ερώτημα: Γιατί να θέλει να φύγει η Γερμανία από την εξάρτηση της Ρωσίας και να περάσει στην εξάρτηση της Τουρκίας; Άλλωστε, ειδικώς η γερμανική δεξιά της Άγκελας Μέρκελ ουδόλως επιθυμεί την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Και συμβαίνει αυτό διότι με βάση τους συντελεστές ισχύος, η Τουρκία, όχι μόνο θα είναι μία από τις ηγέτιδες χώρες της ΕΕ, αλλά θα έχει τη δυνατότητα να είναι η μεγαλύτερη δύναμη της Ευρώπης και να θέτει ακόμη και αυτή τη Γερμανία υπό την ενεργειακή της εξάρτηση λόγω αγωγών.
Τουρκικός αγωγός και τερματικό
Εκ των πραγμάτων, το Βερολίνο θα προτιμά την αναβάθμιση του λεγόμενου Μεσογειακού Διαδρόμου με κέντρο την Κύπρο, εξού και το ενδιαφέρον για το τερματικό. Η Κύπρος είναι χώρα της ΕΕ και αυτό συνιστά θετικό γεγονός για τη Γερμανία. Επί τούτου προστίθεται ακόμη κάτι: Το μικρό μέγεθος της Κύπρου γίνεται πλεονέκτημα, αφού δεν μπορούμε να θεωρηθούμε απειλή για το Βερολίνο παρά μόνο χρήσιμοι εταίροι. Και μάλιστα της ηγέτιδας εντός της ΕΕ χώρας.
Η εξέλιξη αυτή δικαιώνει όσους υποστήριζαν και υποστηρίζουν τον άξονα Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας με τις ευλογίες των ΗΠΑ, οι οποίες έχουν τα δικά τους συμφέροντα στην κυπριακή ΑΟΖ. Υπάρχει μάλιστα μια ισχυρή σχολή σκέψης εντός της αμερικανικής ελίτ, που υποστηρίζει έναν τέτοιο στρατηγικό ενεργειακό σχεδιασμό, καθότι θεωρεί το καθεστώς Ερντογάν ως ισλαμοκεντρικό και επικίνδυνο. Με την κρίση στην Κριμαία δημιουργείται μια αντιπαλότητα μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, που υποβοηθά τη σύγκλιση συμφερόντων Γερμανίας και ΗΠΑ στην αντίληψη της ενεργειακής απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Μόσχα.
Μέσα από αυτά τα ρήγματα των Τιτάνων του διεθνούς συστήματος καλούμαστε να δείξουμε διπλωματική μαεστρία, εξυπηρετώντας τα δικά μας συμφέροντα με τη Δύση, στην οποία ανήκουμε, χωρίς όμως να τα τσουγκρίζουμε με τη Μόσχα. Ούτως ή άλλως, θα πρέπει να μπούμε στο παιχνίδι των ενεργειακών αγορών. Η γερμανική εμπλοκή στο τερματικό λειτουργεί αποτρεπτικά πριν από και μετά τη λύση ως προς την κατασκευή αγωγού από την Κύπρο στην Τουρκία, γεγονός που θα μάς έθετε υπό τουρκική εξάρτηση, λόγω της υπεροχής ισχύος την οποία διαθέτει η Άγκυρα. Εάν γίνει το τερματικό στο Βασιλικό, δεν χρειάζεται ο αγωγός προς την Τουρκία.
Και ταυτοχρόνως, γιατί η Γερμανία να επενδύσει από τη μια στην Κύπρο, με στόχο την μερική απεξάρτηση από Μόσχα και Άγκυρα, και από την άλλη, να θέλει να υιοθετήσει και να επικροτήσει τις όποιες κινήσεις εξάρτησης, όπως θα είναι ο αγωγός προς τα τουρκικά παράλια;
Ο ενεργειακός κόμβος
ΕΑΝ, τελικά, οι Γερμανοί επενδύσουν στο τερματικό, γίνονται αντιληπτά τα εξής:
Πρώτο, η γερμανική εμπλοκή επεκτείνει τη συμμαχία Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας και επιβεβαιώνει τη στρατηγική ανάλυση, που ήθελε την Κύπρο ενεργειακό κόμβο της ΕΕ και της Μέσης Ανατολής.
