Barak BarfiΤΟ ΒΗΜΑ - The Project Syndicate
Οταν ο Ρίτσαρντ Νίξον επισκέφθηκε τη Συρία το 1974, οι Σύριοι βγήκαν
στους δρόμους της Δαμασκού για να τον χαιρετίσουν. Αλλά δεν ήταν όλοι
ευχαριστημένοι με την επίσκεψή του. «Δεν είναι αυτός ο Νίξον ο ίδιος με
εκείνον που μας λένε εδώ και χρόνια ότι είναι ένας κακός άνθρωπος που
τον ελέγχουν οι Σιωνιστές και οι εχθροί μας;» ρώτησε τον πατέρα του ένα
οκτάχρονο αγόρι. «Πώς μπόρεσες να τον καλωσορίσεις και να του σφίξεις το
χέρι;»
Σήμερα, αυτό το παιδί είναι πρόεδρος της Συρίας.
Η κατήχηση στη Συρία αρχίζει σε νεαρή ηλικία. Από την πρώτη μέρα του σχολείου, οι Σύριοι διδάσκονται ότι η Αμερική και ο σύμμαχός του, το Ισραήλ, είναι θανάσιμοι εχθροί που επιδιώκουν να κρατήσουν αδύναμη την πατρίδα τους.Σύμφωνα με το δόγμα του κυβερνώντος κόμματος Μπάαθ, η Συρία βρίσκεται στο στόχαστρο, επειδή δεν θα συνθηκολογήσει, παραμένοντας σταθερή στην αραβική και παλαιστινιακή υπόθεση. Είναι η τελευταία γραμμή άμυνας, απέναντι στις ΗΠΑ και το Ισραήλ που θέλουν να τσαλαπατήσουν τα δικαιώματα των Αράβων. Οταν ο Ασαντ δήλωσε σε πρόσφατη ομιλία του ότι «δυτικές δυνάμεις έστειλαν τρομοκράτες της Αλ Κάιντα να μετατρέψουν την Συρία σε μια χώρα του τζιχάντ ... για να αποδυναμώσουν την Συρία», οι Δυτικοί κάγχασαν με δυσπιστία. Αλλά τέτοια λόγια βρίσκουν απήχηση στους Σύριους, οι οποίοι έχουν διδαχθεί να βλέπουν μία ξένη συνωμοσία πίσω από κάθε κίνηση.
Η κατήχηση είναι ισχυρότερη στο στρατό. Από τότε που ανήλθε στην εξουσία το 1963, το Κόμμα Μπάαθ προσπάθησε να δημιουργήσει έναν ιδεολογικό στρατό πιστό στις παν-αραβικές αξίες του. Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον στρατό και στο κόμμα ήταν πάντοτε θολή. Η κατήχηση απαριθμεί τους εχθρούς της Συρίας - από την Μουσουλμανική Αδελφότητα και την «αραβική δεξιά» μέχρι τους «ρατσιστές Σιωνιστές». Εξηγεί πώς «ιμπεριαλιστές» και «Σιωνιστές» έχουν ιστορικώς συνωμοτήσει για να εμποδίσουν τους Αραβες να επιτύχουν ενότητα και οικονομική ενοποίηση.
Είναι ένα αφήγημα που οι Σύριοι το γνωρίζουν καλά. Από την δεκαετία του 1940 μέχρι την δεκαετία του 1960, η Συρία ήταν η παιδική χαρά των γειτονικών δυνάμεων. Η Αίγυπτος, το Ιράκ, η Ιορδανία, και η Σαουδική Αραβία, όλοι ανταγωνίστηκαν για να φέρουν τη χώρα στην τροχιά τους, ενώ συνωμοτούσαν για να κρατήσουν την Συρία αδύναμη και διχασμένη. Ο πατέρας του Μπασάρ αλ- Ασαντ, ο Χάφεζ αλ-Ασαντ, έβαλε τέλος στις δολοπλοκίες τους, κάνοντας την Συρία δύναμη στη Μέση Ανατολή.
