Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
Η σχεδόν οριστική πολιτική επιλογή του Ισραήλ να εγκαταλείψει κάθε ιδέα για εξαγωγή του φυσικού αερίου του, μέσω της Τουρκίας, δημιουργεί νέα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο και διατηρεί στο τραπέζι την προοπτική κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού με κατάληξη την Ελλάδα, από όπου το φυσικό αέριο θα διοχετευτεί στην ευρωπαϊκή αγορά.
Το πλαίσιο
αυτό επιβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Α. Σαμαρά στο
Ισραήλ όχι μόνο με τις δημόσιες δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας του
Ισραήλ Σιλβάν Σαλόμ αλλά, όπως πληροφορείται το «Εθνος», και στις κατ’
ιδίαν συνομιλίες που είχε ο Α. Σαμαράς με τον ομόλογό του Μ. Νετανιάχου.
Η διάρρηξη των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία έχει πλέον αποκτήσει βάθος και το Ισραήλ δεν προτίθεται, όπως διαμηνύθηκε και στην ελληνική κυβέρνηση, να εμπιστευτεί τις εξαγωγές τού στρατηγικής σημασίας φυσικού αερίου του μέσω μιας χώρας με τα χαρακτηριστικά που έχει προσδώσει στην Τουρκία η διακυβέρνηση Ερντογάν.
Εκ των πραγμάτων έτσι τίθεται το ερώτημα της επιλογής των οδών εξαγωγής των τεραστίων ποσοτήτων του φυσικού αερίου της περιοχής με τις περισσότερες πιθανότητες πλέον να στρέφονται συνδυαστικά τόσο στην εξαγωγή με τη μορφή LNG όσο και μέσω αγωγών.
Βεβαίως για το Ισραήλ υπάρχει μια σημαντική εκκρεμότητα, καθώς πρέπει να εκδοθεί η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (στο οποίο έχει προσφύγει η αντιπολίτευση) ώστε να επιτραπεί η εξαγωγή φυσικού αερίου και να εγκριθεί και η ποσότητα που θα εξαιρεθεί των εξαγωγών, για τις εσωτερικές ανάγκες του Ισραήλ.
Η επιλογή του αγωγού προς την Ελλάδα (έχει ήδη παρουσιαστεί το σχέδιο του αγωγού EAST MED και έχει υποβληθεί πρόταση προς την Κομισιόν για συμπερίληψή του στα ευρωπαϊκά δίκτυα με πρωτοβουλία και του υπουργού Ενέργειας Γ. Μανιάτη) είναι ένα έργο που θα κληθεί να καλύψει τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης μετά το 2020 και να συμβάλει στην απεξάρτησή της από τη Ρωσία αλλά και μη ευρωπαϊκές πηγές και οδούς μεταφοράς.
Ο αγωγός, που θα μεταφέρει το αέριο του Ισραήλ και της Κύπρου (στο οποίο θα προστεθούν και οι ποσότητες που θα εντοπιστούν στην ελληνική υφαλοκρηπίδα) στην Κρήτη, μέσω εναλλακτικών επιλογών και σε συνδυασμό με το ελληνικό δίκτυο, θα κατευθυνθεί προς την Ευρώπη, θα έχει να αντιμετωπίσει πολλές τεχνικές και οικονομικές προκλήσεις.
Οπως επεσήμανε στο «Εθνος» ο Σόλων Κασίνης, ο άνθρωπος που συνέβαλε αποφασιστικά στην αξιοποίηση του κυπριακού φυσικού πλούτου, τα μεγάλα βάθη μεταξύ Κύπρου και Κρήτης, που φθάνουν τα 2.500 ίσως και τα 3.000 μέτρα, περιορίζουν τη διάμετρο του αγωγού λόγω της υδροστατικής πίεσης, ενώ θα πρέπει να αντιμετωπισθούν και άλλα τεχνικά ζητήματα.
Ελληνικές πηγές τονίζουν ότι η κατασκευή του αγωγού δεν είναι απλή υπόθεση, αλλά είναι εφικτό ένα τέτοιο έργο και με δεδομένη τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, εάν αποφασιστεί η κατασκευή του αγωγού έως το 2015, θα μπορεί να λειτουργήσει ίσως και το 2019.
