ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Νικόλα Ζηργάνο
• Μπορεί η συνάντηση Ομπάμα – Ροχανί να μην έγινε στη Νέα Υόρκη, όμως οι δύο πρόεδροι συνομίλησαν τηλεφωνικά σπάζοντας ένα ταμπού δεκαετιών, ενώ στις ομιλίες τους στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ έκαναν αμοιβαία ανοίγματα. Βρισκόμαστε στην αρχή μιας άλλης προσέγγισης;
Η ομιλία Ομπάμα ήταν πολύ διαφορετική από τις προηγούμενες που είχε εκφωνήσει στη Γενική Συνέλευση. Αλλά και όσα ειπώθηκαν στη συνάντηση του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών, Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, με τους ομολόγους του από τις ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία, ήταν περισσότερο ισορροπημένα. Είχαν διαφορετικό τόνο, υπήρχε μια άλλη ατμόσφαιρα. Θετική ήταν και η τηλεφωνική συνομιλία Ομπάμα – Ροχανί, καθώς ανοίγει έναν δρόμο να επικοινωνήσουν ξανά οι δύο ηγέτες, απευθείας αν χρειαστεί για κάποιο άλλο θέμα.
• Πώς αξιολογείτε τις αμερικανικές προθέσεις;
Αυτή η νέα θετική προσέγγιση με το Ιράν δεν βρίσκει όλους σύμφωνους στην Ουάσινγκτον. Δεν υπάρχει ενιαία φωνή. Οσοι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των αραβικών μοναρχικών καθεστώτων, το σιωνιστικό λόμπι και οι πολεμοχαρείς θέλουν να την τορπιλίσουν. Εχουν βάλει μπροστά τη μηχανή τους να καταστρέψει αυτή τη νέα πολιτική που δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα που υπηρετούν. Εξαρτάται πλέον από τον Ομπάμα να αντισταθεί σε αυτά τα σχέδια.
• Ομως, ούτε και μέσα στο Ιράν υπάρχει μία φωνή.
Ισχύει και αυτό. Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις μέσα στο Ιράν. Ορισμένοι ασκούν κριτική και λένε ότι αυτά που έδωσαν ο πρόεδρος Ροχανί και ο υπουργός Εξωτερικών Ζαρίφ στην Ουάσινγκτον ήταν περισσότερα από όσα πήραν. Λένε ότι για 30 χρόνια δεν συνομιλήσαμε με τις ΗΠΑ και εκτιμούν πως οι συνομιλίες που ξεκινήσαμε τώρα δεν θα οδηγήσουν πουθενά γιατί οι Αμερικανοί δεν μπορούν να μας δώσουν αυτό που θέλουμε, την άρση των κυρώσεων. Οπως γνωρίζετε, οι κυρώσεις έχουν επικυρωθεί από το Κογκρέσο και ο Ομπάμα από μόνος του δεν μπορεί να τις άρει. Χρειάζεται νέος νόμος από το Κογκρέσο, που είναι υπό την επιρροή του σιωνιστικού λόμπι και δεν πρόκειται να αφήσουν να περάσει μια τέτοια απόφαση.
Η αισιόδοξη άποψη, στην οποία προτιμώ να επιμείνω, λέει ότι οι Αμερικανοί αλλάζουν πορεία και προσεγγίζουν αλλιώς τα θέματα της περιοχής. Σύμφωνα με αυτήν την άποψη, θα πρέπει να μπούμε σε μια διαδικασία διαλόγου για να εκτιμήσουμε την ειλικρίνεια των προθέσεων του Ομπάμα. Υπάρχει πραγματικά αυτή η αντίθεση στο εσωτερικό στο Ιράν. Ομως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πρόεδρος Ροχανί εκλέχτηκε με μεγάλη πλειοψηφία σε δημοκρατικές και μαζικές εκλογές. Ο Ροχανί πήρε πάνω του ένα πολύ μεγάλο ρίσκο και ο ανώτατος ηγέτης μας, Αλί Χαμενεΐ, τον έχει στηρίξει πολύ. Χρησιμοποίησε μάλιστα τον όρο «νέα διαλλακτικότητα». Αν ο πρόεδρος Ροχανί δεν μπορέσει να φτάσει σε θετικό τέλος αυτή τη διαδικασία, θα δεχτεί πολύ μεγάλο πλήγμα.
• Ενα σημαντικό βήμα προσέγγισης ήρθε πάντως λίγο νωρίτερα, με τη ρωσο-ιρανική πρόταση που στήριξε η Κίνα και υιοθέτησε η Δαμασκός, σχετικά με το χημικό της οπλοστάσιο.
Πράγματι, αυτό άλλαξε το σκηνικό. Αναβίωσε και η Ρωσία ως μεγάλη δύναμη. Σήμερα η Ρωσία θεωρείται χώρα που παίζει καθοριστικό ρόλο για τα διεθνή ζητήματα, ιδίως στη Μέση Ανατολή. Είμαστε στην αρχή ενός νέου φαινομένου. Βλέπετε τι έγινε και με τα κοινοβούλια που έπαιξαν επίσης ρόλο στην αποτροπή του πολέμου. Ο Ομπάμα ήταν αποφασισμένος για την επίθεση. Ομως, η βρετανική Βουλή τού είπε όχι. Ο Ολάντ ήταν κι αυτός υπό πίεση από τη Γερουσία, αλλά ούτε και ο Ομπάμα ήταν σίγουρο ότι θα πέρναγε τον πόλεμο από το Κογκρέσο.
