Του Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη
Στην εποχή των μεγάλων προσδοκιών, των ελπίδων και του ονείρου που γέννησε το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
Αγωνίστηκε αδιαπραγμάτευτα για την υλοποίηση του ονείρου πραγμάτωσης
μιας κοινωνίας ισότητας και ελευθερίας, πλήρωσε τον αγώνα με την ίδια τη
ζωή του, για να οδηγηθεί η Αμερική στον κόσμο που να ανταποκρίνεται στο
όραμά του…
Η ΚΥΠΡΟΣ αποτελεί ένα παράδειγμα, όπου στις αρχές του 21ου αιώνα πλέον,
μεγάλες δυνάμεις και διεθνείς οργανισμοί αρνούνται το δικαίωμα των
ανθρώπων που ζουν σε αυτήν τη γωνιά του κόσμου
Οι συνειρμικές αναφορές στον θρυλικό ηγέτη Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, πρωτοπόρο αγωνιστή του κινήματος εναντίον των φυλετικών διακρίσεων στην Αμερική, που έγιναν απ’ αφορμή των δηλώσεων του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της πρόσφατης επίσκεψής του στο Βερολίνο, μας υποχρεώνουν να προσεγγίσουμε αφενός τις αναλογίες που υφίστανται μεταξύ του αγώνα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ υπέρ της θεμελίωσης καθεστώτος ισότητας, δικαιωμάτων και ελευθεριών των πολιτών της αμερικανικής συμπολιτείας και της κατάργησης των δομών φυλετικών διακρίσεων, της εμπέδωσης των κανόνων της δημοκρατικής πλειοψηφίας σε ένα πολιτικό σύστημα, και αφετέρου τις αντιστοιχίες στο κυπριακό πρόβλημα, σήμερα, ανατολή του 21ου αιώνα.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αγωνίστηκε στην εποχή των μεγάλων προσδοκιών, των ελπίδων και του ονείρου που γέννησε το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σε μια εποχή κατά την οποία η αυτοδιάθεση, η ελευθερία των υποδούλων λαών, τα δικαιώματα και οι δημοκρατικές διεκδικήσεις κατέστησαν απαραίτητη συνθήκη λειτουργίας του κόσμου την πραγμάτωση των αρχών και των κανόνων της ισότητας των ανθρώπων ως πολιτών, φορέων δικαιωμάτων και ελευθεριών σε ένα δημοκρατικό πολιτικό σύστημα, όπως αυτό των ΗΠΑ.
Στο δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα, ο Μάρτιν Λούθερ Κιγνκ έδωσε μάχη διαρκείας, θυσίας και αυτοθυσίας υπέρ της υλοποίησης του ονείρου του, ενός ονείρου ηρωικού αγώνα. Αν θυμηθούμε τη διαδρομή του, στην αφετηρία του αγώνα και την πορεία του προς την αυτοθυσία υπέρ της ισότητας και της ελευθερίας όλων, φέρνουμε στη μνήμη μας τη Ρόζα Παρκς, μοδίστρα το επάγγελμα, η οποία κατά το 1955 αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της σε λευκό στο λεωφορείο, όπως όριζαν οι νόμοι και οι συνθήκες φυλετικών διακρίσεων της εποχής, πράγμα που την οδήγησε στη σύλληψη.
Αυτό το περιστατικό απετέλεσε το έναυσμα για την έναρξη του αγώνα του Μάρτιν Λούθερ Κιγνκ, ο οποίος δημιούργησε την «Ένωση για την Πρόοδο», με στόχο την καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων, τη «Συνδιάσκεψη της Χριστιανικής Ηγεσίας των Πολιτειών του Νότου», ξεκίνησε ανθρωπιστικές περιοδείες υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων, διοργάνωσε καθιστικές διαμαρτυρίες, φυλακίστηκε, καταδικάστηκε, μαχαιρώθηκε, αντιμετωπίστηκε βάναυσα από τις αστυνομικές Αρχές, εγκαινίασε καμπάνια ελεύθερης εγκατάστασης των μαύρων στο Σικάγο και πρωτοστάτησε σε πολλές άλλες κινητοποιήσεις και δράσεις, πάντοτε εμπνευστής και επικεφαλής των αγώνων για την ισότητα. Προκάλεσε την αγανάκτηση, τον θυμό και τη μήνιν των διαφόρων εξουσιών σε όλα τα επίπεδα, από την αστυνομία, μέχρι τους προέδρους και τις κυβερνήσεις.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ συνέχισε αδιαπραγμάτευτα τον αγώνα για την υλοποίηση του ονείρου πραγμάτωσης μιας κοινωνίας ισότητας και ελευθερίας, πλήρωσε τον αγώνα με την ίδια τη ζωή του, για να οδηγηθεί η Αμερική στον κόσμο που να ανταποκρίνεται στο όραμά του, δηλαδή στην υλοποίηση της διακήρυξης της ανεξαρτησίας, που περιλαμβάνει την επιταγή ισότητας όλων, ανεξαρτήτως θρησκείας, φυλετικής ή άλλης διαφοράς, όπου η πολιτική ισότητα αναφέρεται στα άτομα ως πολίτες και όχι στις φυλετικές ομάδες, τις κοινότητες ή τις οποιεσδήποτε ομαδοποιήσεις πολιτών με κριτήριο την εθνική τους καταγωγή. Αυτό ήταν το όραμα που το εμπνεύστηκε, αγωνίστηκε και θυσίασε τη ζωή του, βρίσκοντας τη δικαίωση μετά τον θάνατό του.