Υπό αυτές τις συνθήκες, γιατί πλέον το Ισραήλ να θέλει να περάσει το φυσικό του αέριο με αγωγό από τα δικά του οικόπεδα στην Τουρκία και να τεθεί υπό τουρκική εξάρτηση, τη στιγμή που βρίσκεται σε ανταγωνιστική σχέση με την Άγκυρα για την πρωτοκαθεδρία της περιφερειακής δύναμης, και να μην ενώσει τα δικά του κοιτάσματα μέσω αγωγού με το Βασιλικό;
Δεύτερο, η πιθανή επένδυση των Γερμανών στο τερματικό αυξάνει τις πιθανότητες πραγμάτωσής του με τη συνδρομή και άλλων όπως η ENI, η TOTAL και η DELEK. Και είναι πρόδηλο ότι πέφτει το κόστος κατασκευής για ένα έκαστο των συμμετεχόντων και αυξάνει τα κέρδη, κυρίως μέσω των αποθεμάτων, που ενδεχομένως βρίσκονται στα λοιπά κυπριακά οικόπεδα, καθώς και του όγκου των κοιτασμάτων εκείνων που θα μεταφερθούν με ορθό προγραμματισμό από το Λίβανο για παράδειγμα ή/και από την Αίγυπτο.
Τρίτο, η δημιουργία συνθηκών ασφάλειας, κυρίως έναντι της τουρκικής απειλής, υπό την έννοια ότι η Άγκυρα δεν θα επιτεθεί σε βάρος ευρωπαϊκών συμφερόντων, όπως δεν επιτέθηκε κατά της πλατφόρμας της“Noble”, πλησίον της οποίας υπάρχει σχεδόν μονίμως ένα αντιτορπιλικό των ΗΠΑ.
Τα συμφέροντα των εταίρων και η τουρκική λίμνη
ΥΠΑΡΧΕΙ και κάτι άλλο συναφές με τα ανωτέρω: Δημιουργείται υπό αυτές τις συνθήκες πρόσφορο έδαφος για λύση, η οποία δεν θα μάς καθιστά όμηρους της Τουρκίας, αφού οι ίδιοι οι συνέταιτεροί μας δεν θα επιθυμούν κάτι τέτοιο, λόγω εξυπηρέτησης δικών τους συμφερόντων. Βεβαίως, χρειάζεται επί τούτου και η δική μας συνδρομή και συγκροτημένη στρατηγική. Γιατί η Γαλλία και η Ιταλία να θέλουν το κυπριακό φυσικό αέριο να περνά από το τουρκικό έδαφός και να τελεί υπό τη γεωπολιτική εποπτεία της Άγκυρας; ΄
Ετσι, λοιπόν, μπορούν να δημιουργηθούν προϋποθέσεις αποτροπής της τριχοτόμησς της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατία, όπως η Τουρκία επιδιώκει, μέσω της λύσης ή και μετά από αυτήν, γεγονός που αποτυπώνεται επί της συμφωνίας της με το ψευδοκράτος, την 22η Σεπτεμβρίου του 2011, η οποία επανήλθε προ ημερών με σχετική ρηματική διακήρυξη της Άγκυρα προς τον ΟΗΕ. Η λογική της τουρκική λίμνης, δηλαδή από τη Μαρμαρίδα ως την Αλεξανδρέττα, που ισοδυναμεί με έλεγχο της κυπριακής ΟΑΖ στα βόρεια της Κύπρου και όχι μόνο, καθώς και τμήματος της ελληνικής ΑΟΖ στην περιοχή του Καστελόριζου, δεν θα είναι, υπό αυτές τις συνθήκες, μια συμφέρουσα γεωστρατηγική και γεωπολιτική επιλογή ούτε για τους Γερμανούς, ούτε για τους Ισραηλινούς, ούτε και για τους Αιγύπτιους.
Όταν μάλιστα κυβερνούσε ο Μόρσι, οι Τούρκοι πίεσαν τους Αιγυπτίους για να ακυρώσουν τη συμφωνία της χώρας τους με την Κύπρο επί της ΑΟΖ, προκειμένου να ανακόψουν τη σύζευξη της Κυπριακής και της Ελληνικής ΑΟΖ. Στόχος της τουρκικής πλευράς ήταν και είναι η αποτροπή της δημιουργίας μιας ελληνικής ενεργειακής λίμνης και η θεμελίωση μιας τουρκικής. Ούτε οι Γερμανοί, ούτε οι Ισραηλινοί θα ήθελαν ποτέ μια τουρκική λίμνη, εάν επενδύσουν στο τερματικό.
