Ο «μεγάλος πατριωτικός πόλεμος» του Ερντογάν

Το προεκλογικό σποτ με την σημαία δείχνει καθαρά την πολιτική ψυχολογία του

«Στροφή προς τον εθνικισμό θα κάνει τώρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μετά την νίκη στις τοπικές εκλογές, θα γίνεται όλο και πιο αυταρχικός, και θα ψαρεύει ψήφους από τους Τούρκους, και τους Κούρδους εθνικιστές», λέει μιλώντας στο ΒΗΜΑ ο Εμρέ Ερντογάν (απλή συνωνυμία με τον Τούρκο πρωθυπουργό), από το κέντρο πολιτικών ερευνών Infakto, στην Κωνσταντινούπολη. «Με δεδομένο ότι έχει χάσει πλέον για πάντα το μοντέρνο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας, που είναι φυσικοί οπαδοί της κεμαλικής αντιπολίτευσης και τον μισούν μετά από την βίαιη καταστολή στο Πάρκο Γκεζί, την επιβολή του ισλαμιστικού τρόπου ζωής και την απαγόρευση του Twitter και του YouTube, ο Ερντογάν θα στρέψει την προσοχή στην δεξαμενή των εθνικιστών ψηφοφόρων. Αυτοί είναι οι Τούρκοι που ψηφίζουν το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Μπαχτσελί (ΜΗΡ), και οι Κούρδοι του BDP», μας λέει ο Τούρκος αναλυτής.

«Φυσικά θα πρέπει να αποφασίσει σε ποιόν από τους δύο εθνικισμούς θα ποντάρει, εν όψει των προεδρικών εκλογών, και των εθνικών, που μπορεί να γίνουν πρόωρα, με διπλές κάλπες τον Αύγουστο. Είτε θέλει να εκλεγεί πρόεδρος, είτε για τέταρτη φορά πρωθυπουργός, ο Ερντογάν χρειάζεται αυτές τις ψήφους. Μπορεί να αποφασίσει να κρατήσει σκληρή θέση απέναντι στους Κούρδους για να κλέψει ψήφους από τον Μπαχτσελί, ή να ολοκληρώσει το άνοιγμα προς τους Κούρδους για να κερδίσει την δική τους στήριξη, με αντάλλαγμα μεγαλύτερη αυτονομία», προσθέτει ο συνομιλητής μας.

Ο Ερντογάν παίζει το χαρτί του εθνικισμού από πέρυσι το καλοκαίρι, όταν ξέσπασε η εξέγερση στο Πάρκο Γκεζί στην Κωνσταντινούπολη. Αντιμέτωπος στη συνέχεια με την επίθεση των ανθρώπων του ιμάμη Φετχουλάχ Γκιουλέν, που βρίσκονται πίσω από τις αποκαλύψεις για τα σκάνδαλα με τις μίζες, κλιμάκωσε τις κατηγορίες για «βρώμικη συνωμοσία» των ανήθικων πολιτικών αντιπάλων, στο εσωτερικό και το εξωτερικό, που τα έχουν βάλει μαζί του για να υπονομεύσουν την Τουρκία. Κάπως έτσι ο Ερντογάν κήρυξε τον «μεγάλο πατριωτικό πόλεμο» ζητώντας από τους ψηφοφόρους του να υπερασπιστούν τον ίδιο, αλλά εν ονόματι του έθνους.

Χαρακτηριστικό δείγμα της πολιτικής ψυχολογίας του Ερντογάν είναι το προεκλογικό σποτ με την τουρκική σημαία. Είναι ένα βίντεο τριών λεπτών με εικόνες αντάξιες μιας υπερπαραγωγής του Χόλιγουντ.

«Συνοψίζει επιγραμματικά την τρέχουσα μεγάλη αφήγηση που προωθείται από το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ: το τουρκικό έθνος δέχεται επίθεση, και ο πρωθυπουργός καλεί τους πατριώτες να ενωθούν και να αντισταθούν», μας λέει ο Εμρέ Ερντογάν.

Το σποτ αρχίζει με μια μεγάλη τουρκική σημαία να κυματίζει ψηλά πάνω από την  Κωνσταντινούπολη στην κορυφή ενός τεράστιου πυλώνα. Ενας ύπουλος άντρας με μαύρο κοστούμι και μαύρα γάντια κινείται απειλητικά προς τον στύλο, παίρνει μια μεταλλική μπάρα και σπάει τον μηχανισμό που κρατάει ψηλά την σημαία.

Η σημαία αρχίζει να πέφτει σε αργή κίνηση, με τους πολίτες να παρακολουθούν την πτώση σε κατάσταση σοκ και τρόμου. Εκείνη την στιγμή, η φωνή του Ερντογάν ακούγεται να απαγγέλει ένα απόσπασμα από τον τουρκικό εθνικό ύμνο.

Στο άκουσμά του, Τούρκοι από όλα τα κοινωνικά στρώματα παρατάνε ό,τι κάνουν για να τρέξουν προς την σημαία από παντού - πάρκα, αίθουσες διδασκαλίας, γραφεία, αγροκτήματα, τζαμιά και χωριά. Πολλοί βουτάνε στα νερά του Βοσπόρου για να περάσουν απέναντι κολυμπώντας.

Ολοι ενώνονται γύρω από τον στύλο και αρχίζουν να σκαρφαλώνουν προς την κορυφή ο ένας πάνω στον άλλον, σχηματίζοντας μια ανθρώπινη πυραμίδα. Επιτέλους, ένας νεαρός φτάνει στην κορυφή, αρπάζει το σχοινί και κάνει ένα άλμα - πιθανόν θυσιάζει τον εαυτό του - για να κυματίσει πάλι, ψηλά και περήφανα η σημαία.

Δεν υπάρχουν λόγια εκτός από το απόσπασμα του Ερντογάν από τον εθνικό ύμνο, αλλά το μήνυμα είναι πολύ σαφές: οι πολιτικοί αντίπαλοι του Ερντογάν επιτίθενται στο ίδιο το έθνος. Οι Τούρκοι πατριώτες πρέπει να ενωθούν και να αντισταθούν σε αυτούς τους εθνικούς εχθρούς.

Μητροπούλου Ειρήνη