Για μια Κύπρο ελεύθερη για όλους
Η ΚΥΠΡΟΣ αποτελεί ένα παράδειγμα, όπου στις αρχές του 21ου αιώνα πλέον, μεγάλες δυνάμεις και διεθνείς οργανισμοί αρνούνται το δικαίωμα των ανθρώπων, που ζουν σε αυτήν τη γωνιά του κόσμου, να υπάρχουν και να συνυπάρχουν, όχι μόνο ως συλλογικές οντότητες, αλλά κυρίως ως άτομα, πολίτες του ίδιου κράτους, φορείς ίσων δικαιωμάτων, υποχρεώσεων και ελευθεριών. Οι πολίτες αυτού του κράτους ή μέρος των πολιτών αυτού, όπως είναι οι Έλληνες, κάτοικοι του βόρειου τμήματος της Κύπρου, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν και να εκτοπιστούν βιαίως στην ίδιά τους την πατρίδα.
Όπως οι μαύροι της Αμερικής απαγορευόταν να πηγαίνουν και να εγκαθίστανται σε διάφορες πόλεις, όπως το Σικάγο και άλλες του αμερικανικού Νότου, έτσι συμβαίνει σήμερα στην Κύπρο, όπου η εγκατάσταση των Ελλήνων στον κυπριακό Βορρά είναι απαγορευμένη. Το πλαίσιο της πολυθρύλητης λύσης, την οποία ετοιμάζουν και συζητούν τρίτοι για εμάς, περιλαμβάνει ένα διζωνικό σύστημα ομοσπονδιακής διακυβέρνησης, όπου πιθανότατα οι απαγορεύσεις για εγκατάσταση, ελεύθερη διακίνηση και άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων των Ελλήνων καθ’ άπασα την επικράτεια, θα υφίστανται περιοριστικές αποκλίσεις, παραπέμπουν ευθέως στα φυλετικά γνωρίσματα του καθεστώτος εναντίον του οποίου αγωνίστηκε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Ο Κύπριος Πρόεδρος έχει μια ευκαιρία σήμερα, εάν θέλει να ακολουθήσει τα χνάρια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και να παραμείνει στην ιστορία της Κύπρου με τις αναλογίες ενός ηγέτη που αγωνίστηκε για την ελευθερία του λαού του, τα δικαιώματα και τις δημοκρατικές του κατακτήσεις, μπαίνοντας μπροστά στον αγώνα για μια Κύπρο ελεύθερη για όλους, καθ’ άπασα την επικράτεια, με ίσα δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες για όλους τους πολίτες και νόμιμους κατοίκους της Κύπρου παντού.
Ανεξαρτήτως αν πρόκειται για ενιαίο κράτος ή ομοσπονδιακό σύστημα, η δημοκρατική αρχή και το κράτος δικαίου είναι ο ακρογωνιαίος λίθος των πολιτευμάτων του δυτικού κόσμου, στον οποίο η Κύπρος ανήκει, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βασικό νόμο του ευρωπαϊκού συστήματος κρατών, αρχές τις οποίες εφαρμόζουμε γιατί ανήκουμε σε έναν πολιτικό πολιτισμό, τον οποίο διαμορφώσαμε ως Ελλάδα και ως Ευρώπη, μέσα από τη διαδρομή της ιστορίας μας, που είναι και η διαδρομή του δυτικού πολιτισμού. Η μη λύση του προβλήματος της Κύπρου θα ήταν μια εξέλιξη εξαιρετικά κακή.