Και αυτό, διότι η Τουρκία αντιμετωπίζει και τους μεν και τους δε με ανταγωνιστικό πνεύμα και πρακτικές. Τους Γερμανούς εντός της ΕΕ -και δη στο μέλλον- στη λογική του ποία εκ των δυο χωρών, Γερμανία ή Τουρκία, θα είναι κυρίαρχη. Τους Ισραηλινούς σχετικά με το ποια εκ των δυο χωρών, Ισραήλ ή Τουρκία, θα έχει την πρωτοκαθεδρία ως περιφερειακή δύναμη.
Στάβλος του Αυγείου και σύγχρονο κράτος
Σε αυτή τη βάση θα πρέπει να επιδιωχθεί η διαμόρφωση των συμφερόντων μας σε σχέση με τη Γερμανία ως προς την κατασκευή του τερματικού στο Βασιλικό. Αυτός θα πρέπει να είναι ο σχεδιασμός όχι μόνο της Κυβέρνησης, αλλά και του συνόλου του κομματικού συστήματος. Η συνεργασία με τη Γερμανία διευρύνει τον άξονα Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας. Εάν δεχθούμε (πράγμα που είναι αληθές) ότι το λεγόμενο «Δ’ Ράιχ της Άγκελας Μέρκελ» ήταν σκληρότατο και άδικο με το «κούρεμα» και ότι συνέβαλε στην μετατροπή μας σε «πειραματόζωο», θα πρέπει επίσης να δεχθούμε ότι όλα αυτά τα τραγικά που μας συμβαίνουν, έγιναν λόγω και των δικών μας αδέξιων πολιτικών χειρισμών και με τη συνδρομή των λαμογιών που βασίλευαν στα χρηματοπιστωτικά μας ιδρύματα.
Σήμερα δημιουργούνται οι ευκαιρίες ώστε τα χρήματα που δεν μάς είχαν δώσει οι Γερμανοί, εντός του επόμενου χρονικού διαστήματο να μάς τα δώσουν, υπό μορφή επένδυσης, για την κατασκευή τερματικού και στη λογική του αμοιβαίου οφέλους. Ο ρεαλισμός διδάσκει ότι η πολιτική δεν στηρίζεται σε συναισθηματισμούς και θυμούς αλλά στη βάση ψυχρής λογικής και συμφερόντων. Και εμφανίζεται στην παρούσα φάση η προοπτική για άξονα με το λεγόμενο «Δ΄ Ράιχ», όπως πολλοί χαρακτηρίζουν την υφιστάμενη Γερμανία - με ό,τι συνειρμούς μπορεί αυτό να συνεπάγεται.
Μια Γερμανία, η οποία όμως, ως εταίρος μας κυριαρχεί στην ΕΕ και, παρά το θυμό και τις αντιδράσεις που προκαλεί, για όσους σκέφτονται ορθολογιστικά και στη βάση σύγκλισης συμφερόντων, είναι πόλος σύναψης συμμαχιών. Ο ενδεχόμενος μαζί της ενεργειακός άξονας θα συνιστά προέκταση εκείνου που η ηγεσία μας διακηρύττει ότι έχει πρόθεση να οικοδομήσει με το Ισραήλ και την Ελλάδα προς την Ευρώπη. Επειδή περί Γερμανίας ο λόγος, θα ήταν ορθό να σημειωθεί ότι η λέξη Ράιχ σημαίνει κράτος.
Και πρέπει να δεχθούμε ότι οι Γερμανοί έχουν κράτος με ψηλό δείκτη δημοκρατικότητας. Χωρίς να μειώνουμε το δικό μας δημοκρατικό χαρακτήρα, θα πρέπει να δούμε την αλήθεια. Ότι, δηλαδή, το δικό μας πολιτειακό σύστημα αναδεικνύεται, όπως οι μετρήσεις της ΕΕ δείχνουν, πρωταθλητής στη διαφθορά. Και το οποίο πολιτειακό μας σύστημα, εμείς οι ίδιοι αποκαλούμε μπανανία. Και το οποίο οφείλουμε να καθαρίσουμε από τους Στάβλους του Αυγείου και να το καταστήσου σύγχρονο κράτος.