Στους παράγοντες βεβαίως που θα πρέπει να συνυπολογισθούν είναι οι προβλέψεις για την αγορά ενέργειας μετά το 2020, οι εκτιμήσεις για τις τιμές του φυσικού αερίου σε σχέση με την έκρηξη στην άντληση σχιστολιθικού αερίου, αλλά και η προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου υπό μορφή LNG τόσο από τη Ρωσία όσο κυρίως από τα νέα μεγάλα κοιτάσματα που αξιοποιούνται στην Ανατολική Αφρική.
ΚΥΠΡΟΣ: Πυρετός» για τον σταθμό υγροποίησης στο Βασιλικό
Η Κύπρος έχει επιδοθεί σε αγώνα για να εξασφαλίσει τη δέσμευση του Τελ Αβίβ ότι θα διαθέσει ποσότητες φυσικού αερίου που μαζί με το φυσικό αέριο του κυπριακού Οικοπέδου 12 θα καταστήσουν οικονομικά επωφελέστερη την επένδυση των σχεδόν 8 δισ. ευρώ για τον σταθμό LNG στο Βασιλικό. Η κυπριακή κυβέρνηση έχει ήδη υπογράψει MOU με τις εταιρείες Noble Energy και Delek, που διαχειρίζονται το κυπριακό κοίτασμα Αφροδίτη και το ισραηλινό Λεβιάθαν.
Αναμονή
Αν και η ισραηλινή κυβέρνηση περιμένει την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου, την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να μεταβεί στο Τελ Αβίβ για συνομιλίες ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας Γ. Λακκοτρύπης, όπου εάν εξασφαλισθεί η σύμφωνη γνώμη του Ισραήλ η Κύπρος θα ξεκινήσει τις συνομιλίες με τις εταιρείες προς αναζήτηση επενδυτών για τον σταθμό LNG, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να καθυστερήσει το έργο μεχρις ότου εξασφαλίσει νέες ποσότητες από τα οικόπεδα στα οποία σύντομα πρόκειται να αρχίσουν οι γεωτρήσεις.
Η κατασκευή του αγωγού πέραν της αυτονόητης στρατηγικής σημασίας για το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα, έχει και μια ακόμη πολιτική διάσταση, καθώς πρακτικά δεν διευκολύνει, όπως επιθυμούν ισχυροί διεθνείς παράγοντες, τη χρήση του φυσικού αερίου και πιθανόν ενός αγωγού προς την Τουρκία ως εργαλείου για την επίλυση του Κυπριακού και ανταμοιβής της Αγκυρας ώστε να παραμείνει σύμμαχος της Δύσης και των ΗΠΑ.
Πηγή-Σχέδιο: www.ethnos.gr
Η διάρρηξη των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία έχει πλέον αποκτήσει βάθος και το Ισραήλ δεν προτίθεται, όπως διαμηνύθηκε και στην ελληνική κυβέρνηση, να εμπιστευτεί τις εξαγωγές τού στρατηγικής σημασίας φυσικού αερίου του μέσω μιας χώρας με τα χαρακτηριστικά που έχει προσδώσει στην Τουρκία η διακυβέρνηση Ερντογάν.
Εκ των πραγμάτων έτσι τίθεται το ερώτημα της επιλογής των οδών εξαγωγής των τεραστίων ποσοτήτων του φυσικού αερίου της περιοχής με τις περισσότερες πιθανότητες πλέον να στρέφονται συνδυαστικά τόσο στην εξαγωγή με τη μορφή LNG όσο και μέσω αγωγών.
Βεβαίως για το Ισραήλ υπάρχει μια σημαντική εκκρεμότητα, καθώς πρέπει να εκδοθεί η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου (στο οποίο έχει προσφύγει η αντιπολίτευση) ώστε να επιτραπεί η εξαγωγή φυσικού αερίου και να εγκριθεί και η ποσότητα που θα εξαιρεθεί των εξαγωγών, για τις εσωτερικές ανάγκες του Ισραήλ.
Η επιλογή του αγωγού προς την Ελλάδα (έχει ήδη παρουσιαστεί το σχέδιο του αγωγού EAST MED και έχει υποβληθεί πρόταση προς την Κομισιόν για συμπερίληψή του στα ευρωπαϊκά δίκτυα με πρωτοβουλία και του υπουργού Ενέργειας Γ. Μανιάτη) είναι ένα έργο που θα κληθεί να καλύψει τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης μετά το 2020 και να συμβάλει στην απεξάρτησή της από τη Ρωσία αλλά και μη ευρωπαϊκές πηγές και οδούς μεταφοράς.
