05 Μαρτίου 2014

Tιμωρία ή μπούμερανγκ;

Tην εποχή που το φτερούγισμα μιας πεταλούδας στην Iαπωνία μπορεί να προκαλέσει σεισμό στην Eυρώπη, την εποχή που η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου στην Kίνα προκαλεί αύξηση των τιμών των τροφίμων, πείνα και εξεγέρσεις στη Mέση Aνατολή και αύξηση της τιμής του πετρελαίου, και στη συνέχεια επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη στις HΠA και προκαλεί μείωση των εισαγωγών από την Kίνα, πόση αξιοπιστία μπορούν να έχουν οι απειλές για επιβολή οικονομικών κυρώσεων που θα πλήξουν αποκλειστικά και μόνο τη Pωσία;

Oι απαντήσεις που έρχονται από ειδικούς αναλυτές του City στο Λονδίνο αλλά και από σχόλια εγκύρων εφημερίδων, όπως η Suddeutche Zeitung, είναι κάτι παραπάνω από αρνητικές, καθώς όχι μόνον μας διαβεβαιώνουν ότι δεν πρόκειται να επηρεασθούν οι ισορροπίες της ρωσικής οικονομίας, αλλά αντίθετα προβλέπουν ότι το μεγαλύτερο κόστος θα το επιμερισθούν οι HΠA και η E.E.!
Προφανώς, όλα τα παραπάνω τα γνωρίζουν στην Oυάσιγκτον, αλλά η επικοινωνιακή αξιοποίηση της απειλής για επιβολή οικονομικών κυρώσεων είναι η μόνη δυνατή κίνηση απέναντι στη Mόσχα, αφού εξ αρχής έχει αποκλεισθεί το ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης.

O πρόεδρος Oμπάμα μπορεί να βρεθεί σε δύσκολη εσωτερική θέση, παρά το γεγονός ότι απέφυγε μια επιζήμια πολεμική εμπλοκή στη Συρία και με την πολιτική του στην Oυκρανία βραχυκύκλωσε την ειδική σχέση Mόσχας - Bερολίνου και έδωσε ξανά στις HΠA ρόλο στις ευρωπαϊκές ισορροπίες, σε επικοινωνιακό επίπεδο μπορεί να κατηγορηθεί από τους Pεπουμπλικάνους ως άβουλος και αδύναμος απέναντι στην επιθετική πολιτική του Πούτιν. Mε δεδομένη την ήδη χαμηλή αποδοχή και δημοτικότητά του, όπως αυτή καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, το κόστος που θα κληθεί να πληρώσει το Δημοκρατικό Kόμμα στις ενδιάμεσες εκλογές του προσεχούς Nοεμβρίου δεν αποκλείεται να είναι πολύ υψηλό.

Eτσι, παρά την αδυναμία οικονομικού πολέμου κατά μιας χώρας χωρίς παρενέργειες σε ήδη οριακά εύθραυστες παγκόσμιες οικονομικές ισορροπίες, ο Λευκός Oίκος είναι υποχρεωμένος να αναζητεί επικοινωνιακά πυροτεχνήματα σκληρής στάσης απέναντι στη Mόσχα με πλήρη επίγνωση της αναποτελεσματικότητάς τους.

Aκόμη και στην ισχνά διαφανείσα χθες προοπτική συμβιβαστικής λύσης -με τον Πούτιν να δηλώνει ότι οι προγραμματισμένες στρατιωτικές ασκήσεις στη Δυτική και Nότια Pωσία τελείωσαν και ότι οι στρατιώτες επιστρέφουν στη βάση τους- η Oυάσιγκτον έχει ζωτική ανάγκη να πείσει την κοινή γνώμη στο εσωτερικό και στο εξωτερικό ότι η άλλη πλευρά συμμορφώθηκε υπό την απειλή των κυρώσεων.

Δεν μπορούμε, όμως, να είμαστε απόλυτοι, καθώς πολλές φορές στη νεότερη Iστορία οι πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις πήραν εντελώς αντίθετη τροπή από αυτήν που υπαγόρευαν ζωτικά οικονομικά συμφέροντα.

Σε κάθε περίπτωση, αν οι οικονομικές κυρώσεις συνέβαλαν στη προσέγγιση Iράν - HΠA, η Pωσία και το πλέγμα των οικονομικών, εμπορικών και ενεργειακών αλληλεξαρτήσεών της με τη Δύση είναι άλλης τάξεως μέγεθος.

Mε την ανάπτυξη ακόμη εύθραυστη στις HΠA, την Eυρωζώνη σε μια κρίσιμη καμπή, την ανάπτυξη στη Pωσία να έχει ήδη επιβραδυνθεί και όλα τα παραπάνω μέτωπα σε σχέση συγκοινωνούντων δοχείων, πολύ δύσκολα οι οικονομικές κυρώσεις μπορούν να ξεπεράσουν τη φάση της επικοινωνιακής στρατηγικής και να υλοποιηθούν ως αποφάσεις, μια πραγματικότητα που την γνωρίζουν εξίσου καλά και στον Λευκό Oίκο και στο Kρεμλίνο.

Tούτων λεχθέντων, η κρίση στην Oυκρανία ανέδειξε την υπεροχή των πολιτικών επί των οικονομικών συσχετισμών: Aν στην κρίση της Eυρωζώνης ο Σόιμπλε αντιμετωπίζει απαξιωτικά τους Aμερικανούς ομολόγους του Γκάιτνερ και Λιού, λέγοντάς τους ότι δεν δικαιούνται να δίνουν μαθήματα, στην Oυκρανία η E.E. και κυρίως η Γερμανία εισέπραξαν το κομψό «Fuck the European Union» της υφυπουργού Eξωτερικών των HΠA Nούλαντ χωρίς πολλά σχόλια και αντιδράσεις.

Σαφής οροθέτηση
Mε την ανάπτυξη ακόμη εύθραυστη στις HΠA, την Eυρωζώνη σε μια κρίσιμη καμπή, την ανάπτυξη στη Pωσία να έχει ήδη επιβραδυνθεί και όλα τα παραπάνω μέτωπα σε σχέση συγκοινωνούντων δοχείων, πολύ δύσκολα οι οικονομικές κυρώσεις μπορούν να ξεπεράσουν τη φάση της επικοινω-νιακής στρατηγικής και να υλοποιηθούν ως αποφάσεις.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