11 Μαΐου 2014

Οι δεσμοί Βερολίνου και Μόσχας

ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΠΕΡΣΗ

Πολύ πριν οι φιλορώσοι της ανατολικής Ουκρανίας αιχμαλωτίσουν τους τέσσερις Γερμανούς στρατιωτικούς παρατηρητές, πυροδοτώντας διαμάχες στο εσωτερικό της Γερμανίας για τη σκοπιμότητα της αποστολής, ο αρθρογράφος της εφημερίδας Die Zeit, Μπερντ Ούλριχ διερωτάτο «πώς στην ευχή κατόρθωσε ο Πούτιν να διχάσει τη Γερμανία».Οι στρατιωτικοί παρατηρητές επέστρεψαν σώοι και αβλαβείς στο Βερολίνο, ύστερα από δεκαήμερη αιχμαλωσία, αλλά οι πολιτικές αντιπαραθέσεις για την ενδεδειγμένη στάση του Βερολίνου απέναντι στη Μόσχα δεν κόπασαν.


Με «άκομψο τρόπο»

«Θέλω να μάθω ποιος έστειλε τους Γερμανούς στρατιώτες στην ανατολική Ουκρανία» είπε ο αντιπρόεδρος της βαυαρικής CSU Πέτερ Γκαουβάιλερ. «Το γεγονός ότι η επαναστατική κυβέρνηση του Κιέβου, για τη νομιμοποίηση της οποίας υπάρχουν βάσιμες αμφιβολίες, έχει συμφέρον να προσκαλέσει στρατιώτες των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων στην περιοχή των συγκρούσεων το καταλαβαίνω» δήλωσε ο Γκαουβάιλερ στο περιοδικό Spiegel. «Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί είναι προς το συμφέρον μας να εμπλακούμε περισσότερο στη σύγκρουση με τέτοιο άκομψο τρόπο».

«Θα ήταν λάθος να το βάλουμε κάτω» απάντησε η υπουργός Αμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάγιεν, η οποία δεν αποκλείει το ενδεχόμενο επανόδου Γερμανών στρατιωτικών παρατηρητών στην Ουκρανία.

Η διαμάχη οξύνεται λόγω διαφορετικών αναγνώσεων της ιστορίας. Οι μεν αντίπαλοι της κυβερνητικής πολιτικής βλέπουν στη γερμανική εμπλοκή στην Ουκρανία την αναβίωση των παλαιών γερμανικών πολεμικών στόχων για επέκταση προς τα ανατολικά, οι δε υποστηρικτές των κυβερνητικών χειρισμών θεωρούν ότι το Βερολίνο ορθώς απομακρύνεται από το ιστορικό προηγούμενο της συνεννόησης Γερμανίας-Ρωσίας που είχε συνέπεια τη συντριβή όσων λαών είχαν την ατυχία να ζουν στα μεταξύ τους εδάφη.

Παρά το εύρος των απόψεων, που κυμαίνονται από τις επανειλημμένες απειλές της υπουργού Φον ντερ Λάγιεν για ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη ώς τους απορριπτικούς χαρακτηρισμούς του πρώην καγκελαρίου Σμιτ για τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας («ηλιθιότητες»), τα οικονομικά περιθώρια κίνησης είναι πολύ στενά.

Οι άμεσες ξένες επενδύσεις της Γερμανίας στη Ρωσία ξεπερνούν το σύνολο των επενδύσεων των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας μαζί, ενώ εταιρείες όπως η Siemens έσπευσαν από την πρώτη στιγμή να δηλώσουν ότι δεν επηρεάζονται από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. «Η Siemens και η Ρωσία ενώνονται από παράδοση 160 ετών» δήλωσε ο διευθυντής της εταιρείας Τζο Κέσερ μετά τη συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν προ μηνός.

Οικονομικό ταγκό
Ο θερμός εναγκαλισμός του πρώην καγκελαρίου Σρέντερ με τον Πούτιν στα 70ά γενέθλια του πρώτου, την περασμένη εβδομάδα, συμβόλιζε το σφιχτό οικονομικό ταγκό των δύο χωρών, που επισφραγίστηκε από την έναρξη λειτουργίας του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream κάτω από τη Βαλτική το 2011. Ενδεχόμενη ρήξη με τη Ρωσία θα τίναζε στον αέρα τους ενεργειακούς σχεδιασμούς του Βερολίνου, στερώντας του μια μη ελεγχόμενη από τη δύση ενεργειακή πηγή.

Οι φόβοι μιας χώρας που βρέθηκε στο επίκεντρο του Ψυχρού πολέμου για διολίσθηση σε νέο ψυχροπολεμικό κλίμα, διακατέχουν πλέον το 72% των Γερμανών. Παράλληλα, η συνέχιση της κρίσης έχει αυξήσει τον σκεπτικισμό της γερμανικής κοινής γνώμης απέναντι στη Ρωσία. Αλλά στην έδρα της γερμανικής κυβέρνησης, παρά τα σκληρά λόγια απέναντι στον Πούτιν, γίνονται πυρετώδεις προσπάθειες για εξεύρεση διπλωματικής λύσης.