Μια λύση όμως που δεν περιλαμβάνει στις θεμελιακές της διατάξεις την ισότητα, τις ελευθερίες και τη δημοκρατία, θα ήταν αντιθέτως ολέθρια για την Κύπρο και τον Ελληνισμό. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ θυμίζει σε όλους, ιδιαίτερα στους ταγούς του Ελληνισμού, την υποχρέωσή μας να αγωνιζόμαστε για τη συλλογική μας ελευθερία, τα δικαιώματά μας, το χρέος μας έναντι της ιστορίας, καθώς και την ευθύνη μας έναντι των γενεών που έρχονται, που μας επιβάλλει αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
Οι συνειρμικές αναφορές στον θρυλικό ηγέτη Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, πρωτοπόρο αγωνιστή του κινήματος εναντίον των φυλετικών διακρίσεων στην Αμερική, που έγιναν απ’ αφορμή των δηλώσεων του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της πρόσφατης επίσκεψής του στο Βερολίνο, μας υποχρεώνουν να προσεγγίσουμε αφενός τις αναλογίες που υφίστανται μεταξύ του αγώνα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ υπέρ της θεμελίωσης καθεστώτος ισότητας, δικαιωμάτων και ελευθεριών των πολιτών της αμερικανικής συμπολιτείας και της κατάργησης των δομών φυλετικών διακρίσεων, της εμπέδωσης των κανόνων της δημοκρατικής πλειοψηφίας σε ένα πολιτικό σύστημα, και αφετέρου τις αντιστοιχίες στο κυπριακό πρόβλημα, σήμερα, ανατολή του 21ου αιώνα.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αγωνίστηκε στην εποχή των μεγάλων προσδοκιών, των ελπίδων και του ονείρου που γέννησε το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σε μια εποχή κατά την οποία η αυτοδιάθεση, η ελευθερία των υποδούλων λαών, τα δικαιώματα και οι δημοκρατικές διεκδικήσεις κατέστησαν απαραίτητη συνθήκη λειτουργίας του κόσμου την πραγμάτωση των αρχών και των κανόνων της ισότητας των ανθρώπων ως πολιτών, φορέων δικαιωμάτων και ελευθεριών σε ένα δημοκρατικό πολιτικό σύστημα, όπως αυτό των ΗΠΑ.
Στο δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα, ο Μάρτιν Λούθερ Κιγνκ έδωσε μάχη διαρκείας, θυσίας και αυτοθυσίας υπέρ της υλοποίησης του ονείρου του, ενός ονείρου ηρωικού αγώνα. Αν θυμηθούμε τη διαδρομή του, στην αφετηρία του αγώνα και την πορεία του προς την αυτοθυσία υπέρ της ισότητας και της ελευθερίας όλων, φέρνουμε στη μνήμη μας τη Ρόζα Παρκς, μοδίστρα το επάγγελμα, η οποία κατά το 1955 αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της σε λευκό στο λεωφορείο, όπως όριζαν οι νόμοι και οι συνθήκες φυλετικών διακρίσεων της εποχής, πράγμα που την οδήγησε στη σύλληψη.
Αυτό το περιστατικό απετέλεσε το έναυσμα για την έναρξη του αγώνα του Μάρτιν Λούθερ Κιγνκ, ο οποίος δημιούργησε την «Ένωση για την Πρόοδο», με στόχο την καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων, τη «Συνδιάσκεψη της Χριστιανικής Ηγεσίας των Πολιτειών του Νότου», ξεκίνησε ανθρωπιστικές περιοδείες υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των μαύρων, διοργάνωσε καθιστικές διαμαρτυρίες, φυλακίστηκε, καταδικάστηκε, μαχαιρώθηκε, αντιμετωπίστηκε βάναυσα από τις αστυνομικές Αρχές, εγκαινίασε καμπάνια ελεύθερης εγκατάστασης των μαύρων στο Σικάγο και πρωτοστάτησε σε πολλές άλλες κινητοποιήσεις και δράσεις, πάντοτε εμπνευστής και επικεφαλής των αγώνων για την ισότητα. Προκάλεσε την αγανάκτηση, τον θυμό και τη μήνιν των διαφόρων εξουσιών σε όλα τα επίπεδα, από την αστυνομία, μέχρι τους προέδρους και τις κυβερνήσεις.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ συνέχισε αδιαπραγμάτευτα τον αγώνα για την υλοποίηση του ονείρου πραγμάτωσης μιας κοινωνίας ισότητας και ελευθερίας, πλήρωσε τον αγώνα με την ίδια τη ζωή του, για να οδηγηθεί η Αμερική στον κόσμο που να ανταποκρίνεται στο όραμά του, δηλαδή στην υλοποίηση της διακήρυξης της ανεξαρτησίας, που περιλαμβάνει την επιταγή ισότητας όλων, ανεξαρτήτως θρησκείας, φυλετικής ή άλλης διαφοράς, όπου η πολιτική ισότητα αναφέρεται στα άτομα ως πολίτες και όχι στις φυλετικές ομάδες, τις κοινότητες ή τις οποιεσδήποτε ομαδοποιήσεις πολιτών με κριτήριο την εθνική τους καταγωγή. Αυτό ήταν το όραμα που το εμπνεύστηκε, αγωνίστηκε και θυσίασε τη ζωή του, βρίσκοντας τη δικαίωση μετά τον θάνατό του.
