18 Φεβρουαρίου 2014

Οι αγροτικές «παρελάσεις»

Οι αγροτικές «παρελάσεις»
Κάθε χρόνο με τις αλκυονίδες ημέρες αρχίζουν και οι αγροτικές «παρελάσεις» τρακτέρ στις αγροτικές περιοχές της χώρας μας. Είναι ίσως ο μόνος τρόπος να παρουσιασθούν και να ακουστούν τα προβλήματα της αγροτικής οικονομίας και των αγροτών και να αναζητηθούν λύσεις, καθώς ο κύκλος της παραγωγής αφήνει χρόνο στους αγρότες.Οι λύσεις είναι δύσκολες γιατί τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν εδώ και δεκαετίες έχουν γίνει εξαιρετικά περίπλοκα. Η επίλυσή τους αφέθηκε στις επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίες δυστυχώς όχι μόνο δεν αντιμετώπισαν, αντίθετα, συγκάλυψαν όλες τις παθογένειες και συχνά δημιούργησαν και καινούργιες. Η υψηλή στήριξη των τιμών μόνο ορισμένων προϊόντων οδήγησαν σε μονοκαλλιέργεια και σε εφησυχασμό τους αγρότες των πεδιάδων. Ετσι, όταν άρχισαν οι περιορισμοί δεν υπήρχε καμιά προετοιμασία για την επόμενη μέρα. Η εξασφάλιση αγροτικών εισοδημάτων με μικρή σχετικά προσπάθεια σε πολλές περιπτώσεις δημιούργησαν μια χωρίς προηγούμενο αντιφατική κατάσταση.

Από τη μια πλευρά για δύο τουλάχιστον δεκαετίες η γενναιοδωρία της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής έδινε την αίσθηση της ευημερίας στους κάμπους. Από την άλλη πλευρά υπονόμευε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού και διαρθρωτικής αλλαγής τόσο στη σύνθεση της παραγωγής και στις ιδιοκτησιακές δομές όσο και στις μεθόδους παραγωγής. Οταν η γενναιοδωρία της ΚΑΠ περιορίστηκε δραστικά στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι αγρότες ανέτοιμοι βρέθηκαν μπροστά σε μεγάλα προβλήματα: Ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, υψηλό κόστος παραγωγής, χαμηλή παραγωγικότητα, αρχαϊκές παραγωγικές δομές, γερασμένος πληθυσμός, ανεπαρκής επαγγελματική κατάρτιση, ανύπαρκτη συμβουλευτική στήριξη, ακατάλληλο νομικό πλαίσιο αγροτικής ιδιοκτησίας, χαμηλή ποιότητα προϊόντων, εξάντληση εδαφών κ.ά.

Οι κρατικές και περιφερειακές αρχές ήταν απροετοίμαστες να αναλάβουν το μεγάλο έργο της διαρθρωτικής και τεχνολογικής αλλαγής στην ελληνική γεωργία. Το ίδιο απροετοίμαστες ήταν και οι επαγγελματικές και συνεταιριστικές δομές μπροστά σε έναν ωκεανό προβλημάτων.

Η παρέλαση των τρακτέρ στους δρόμους και η παρουσίαση των άμεσων προβλημάτων, όπως είναι το κόστος των αγροτικών εφοδίων (ενέργεια, λιπάσματα, φάρμακα) αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Η βαθύτερη πραγματικότητα συνοψίζεται στην έλλειψη διεθνούς ανταγωνιστικότητας και αντανακλάται ακόμη σήμερα στο ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων, παρά την τεράστια μείωση της εγχώριας ζήτησης για εισαγωγές τροφίμων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Γράφει ο Ναπολέων Μαραβέγιας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. υπουργός-ΕΘΝΟΣ