Ο αγωγός, που θα μεταφέρει το αέριο του Ισραήλ και της Κύπρου (στο οποίο θα προστεθούν και οι ποσότητες που θα εντοπιστούν στην ελληνική υφαλοκρηπίδα) στην Κρήτη, μέσω εναλλακτικών επιλογών και σε συνδυασμό με το ελληνικό δίκτυο, θα κατευθυνθεί προς την Ευρώπη, θα έχει να αντιμετωπίσει πολλές τεχνικές και οικονομικές προκλήσεις.
Οπως επεσήμανε στο «Εθνος» ο Σόλων Κασίνης, ο άνθρωπος που συνέβαλε αποφασιστικά στην αξιοποίηση του κυπριακού φυσικού πλούτου, τα μεγάλα βάθη μεταξύ Κύπρου και Κρήτης, που φθάνουν τα 2.500 ίσως και τα 3.000 μέτρα, περιορίζουν τη διάμετρο του αγωγού λόγω της υδροστατικής πίεσης, ενώ θα πρέπει να αντιμετωπισθούν και άλλα τεχνικά ζητήματα.
Ελληνικές πηγές τονίζουν ότι η κατασκευή του αγωγού δεν είναι απλή υπόθεση, αλλά είναι εφικτό ένα τέτοιο έργο και με δεδομένη τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, εάν αποφασιστεί η κατασκευή του αγωγού έως το 2015, θα μπορεί να λειτουργήσει ίσως και το 2019.
Στους παράγοντες βεβαίως που θα πρέπει να συνυπολογισθούν είναι οι προβλέψεις για την αγορά ενέργειας μετά το 2020, οι εκτιμήσεις για τις τιμές του φυσικού αερίου σε σχέση με την έκρηξη στην άντληση σχιστολιθικού αερίου, αλλά και η προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου υπό μορφή LNG τόσο από τη Ρωσία όσο κυρίως από τα νέα μεγάλα κοιτάσματα που αξιοποιούνται στην Ανατολική Αφρική.
ΚΥΠΡΟΣ: Πυρετός» για τον σταθμό υγροποίησης στο Βασιλικό
Η Κύπρος έχει επιδοθεί σε αγώνα για να εξασφαλίσει τη δέσμευση του Τελ Αβίβ ότι θα διαθέσει ποσότητες φυσικού αερίου που μαζί με το φυσικό αέριο του κυπριακού Οικοπέδου 12 θα καταστήσουν οικονομικά επωφελέστερη την επένδυση των σχεδόν 8 δισ. ευρώ για τον σταθμό LNG στο Βασιλικό. Η κυπριακή κυβέρνηση έχει ήδη υπογράψει MOU με τις εταιρείες Noble Energy και Delek, που διαχειρίζονται το κυπριακό κοίτασμα Αφροδίτη και το ισραηλινό Λεβιάθαν.
Αναμονή
Αν και η ισραηλινή κυβέρνηση περιμένει την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου, την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να μεταβεί στο Τελ Αβίβ για συνομιλίες ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας Γ. Λακκοτρύπης, όπου εάν εξασφαλισθεί η σύμφωνη γνώμη του Ισραήλ η Κύπρος θα ξεκινήσει τις συνομιλίες με τις εταιρείες προς αναζήτηση επενδυτών για τον σταθμό LNG, ενώ σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να καθυστερήσει το έργο μεχρις ότου εξασφαλίσει νέες ποσότητες από τα οικόπεδα στα οποία σύντομα πρόκειται να αρχίσουν οι γεωτρήσεις.
Η κατασκευή του αγωγού πέραν της αυτονόητης στρατηγικής σημασίας για το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα, έχει και μια ακόμη πολιτική διάσταση, καθώς πρακτικά δεν διευκολύνει, όπως επιθυμούν ισχυροί διεθνείς παράγοντες, τη χρήση του φυσικού αερίου και πιθανόν ενός αγωγού προς την Τουρκία ως εργαλείου για την επίλυση του Κυπριακού και ανταμοιβής της Αγκυρας ώστε να παραμείνει σύμμαχος της Δύσης και των ΗΠΑ.
Πηγή-Σχέδιο: www.ethnos.gr