Για μια Κύπρο ελεύθερη για όλους
Η ΚΥΠΡΟΣ αποτελεί ένα παράδειγμα, όπου στις αρχές του 21ου αιώνα πλέον, μεγάλες δυνάμεις και διεθνείς οργανισμοί αρνούνται το δικαίωμα των ανθρώπων, που ζουν σε αυτήν τη γωνιά του κόσμου, να υπάρχουν και να συνυπάρχουν, όχι μόνο ως συλλογικές οντότητες, αλλά κυρίως ως άτομα, πολίτες του ίδιου κράτους, φορείς ίσων δικαιωμάτων, υποχρεώσεων και ελευθεριών. Οι πολίτες αυτού του κράτους ή μέρος των πολιτών αυτού, όπως είναι οι Έλληνες, κάτοικοι του βόρειου τμήματος της Κύπρου, υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν και να εκτοπιστούν βιαίως στην ίδιά τους την πατρίδα.
Όπως οι μαύροι της Αμερικής απαγορευόταν να πηγαίνουν και να εγκαθίστανται σε διάφορες πόλεις, όπως το Σικάγο και άλλες του αμερικανικού Νότου, έτσι συμβαίνει σήμερα στην Κύπρο, όπου η εγκατάσταση των Ελλήνων στον κυπριακό Βορρά είναι απαγορευμένη. Το πλαίσιο της πολυθρύλητης λύσης, την οποία ετοιμάζουν και συζητούν τρίτοι για εμάς, περιλαμβάνει ένα διζωνικό σύστημα ομοσπονδιακής διακυβέρνησης, όπου πιθανότατα οι απαγορεύσεις για εγκατάσταση, ελεύθερη διακίνηση και άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων των Ελλήνων καθ’ άπασα την επικράτεια, θα υφίστανται περιοριστικές αποκλίσεις, παραπέμπουν ευθέως στα φυλετικά γνωρίσματα του καθεστώτος εναντίον του οποίου αγωνίστηκε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Ο Κύπριος Πρόεδρος έχει μια ευκαιρία σήμερα, εάν θέλει να ακολουθήσει τα χνάρια του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και να παραμείνει στην ιστορία της Κύπρου με τις αναλογίες ενός ηγέτη που αγωνίστηκε για την ελευθερία του λαού του, τα δικαιώματα και τις δημοκρατικές του κατακτήσεις, μπαίνοντας μπροστά στον αγώνα για μια Κύπρο ελεύθερη για όλους, καθ’ άπασα την επικράτεια, με ίσα δικαιώματα και πολιτικές ελευθερίες για όλους τους πολίτες και νόμιμους κατοίκους της Κύπρου παντού.
Ανεξαρτήτως αν πρόκειται για ενιαίο κράτος ή ομοσπονδιακό σύστημα, η δημοκρατική αρχή και το κράτος δικαίου είναι ο ακρογωνιαίος λίθος των πολιτευμάτων του δυτικού κόσμου, στον οποίο η Κύπρος ανήκει, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βασικό νόμο του ευρωπαϊκού συστήματος κρατών, αρχές τις οποίες εφαρμόζουμε γιατί ανήκουμε σε έναν πολιτικό πολιτισμό, τον οποίο διαμορφώσαμε ως Ελλάδα και ως Ευρώπη, μέσα από τη διαδρομή της ιστορίας μας, που είναι και η διαδρομή του δυτικού πολιτισμού. Η μη λύση του προβλήματος της Κύπρου θα ήταν μια εξέλιξη εξαιρετικά κακή.
Μια λύση όμως που δεν περιλαμβάνει στις θεμελιακές της διατάξεις την ισότητα, τις ελευθερίες και τη δημοκρατία, θα ήταν αντιθέτως ολέθρια για την Κύπρο και τον Ελληνισμό. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ θυμίζει σε όλους, ιδιαίτερα στους ταγούς του Ελληνισμού, την υποχρέωσή μας να αγωνιζόμαστε για τη συλλογική μας ελευθερία, τα δικαιώματά μας, το χρέος μας έναντι της ιστορίας, καθώς και την ευθύνη μας έναντι των γενεών που έρχονται, που μας επιβάλλει αξιοπρέπεια και αυτοσεβασμό.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
