Ετσι η Μόσχα θα ασκεί στην ουσία τον πλήρη έλεγχο της ακτογραμμής της πρώην ΕΣΣΔ από τα σύνορα της Ρουμανίας μέχρι και τα σύνορα της Τουρκίας, καθώς ούτε το Κίεβο, ούτε η Τιφλίδα θα μπορούν χωρίς τη στήριξη του ΝΑΤΟ να αντιμετωπίσουν τη ρωσική ισχύ. Στην περίπτωση αυτή οι νέοι συσχετισμοί θα ενισχύσουν την προσεκτική πολιτική αποστάσεων που έχει υιοθετήσει η Τουρκία από την αρχή της κρίσης και θα πιέζουν τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να αποφύγουν κάθε όξυνση με τη Μόσχα.
Αν η διευθέτηση βραχυκυκλωθεί και περιορισθεί μόνον στην αποτροπή ανεξέλεγκτων εξελίξεων στην Ανατολική Ουκρανία, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είτε με επί τόπου παρουσία επίλεκτων δυνάμεων της συμμαχίας, είτε με αεροναυτικές ασκήσεις με τη συμμετοχή των ΗΠΑ, το Βουκουρέστι και η Σόφια θα κληθούν να πληρώσουν σημαντικό μέρος του κόστους της επικοινωνιακής ή και ουσιαστικής επίδειξης ισχύος της Δύσης.
Και στις δύο περιπτώσεις η Αγκυρα θα έχει διευρυμένο περιθώριο ελιγμών και προφανώς ακόμη μεγαλύτερο στη δεύτερη εκδοχή των εξελίξεων: Μπορεί να προσφέρει στη Μόσχα εναλλακτική διαδρομή για τον South Stream με μεγάλο χαμένο τη Βουλγαρία, ενώ η άρνησή της για συμμετοχή σε δράσεις του ΝΑΤΟ θα αποδυναμώνει τη θέση της Σόφιας και του Βουκουρεστίου και θα αποτελεί ισχυρό διαπραγματευτικό ατού για την απόσπαση ανταλλαγμάτων είτε από την Ουάσιγκτον, είτε από τη Μόσχα.
Δίχως υπερβολή οι ισορροπίες στη Μαύρη Θάλασσα παρουσιάζουν τη δυναμική που θα τις καταστήσει ένα παιχνίδι για δύο, με την Ουκρανία και τη Γεωργία σε καθεστώς σκληρής φιλανδοποίησης και τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να επιλέξουν είτε το κόστος της νομιμοφροσύνης προς το ΝΑΤΟ, είτε ένα πιο βελτιωμένο καθεστώς φιλανδοποίησης, είτε να συντονισθούν με την Αγκυρα αναγνωρίζοντας της περιφερειακή πρωτοκαθεδρία.
Η Αγκυρα έχει και εθνικά μειονοτικά χαρτιά απέναντι σε όλες τις παράκτιες χώρες: Μπορεί είτε να συνδράμει, είτε να πιέσει τη Μόσχα όχι μόνον με την όποια επιρροή της στους Τατάρους της Κριμαίας, αλλά και με την όποια επιρροή της στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς του βορείου Καυκάσου στην Ρωσία, ενώ στο Νότιο Καύκασο διαθέτει μη ευκαταφρόνητη επιρροή στο Αζερμπαϊτζάν. Τέλος, η πολυάριθμη τουρκική μειονότητα στη Βουλγαρία από την πτώση του Ζίβκοφ το 1989 μέχρι και σήμερα έχει αποδειχθεί διαχρονικά χρήσιμο και αποτελεσματικό εργαλείο για τον επηρεασμό της εξωτερικής πολιτικής της Σόφιας από την Άγκυρα.
Αργά αλλά σταθερά το τοπίο και οι ισορροπίες που είχαν διαμορφωθεί στη Μαύρη θάλασσα μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ στα τέλη του 1991, δείχνουν να επιστρέφουν στις παλιές σταθερές αιώνων με μια σημαντική ποιοτική διαφορά, το κοινό συμφέρον Ρωσίας και Τουρκίας να μην υπάρχουν τρίτοι -παράκτιες του Ευξείνου Πόντου χώρες ή οι ΗΠΑ- που να διεκδικούν ρόλο στη διαμόρφωση των νέων συσχετισμών.
Μειονοτικά χαρτιά
Η Αγκυρα έχει και εθνικά μειονοτικά χαρτιά απέναντι σε όλες τις παράκτιες χώρες: Μπορεί είτε να συνδράμει, είτε να πιέσει τη Μόσχα όχι μόνον με την όποια επιρροή της στους Τατάρους της Κριμαίας, αλλά και με την όποια επιρροή της στους μουσουλμανικούς πληθυσμούς του βορείου Καυκάσου στη Ρωσία, ενώ στον Νότιο Καύκασο διαθέτει μη ευκαταφρόνητη επιρροή στο Αζερμπαϊτζάν.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
kapopoulos@pegasus.gr