Η έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 2011 άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στον αγώνα. Γείτονες της Συρίας ρίχνουν και πάλι χρήματα και όπλα στη χώρα για να ανατρέψουν το καθεστώς, επιτρέποντας στον Ασαντ να ισχυρίζεται ότι αλλοδαποί συνωμοτούν για να καταστρέψουν το τελευταίο επαναστατικό αραβικό καθεστώς. Για να στραφεί ο συριακός λαός κατά του καθεστώτος θα απαιτηθούν πολύ περισσότερα από την καταστροφή των χημικών όπλων της χώρας, και από τις απειλές για δυτικούς βομβαρδισμούς. Η Ουάσινγκτον πρέπει να βρει έναν Σύριο στρατιωτικό ηγέτη, γνωστό για την πίστη του σε παν-αραβικά ιδεώδη, για να αναλάβει τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και να τον μετατρέψει σε μια συνεκτική δύναμη με ισχυρή ιεραρχία.Χωρίς έναν ντόπιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να λέει ότι οι αντίπαλοί της συνωμοτούν εναντίον της Συρίας για την αφοσίωσή της στον αραβικό αγώνα. Καμμία απειλή δεν θα το αλλάξει αυτό.
Οταν ο Ρίτσαρντ Νίξον επισκέφθηκε τη Συρία το 1974, οι Σύριοι βγήκαν
στους δρόμους της Δαμασκού για να τον χαιρετίσουν. Αλλά δεν ήταν όλοι
ευχαριστημένοι με την επίσκεψή του. «Δεν είναι αυτός ο Νίξον ο ίδιος με
εκείνον που μας λένε εδώ και χρόνια ότι είναι ένας κακός άνθρωπος που
τον ελέγχουν οι Σιωνιστές και οι εχθροί μας;» ρώτησε τον πατέρα του ένα
οκτάχρονο αγόρι. «Πώς μπόρεσες να τον καλωσορίσεις και να του σφίξεις το
χέρι;»
Σήμερα, αυτό το παιδί είναι πρόεδρος της Συρίας.
Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες αυτή τη στιγμή επικεντρώνονται στην
καταστροφή των συριακών χημικών όπλων , ο μακροπρόθεσμος στόχος τους
είναι να απομακρύνουν τον Μπασάρ αλ-Ασαντ από την εξουσία. Για να τα
καταφέρουν, όμως, πρέπει πρώτα να κατανοήσουν την ξενοφοβία που
επικρατεί στη Συρία. Η Αμερική πρέπει, επίσης, να επικεντρώσει τις
προσπάθειές της στην ενοποίηση των ανταρτών του Ελεύθερου Συριακού
Στρατού της αντιπολίτευσης, και να βρει έναν χαρισματικό ηγέτη που θα
μπορεί να γίνει η κινητήρια δύναμη για την ανατροπή του Ασαντ.
Μόνο αυτή η προσέγγιση μπορεί να πείσει τους Σύριους ότι η
εκστρατεία για την καταστροφή των χημικών όπλων της χώρας τους δεν έχει
στόχο την επιβολή μιας νεο-αποικιοκρατικής τάξης, αλλά μάλλον να τους
προστατεύσει από ένα καθεστώς που βρίσκεται σε κατάσταση αμόκ.
