Του Γιώργου Παυλόπουλου
Νέο γύρο πιέσεων σε βάρος της Gazprom εγκαινιάζει η Κομισιόν, με προφανή στόχο να επιτύχει μείωση των τιμών πώλησης του ρωσικού φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές -οι οποίες θεωρούνται αδικαιολόγητα υψηλές. Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, που επικαλείται τρία άτομα τα οποία έχουν άμεση σχέση με την υπόθεση, οι Βρυξέλλες ετοιμάζουν ήδη το επίσημο κείμενο της προσφυγής σε βάρος του ρωσικού γίγαντα, την οποία και αναμένεται να ενεργοποιήσουν στην περίπτωση που η άλλη πλευρά δεν υποχωρήσει προκειμένου να επιτευχθεί συμβιβασμός.
Καμβάς της προσφυγής είναι η κατηγορία ότι η Gazprom εκμεταλλεύεται τη δεσπόζουσα θέση που κατέχει στην ευρωπαϊκή αγορά -τα στοιχεία δείχνουν ότι καλύπτει περίπου το ένα τέταρτο των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο- προκειμένου να πουλά το προϊόν της σε υψηλότερες τιμές από ό,τι υπαγορεύει ο ανταγωνισμός και η συγκυρία στις διεθνείς αγορές. Για του λόγου το αληθές, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η μέση τιμή του ρωσικού αερίου που έφτανε στα σύνορα της Γερμανίας για την τελευταία διετία ήταν 11,72 δολάρια ανά εκατομμύριο θερμικές μονάδες, όταν η τιμή του αντίστοιχου βρετανικού αερίου ήταν 9,70 δολάρια -κάτι που σημαίνει ότι οι Ρώσοι πωλούσαν σε τιμή κατά 21% ακριβότερα.
Κυρώσεις
Σε περίπτωση που γίνει επίσημη καταγγελία και η Gazprom θεωρηθεί υπαίτια για χειραγώγηση των τιμών, τότε οι Βρυξέλλες θα έχουν το δικαίωμα επιβολής προστίμου και άλλων κυρώσεων σε βάρος της, που ενδέχεται να ανέρχονται σε πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο ποσό έχει κληθεί μέχρι σήμερα να πληρώσει η Intel, όταν το 2009 της είχε επιβληθεί από την Κομισιόν πρόστιμο 1,4 δισ. δολαρίων -στην περίπτωση δε της Gazprom, ορισμένοι κάνουν λόγο ακόμη και για ποσό της τάξης των 14,5 δισ.!
Βεβαίως, όπως έδειξε και η πρόσφατη διαμάχη με τους Κινέζους για τα εισαγόμενα στην Ευρώπη φωτοβολταϊκά πάνελ, η Ε.Ε. δεν έχει καμία πρόθεση να κλιμακώσει τις υποθέσεις αυτές σε επίπεδο γενικευμένου εμπορικού πολέμου. Όσο για τις κυρώσεις τις οποίες απειλεί να επιβάλει, περισσότερο λειτουργούν ως διαπραγματευτικό χαρτί, προκειμένου να επιτευχθεί ο αντικειμενικός σκοπός -στη συγκεκριμένη περίπτωση να εξαναγκαστεί η Μόσχα να συναινέσει σε μείωση του κόστους του φυσικού αερίου το οποίο αγοράζει η Ευρώπη.
Σκληρή στάση
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι το μπαλάκι βρίσκεται στην πλευρά της Gazprom, αλλά και του Κρεμλίνου, καθώς η απόφαση που θα ληφθεί θα είναι πρωτίστως πολιτική. Μέχρι στιγμής, τόσο ο Βλαντιμίρ Πούτιν όσο και ο Σεργκέι Λαβρόφ έχουν τηρήσει σκληρή και αδιάλλακτη στάση. Ο πρώτος έχει δηλώσει ότι «θα υπάρξουν απώλειες και για τις δύο πλευρές» εάν το θέμα δεν επιλυθεί, ενώ ο δεύτερος απείλησε εμμέσως με προβλήματα στην τροφοδοσία των Ευρωπαίων με αέριο στην περίπτωση που επιβληθούν κυρώσεις.Το θέμα θα τεθεί, αναμφίβολα, και κατά την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής της G20, που θα πραγματοποιηθεί στις 5-6 Σεπτεμβρίου στην Αγία Πετρούπολη, με οικοδεσπότη τον Πούτιν...