• Το χημικό οπλοστάσιο της Δαμασκού φαίνεται να οδηγείται σε εξουδετέρωση, με σύμφωνη γνώμη της Τεχεράνης, πρωτοβουλία που δημιούργησε αίσθηση. Πολλοί ξεχνούν ότι το Ιράν έχει θρηνήσει εκατοντάδες χιλιάδες θύματα από τα χημικά όπλα του Σαντάμ.
Αναμφίβολα, η εμπειρία μας και το θρησκευτικό μας πιστεύω σε ό,τι έχει να κάνει με τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής επηρέασε την απόφασή μας. Ο ηγέτης μας, αγιατολάχ Χομεϊνί, είχε εκδώσει και «φετφά» που απαγορεύει την κατοχή και χρήση όπλων μαζικής καταστροφής, τα οποία έχει χαρακτηρίσει ως απαγορευμένα για τους πιστούς.
Βέβαια, δεν είναι σωστό ούτε και καλό για τον κόσμο να αφοπλιστεί μόνο η Συρία από τα χημικά της όπλα και να παραμείνει το Ισραήλ κάτοχος χημικών και πυρηνικών όπλων. Θα πρέπει πλέον να καταβληθούν προσπάθειες να αφοπλιστεί και το Ισραήλ από τα όπλα μαζικής καταστροφής που κατέχει.
• Πιστεύετε ότι η προσέγγιση στο θέμα των χημικών δημιουργεί ελπίδες και για μια συνολική διευθέτηση στη Συρία μέσα από τη διπλωματία και τις συνομιλίες της Γενεύης;
Αυτό στο οποίο συμφωνούν όλοι, ακόμη και ο Ομπάμα, που είχε πάρει απόφαση να χτυπήσει στρατιωτικά τη Συρία, είναι ότι στο πρόβλημα της Συρίας η λύση δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική. Δεν υπάρχει λύση με την επιβολή των όπλων.
Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις μεταξύ των Σύρων και να συμφωνήσουν στη μορφή του πολιτεύματος. Στη συνέχεια, να γίνουν εκλογές και η ιδρυτική Βουλή να καταστρώσει το νέο Σύνταγμα που θα μπει σε δημοψήφισμα. Με το νέο Σύνταγμα θα προκηρυχθούν εκλογές με παρουσία διεθνών παρατηρητών. Προϋπόθεση για να προχωρήσει αυτός ο οδικός χάρτης είναι να γίνει εκεχειρία.
Οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει λοιπόν να αποδείξουν την πολιτική τους βούληση, να σταματήσουν να ενισχύουν τους τρομοκράτες και να πιέσουν την αντιπολίτευση της Συρίας να κάτσει στο τραπέζι του διαλόγου, να βρεθεί πολιτική λύση και στη συνέχεια να στηρίξουμε όλοι την εκεχειρία. Εμείς ως Ιράν είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε, καθώς η ειρήνη στη Συρία και η σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή εξυπηρετούν και τα δικά μας στρατηγικά συμφέροντα.
Η Δύση αντιμετωπίζει την τρομοκρατία με εκλεκτικό τρόπο. Την κατατάσσει σε κακή, καλή και υπό διαπραγμάτευση. Στο Μάλι, είναι κακή και την πολεμούν. Στο Αφγανιστάν, οι Αμερικανοί διαπραγματεύονται με τους Ταλιμπάν.
Στη Συρία, έφερε η ίδια η Δύση την τρομοκρατία στη χώρα. Είναι οι καλοί, οι χρήσιμοι τρομοκράτες. Ομως, η τρομοκρατία δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως τακτική. Είναι στρατηγικό πρόβλημα. Αν επικρατήσει το χάος, αν η τρομοκρατία στη Συρία επεκταθεί και εδραιωθεί, αυτό θα είναι ολέθριο για τις γειτονικές χώρες.
Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να επικρατήσουν ομάδες που προωθούν την τρομοκρατία με βάση τη διαστρέβλωση της θρησκευτικής πίστης. Αυτό δεν είναι το πραγματικό πρόσωπο του ισλάμ. Αυτοί έφεραν το ψέμα μέσα στο Ισλάμ. Εκαναν πράγματα αντίθετα με τις επιταγές του Ισλάμ.
Εχουν κουλτούρα εγκληματία και είναι περήφανοι για όσα τρομερά εγκλήματα κάνουν. Δεν διστάζουν να βιντεοσκοπούν αποκεφαλισμούς, εκτελέσεις αμάχων, αιχμαλώτων, δολοφονίες και βασανιστήρια και να τα ανεβάζουν στο διαδίκτυο. Πρέπει να απομονώσουμε τη βία. Αλλιώς θα έχουμε ένα σκοτεινό μέλλον. Το σύμβολο της περιοχής μας ήταν και είναι ο πολιτισμός μας. Τώρα ο πολιτισμός μας κινδυνεύει από τους φανατικούς. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι η προσπάθεια της βίας να επικρατήσει απέναντι στην αγάπη.
http://www.efsyn.gr/?p=127080