Η κατήχηση στη Συρία αρχίζει σε νεαρή ηλικία. Από την πρώτη μέρα του σχολείου, οι Σύριοι διδάσκονται ότι η Αμερική και ο σύμμαχός του, το Ισραήλ, είναι θανάσιμοι εχθροί που επιδιώκουν να κρατήσουν αδύναμη την πατρίδα τους.Σύμφωνα με το δόγμα του κυβερνώντος κόμματος Μπάαθ, η Συρία βρίσκεται στο στόχαστρο, επειδή δεν θα συνθηκολογήσει, παραμένοντας σταθερή στην αραβική και παλαιστινιακή υπόθεση. Είναι η τελευταία γραμμή άμυνας, απέναντι στις ΗΠΑ και το Ισραήλ που θέλουν να τσαλαπατήσουν τα δικαιώματα των Αράβων. Οταν ο Ασαντ δήλωσε σε πρόσφατη ομιλία του ότι «δυτικές δυνάμεις έστειλαν τρομοκράτες της Αλ Κάιντα να μετατρέψουν την Συρία σε μια χώρα του τζιχάντ ... για να αποδυναμώσουν την Συρία», οι Δυτικοί κάγχασαν με δυσπιστία. Αλλά τέτοια λόγια βρίσκουν απήχηση στους Σύριους, οι οποίοι έχουν διδαχθεί να βλέπουν μία ξένη συνωμοσία πίσω από κάθε κίνηση.
Η κατήχηση είναι ισχυρότερη στο στρατό. Από τότε που ανήλθε στην εξουσία το 1963, το Κόμμα Μπάαθ προσπάθησε να δημιουργήσει έναν ιδεολογικό στρατό πιστό στις παν-αραβικές αξίες του. Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον στρατό και στο κόμμα ήταν πάντοτε θολή. Η κατήχηση απαριθμεί τους εχθρούς της Συρίας - από την Μουσουλμανική Αδελφότητα και την «αραβική δεξιά» μέχρι τους «ρατσιστές Σιωνιστές». Εξηγεί πώς «ιμπεριαλιστές» και «Σιωνιστές» έχουν ιστορικώς συνωμοτήσει για να εμποδίσουν τους Αραβες να επιτύχουν ενότητα και οικονομική ενοποίηση.
Είναι ένα αφήγημα που οι Σύριοι το γνωρίζουν καλά. Από την δεκαετία του 1940 μέχρι την δεκαετία του 1960, η Συρία ήταν η παιδική χαρά των γειτονικών δυνάμεων. Η Αίγυπτος, το Ιράκ, η Ιορδανία, και η Σαουδική Αραβία, όλοι ανταγωνίστηκαν για να φέρουν τη χώρα στην τροχιά τους, ενώ συνωμοτούσαν για να κρατήσουν την Συρία αδύναμη και διχασμένη. Ο πατέρας του Μπασάρ αλ- Ασαντ, ο Χάφεζ αλ-Ασαντ, έβαλε τέλος στις δολοπλοκίες τους, κάνοντας την Συρία δύναμη στη Μέση Ανατολή.
Η έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 2011 άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στον αγώνα. Γείτονες της Συρίας ρίχνουν και πάλι χρήματα και όπλα στη χώρα για να ανατρέψουν το καθεστώς, επιτρέποντας στον Ασαντ να ισχυρίζεται ότι αλλοδαποί συνωμοτούν για να καταστρέψουν το τελευταίο επαναστατικό αραβικό καθεστώς. Για να στραφεί ο συριακός λαός κατά του καθεστώτος θα απαιτηθούν πολύ περισσότερα από την καταστροφή των χημικών όπλων της χώρας, και από τις απειλές για δυτικούς βομβαρδισμούς. Η Ουάσινγκτον πρέπει να βρει έναν Σύριο στρατιωτικό ηγέτη, γνωστό για την πίστη του σε παν-αραβικά ιδεώδη, για να αναλάβει τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό και να τον μετατρέψει σε μια συνεκτική δύναμη με ισχυρή ιεραρχία.Χωρίς έναν ντόπιο Τζορτζ Ουάσινγκτον, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να λέει ότι οι αντίπαλοί της συνωμοτούν εναντίον της Συρίας για την αφοσίωσή της στον αραβικό αγώνα. Καμμία απειλή δεν θα το αλλάξει αυτό.
* Ο κ.Μπαράκ Μπάρφι είναι αναλυτής στη δεξαμενή σκέψης New America Foundation.
